از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
- این نوشتار درباره جلالیه تهران است. برای دیگر کاربردها به جلالیه رجوع نمائید.
جَلالیه یکی از محلات قدیمی مرکز شهر تهران در محل دانشگاه تهران و شمال آن است.
نام پیشین آن در زمان قاجار نصرت‌آباد بود و قرار بود دانشگاه تهران نخست در زمین باغ جلالیه ساخته شود. در دوران قدیم جلالیه به همراه پارک ظل‌السلطان و پارک امین‌الدوله از گردشگاه‌های تهرانیان بود. باغ جلالیه در شمال تهران آنروز میان روستای امیرآباد و خندق شمالی تهران قرار داشت. این باغ که پوشیده از درختان کهنسال مثمر و غیرمثمر بود، در حدود ۱۳۰۰.ق در واپسین سالهای حکومت ناصرالدین شاه قاجار به فرمان شاهزاده‌ای به نام جلال الدوله بنا یافته و در آن روز در مالکیت تاجری به نام حاج رحیم آقای اتحادیه تبریزی بود.
[ویرایش] دوره قاجار
نصرت‌آباد را نخست نصرت‌الدوله برادر بزرگ فرمانفرما در زمان قاجار آباد کرده بود و به همین خاطر نصرت‌آباد نامیده می شد. جلالیه (نصرت‌آباد) در قدیم که شهر تهران به آن نرسیده بود در فاصله کمی از خندق شمال غربی شهر تهران قرار داشته. در جلالیه ساختمانی در میان باغی بود به نام عمارت جلالیه که ناصرالدین‌شاه قاجار در چهار نوبت روزهای چهارشنبه ۱۴ ربیع‌الاول ۱۳۰۳، یکشنبه ۳ صفر ۱۳۰۴، پنج‌شنبه ۱۹ شوال ۱۳۱۱ و چهارشنبه ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۳۱۲ هجری قمری به آن عمارت سر زد.[1]
[ویرایش] دوره پهلوی
در روزگار رضاشاه میدان بزرگی در جلالیه برای رژه لشکرهای مقیم مرکز ساختند که بعدها تبدیل یه پارکی به نام پارک فرح شد.
برای بنیاد دانشگاه تهران در پنجم خرداد ۱۳۱۳ هجری خورشیدی باغ جلالیه را از قرار متری ۵ ریال و جمعاً به مبلغ ۱۰۰۰۰۰ تومان از حاجی اتحادیه تبریزی و فرزندان ارباب گیو و مادر آنها خریداری کردند و موسیو گدار به سرعت مامور تعیین حدود، نرده گذاری، طراحی و اجرای عملیات ساختمانی در آن شد.
[ویرایش] جستارهای وابسته
^ روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه، ص۴۵۶.
- ستوده، منوچهر: جغرافیای تاریخی شمیران، جلد یکم، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، تهران ۱۳۷۱، ص۲۹۶-۳۰۰
- خاطرات علی‌اصغر حکمت
| محلات شهر تهران |
 |
| تهران قدیم |
|
ارگ | بازار | پاچنار | پاقاپق | پامنار | چاله‌حصار | چاله‌میدان | خانی‌آباد | درخونگاه | دروازه قزوین | سرپولک | سنگلج | شهر نو | صابون‌پزخانه | عودلاجان | قنات‌آباد | گار ماشین | گود زنبورک‌خانه | گود عرب‌ها | لاله‌زار
| محلات امروزی |
|
آجودانیه | احتسابیه | احتشامیه | احمدیه (بالا و پائین) | اختیاریه | اراج | آریاشهر (صادقیه) | آزادشهر | ازگل | اسدآباد | اسفندیاری | اسلام‌آباد | اسماعیل‌آباد | اصفهانک | افسریه | اقدسیه | اقدسیه (شهرری) | الهیه | امامزاده‌قاسم | امانیه | امیرآباد | امیریه | اندیشه شمالی | اوین | اکبرآباد | باروت‌کوبی | باغ آذری | باغ صبا | باغ فردوس | باغ فیض | بریانک | بهجت‌آباد | پاسداران | پل رومی | پونک | پیکان‌شهر | تجریش | ترک‌آباد | تهرانپارس | تهرانسر | تهرانسر شرقی | تهرانسر غربی | تهران‌نو | تهران‌ویلا | جاویدآباد | جعفریه | جلالیه | جماران | جمالیه | جمشیدیه | جنت‌آباد | جوادیه | جوانمرد قصاب | جی | چالهرز | چشمه‌علی | چهارصددستگاه | چیذر | حسن‌آباد | حسن‌آباد جنوبی | حشمتیه | حصارک | حکیمیه | خانی‌آباد | خاک‌سفید | خزانه بخارایی | خلازیل (خورآذین) | خوردین | دارآباد | داودیه | دربند | درخونگاه | دروس | درکه | دریان‌نو | دزاشیب | دوشان‌تپه | دولاب | دولت‌آباد (شهرک امام خمینی) | ده ونک | دهکده المپیک | دیلمان شمالی | دیلمان جنوبی | رحمان‌آباد | زعفرانیه | زورآباد | زهتابی | زِیبادشت بالا | زیبادشتک | زیباشهر | سامیان | سرآسیاب مهرآباد | سرتخت | سرخه‌حصار | سعادت‌آباد | سعدآباد | سلیمانیه | سوهانک | سید خندان | شادآباد | شمس‌آباد | شمیران‌نو | شهاب‌شهر | شهرآرا | شهران | شهرک غرب | شیان | صاحبقرانیه | صالح‌آباد شرقی | صالح‌آباد غربی | صددستگاه | ضرابخانه | طرشت | عبدالله‌آباد (شهرک رسالت) | عباس‌آباد | عرب‌آباد | فرح‌آباد | فرحزاد | فرمانیه | فهیم‌آباد | فیشرآباد | قاسم‌آباد | قزل‌قلعه | قصر فیروزه | قلعه ارامنه | قلعه‌مرغی | قلهک | قنات کوثر | قیطریه | کاروان | کاشانک | کاظم‌آباد | کالاد | کامرانیه | کاوسیه | کریم‌آباد | کَن | کهک | کیان‌شهر | گلاب‌دره | گلستان | گلشهر | گیشا (کوی نصر) | لارک | لویزان | مبارک‌آباد | مجیدآباد | مجیدیه | محمودیه | مسگرآباد | مشیریه | ملک‌آباد | منصورآباد | منظریه | منیریه | مهرآباد | مهران | نارمک | نازی‌آباد | نعمت‌آباد | نوروزآباد | نیاوران | نیروی هوایی | وحیدیه | وسک | وصفنارد | ولنجک | ولی عصر | ونک | ویلاشهر | هاشم‌آباد | یاخچی‌آباد | یافت‌آباد | یوسف‌آباد
| شهرک‌ها |
|
۲۲ بهمن | ابوذر | آپادانا | احمد خمینی | آزادی | آزمایش | استاد مطهری | استقلال | آسمان | البرز | المهدی | امام خمینی | امید | امیرالمؤمنین | امیرکبیر | انصار | انقلاب | اکباتان | بستان | بعثت | بوعلی | بهرود | بهمن | پارس | پاس | پاسداران | پرواز | تأمین اجتماعی | تختی | جوادالائمه | چشمه | چیتگر شمالی | خرمنکوب | خودروسازان | دانش | شهرک دانشگاه تهران | دریا | دژبان | راه‌آهن | ژاندارمری | سئول | ساحل | سجاد | سجادیه | سرتیپ رسولی | سعیدیه و حمیدیه | سلیمانیه | شهرک سینمایی غزالی | شاهد | شاهین | شریعتی | شریف‌آباد | شهرداری | شهید باقری | شهید باهنر | شهید بهشتی | شهید چمران | شهید کمالی | حکیمیه | صاحب‌الزمان | شهرک صدرا | صنایع چوب | طالقانی | شهرک غرب | فاطمیه | فجر | فرهنگیان | فلزات | قائم | قدس | کارمندان | کارمندان دولت | کاظمیه | کلاهدوز | کیان‌شهر | گلستان | گلشهر | شهرک گل‌ها | لاله | مبعث | محلاتی | مسلمین | مسیح‌آبادی | مطهری | میلاد | نفت | نیروی هوایی | والفجر | وصال | ولی عصر | هما | هواپیمایی کشور
| کوی‌ها |
|
کوی ۱۷ شهریور | کوی ارم | کوی ارمکان | کوی آزادی | کوی افسریه | کوی الهام | کوی بانک سپه | کوی بیمه | کوی دانشگاه | کوی زینبیه | کوی سازمان برنامه | کوی سیزده آبان | کوی سینا | کوی فراز | کوی فردوس | کیهان | کوی مهرآباد | کوی مکانیر | کوی نوبنیاد | کوی نور |
|
|
|
