مسجد الحرام
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
 |
در متن این مقاله از هیچ منبع و ماخذی نام برده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق اصول اثبات‌پذیری و شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید. مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد. |
مسجد الحرام قبله‌گاه مسلمانان بعد از ماجرای تغییر قبله است و در شهر مکه در کشور عربستان سعودی قرار دارد. بر اساس تعلیمات اسلام هر انسان و موجود زنده‌ای که وارد آن شود ایمن است و نباید به او آسیب رساند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] پیشینه
در صدر اسلام، مسجدالحرام بسیار کوچک بوده است. اولین بار خلیفه دوم عمرفاروق(رض) دستور داد خانه‌هایی را بخرند و بر مساحت مسجد اضافه کنند. تا آن زمان، به دور مسجد دیوار نبود. عمر دستور داد دور مسجد دیواری نیز بکشند. عثمان ذی النورین(رض) برای مسجد رواق ساخت و به این ترتیب قسمت‌هایی از مسجد سر پوشیده شد. پس از آن ولید مسجد را به زیبایی بازسازی کرد و ناودان کعبه را با طلا ساخت. از آن زمان تاکنون بارها مسجدالحرام توسعه یافته است.
[ویرایش] وضع کنونی
هم اکنون مسجدالحرام بنایی است بسیار عظیم، که مساحت کل آن (با احتساب طبقات) ۳۵۶۸۰۰ متر مربع است و گنجایش یک میلیون نمازگزار را دارد. مسجدالحرام شامل سه طبقه است، که طبقه سوم یعنی بام آن محوطه بسیار وسیعی است. در وسط آن حیاطی به ابعاد تقریبی ۱۰۰×۱۵۰ متر وجود دارد، که کعبه در وسط آن حیاط است. حیاط مسجد از سایر نقاط آن پایین‌تر است.
مسجدالحرام دارای ۶۲ درب است. سه درب اصلی مسجد که از همه بزرگ‌تر و باشکوه‌تر هستند، با نامهای باب‌العمره، باب‌السلام و باب ملک عبدالعزیز شناخته می‌شوند. گفته می‌شود که مستحب است زائرین از باب بنی‌شیبه وارد و از باب بنی مخزوم خارج شوند.
در زاویه شرقی کعبه، یعنی پشت مقام ابراهیم و به فاصله حدود ۵۰ متری دیوار کعبه دو پلکان وجود دارد، که به زیر حیاط می‌رود و چاه زمزم در آنجا قرار دارد.
صفا و مروه که در گذشته از مسجدالحرام جدا بودند، اکنون وصل به مسجد می‌باشند؛ به طوری که صفا در شمال شرقی کعبه قرار دارد. هفت مناره به ارتفاع ۹۲ متر، با قاعده ۷×۷ در اطراف مسجد قرار دارد، که یکی از مناره‌های که به صورت تک می‌باشد، بر فراز صفا قرار گرفته است. سرویس‌های بهداشتی در اطراف مسجد در اختیار زائرین قرار دارد تا قبل از ورود به حرم غسل زیارت انجام دهند.
[ویرایش] مقام ابراهيم
مقام ابراهیم سنگی است در ابعاد 50×40 سانتی‌متر؛ که می‌گویند اثر پاهای ابراهیم بر روی آن پیداست. ولی چون روی آن را با طلا پوشانده‌اند، اکنون تنها دو فرو رفتگی بیضی شکل معلوم است و جای پا مشاهده نمی‌شود. این سنگ در محفظه‌ای از کریستال قرار دارد و روی آن قبه‌ای طلایی، به ارتفاع حدودا 3 متر وجود دارد. در گذشته سنگ مقام ابراهیم درون قبه‌ای بود؛ که عکس آن در کتب قدیمی موجود است. ولی در سال 1385 ه.ق دولت سعودی آن را خراب کرد و محفظه جدید ساخت و به این ترتیب 5 متر بر محدوده طواف اضافه شد.
تا زمان پیامبر مقام ابراهیم به کعبه وصل بود. و در کنار درب کعبه قرار داشت. ولی آنچه از روایات شیعه و سنی برمی‌آید آن است که، عمر خلیفه دوم آن را به مکان کنونی منتقل کرد، که مورد اعتراض ائمه اطهار قرار گرفت. حتی هنگامی که امیرالمومنین بدعت‌های عمر را می‌شمرد، از انتقال مقام ابراهیم به عنوان اولین بدعت عمر نام برد. در فضیلت این سنگ همین بس که ائمه اطهار فرمودنده‌اند که، بهترین سرزمینها بین مقام و رکن حجرالاسود است و در روایات زیادی آمده است که، امام زمان به هنگام ظهور، بین مقام و رکن حجرالاسود می‌ایستد و دعوت خویش را اعلام می‌کند. سنگ اصلی که گفته می‌شود سفید رنگ و درخشان است، در زیر روکش طلایی است و به هیچ وجه قابل رویت نیست.
[ویرایش] حجر اسماعيل
پس از آنکه خانه کعبه ساخته شد، اسماعیل در کنار آن خانه‌ای برای خود و مادرش ساخت، که همانا حجر اسماعیل است. این محل به وسیله نیم‌دایره‌ای، که از دو طرف به رکن عراقی و شامی می‌رسد و در شمال کعبه قرار دارد مشخص شده است. ارتفاع این نیم دایره، حدودا 30/1 متر است. بر طبق روایات، حجر اسماعیل مدفن هاجر، اسماعیل (بین ناودان و رکن شامی)، دختران اسماعیل (نزدیک رکن شامی) و تعداد زیادی از پیامبران الهی است.
می‌گویند چون هاجر از دنیا رفت، اسماعیل 20 سال بیشتر نداشت و او را در حجر دفن کرد و دور آن دیواری کشید تا قبر او پایمال نشود. حجر را قسمتی از کعبه می‌دانند و لذا بر طبق روایتی که از رسول خدا نقل شده است، نماز خواندن در حجر اسماعیل مانند نماز خواندن در کعبه است. در روایاتی که از ائمه اطهار نقل شده است، نماز خواندن در حجر مورد تاکید قرار گرفته و حجر اسماعیل پس از حطیم (فاصله حجرالاسود و درب کعبه) و مقام ابراهیم، بهترین محل برای نماز خواندن است. صادق در حجر اسماعیل، زیر ناودان کعبه نماز می‌خواندند؛ چون علت را پرسیدند، گفت: اینجا محل نماز شبر و شبیر، فرزندان هارون (برادر حضرت موسی) است.
درباره دفن حضرت اسماعیل در حجر، جای هیچ بحثی نیست و او از معدود پیامبرانی است که محل دفن او کاملاً مشخص است. در کتاب اخبار مکه آمده است: هنگامی که ابن زبیر کعبه را بازسازی می‌کرد، در حین حفاری حجر، به سنگ سبزی برخورد کردند، که هیچ یک از قریش نمی‌دانستند آن چیست. عبدالله بن صفوان به ابن زبیر گفت، که این سنگ را تکان مده، که قبر اسماعیل است و ابن زبیر چنان کرد. امروزه در ایام حج تمتع و ماه رمضان، حجر اسماعیل محلی کاملاً شلوغ است. ولی در ایام عمره، برای نماز خواندن در آن راحتی جا پیدا می‌شود. البته هر چه به کعبه نزدیکتر باشد شلوغ‌تر است و قسمت عقب حجر به نماز خواندن زنان اختصاص دارد.
 |
|
|---|---|
| مسجدهای تاریخی |
مسجد الحرام • مسجد نبوی • مسجدالاقصی • مسجد اموی • مسجد جامع بزرگ صنعاء • مسجد ذی القبلتین • مسجد قباء • مسجد جامع عمری • مسجد قرطبه • مسجد جامع امام اعظم • مسجد جامع سامراء • مسجد جامع قرویان • مسجد اندلسیان • مسجد حسان • مسجد جامع عقبه • مسجد ابن خیرون • حرم ابراهیمی • مسجد جامع البحر • مسجد جامع قلاوون • مسجد جامع مرسی • مسجد جامع نبی دانیال • مسجد جامع کتشاوه • مسجد جامع قرطبه • مسجد عمر • مسجد جامع محمدعلى • مسجد سادات قریش • مسجد الغوری • مسجد عنبریه • مسجد جامع الاقمر • مسجد جامع عمرو بن عاص • مسجد سلطان حسن |
| مسجدهای نوساز |
مسجد حسن دوم • مسجد زاید • مسجد الرحمه • مسجد مصطفى محمود • مسجد رفاعی • مسجد امیر عبدالقادر • مسجد ملک سعود • مسجد جامع حسن عنانی • مسجد جامع عابدین |
| آرامگاه‌ها و غیره |
قبه الصخره • حوزه علمیه نجف • مسجد جامع الازهر • روضه حسینیه • حضرت قادریه • حضرت کاظمیه • مسجد امام شافعی • مقام امامین هادی و عسکری • مرقد امام ساقی • مسجد دسوقی • مسجد الحاکم بامر الله • مسجد امام حسین در قاهره |
