جزیره خارک
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
جزیره خارک جزیره‌ای است در ۳۸ کیلومتری ساحل ایران (بندر گناوه) در خلیج فارس و بخشی از استان بوشهر است.
در این جزیره یکی از مهم‌ترین پایانه‌های صادرات نفت ایران بنا شده است.
جزیره خارک تاقدیس ملایمی است که میانگین شیب لایه‌های سطحی آن میان ۱۰ تا ۱۵ درجه است. بلندترین نقطه جزیره کوه دیده‌بان نام دارد که ارتفاع آن از سطح دریا ۸۷ متر است. در این نقطه مدت‌ها پیش فانوس کوچکی نیز کار گذاشته بودند. در سوی شمال جزیره کوه تخت و در سوی جنوب آن کوه گردن‌اشتر قرار دارد.[۱]
در سال ۱۹۱۶ میلادی برای حمل سنگ از حوالی مقبره علمدار در خارک، راه‌آهنی تا اسکله جزیره کشیده شد. این خط آهن به دست کاپتن تامسون، افسر مهندسی سلطنتی انگلیس ساخته شده و سنگ‌های آن به مصرف زیرسازی راه‌آهن بصره به بغداد و زیرسازی مخزن‌های نفت آبادان رسید.[۲]
[ویرایش] خارک قدیم
از دوران باستان خارک سنگ‌نوشته‌ای به زبان پارسی باستان و خط میخی موجود است که از این کتیبه به‌عنوان سندی دیگر دربارهٔ نام خلیج فارس یاد می‌شود. در تاریخ ۱۱ خرداد ۱۳۸۷ افرادی مخفیانه به طور تعمدی به تخریب این سنگ‌نوشته دست زدند که هم‌اکنون تا ۷۰ درصد آن نوشته تخریب شده‌است.[۳]
اماکن جزیره خارک پیش از استقرار صنعت نفت از شرق به سمت غرب عبارت بودند از:
- آثار قلعه هلندی‌ها، گورستان اسلامی، آبادی خارک، خط راه آهن، گورستان مسیحی، قبر ابوبکر، قبر علمدار، باغ هلندی‌ها، گورستان پیش‌اسلامی، دخمه‌ها، بقعه میر محمد، قبر دیده‌بان، کرّه‌انگیزها.
بلندی‌های جزیره در غرب آن قرار دارند و عبارت‌اند از: کوه تخت، کوه لشکری، کوه دیده‌بان و کوه گردن‌اشتر..[۴]
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منابع
- ↑ آل احمد، جلال، جزیرهٔ خارگ، درّ یتیم خلیج؛ چاپ سوم؛ تهران: امیرکبیر، ۱۳۵۳، صص۵۲ و ۵۱.
- ↑ آل احمد، جلال، جزیرهٔ خارگ، درّ یتیم خلیج؛ ص۹۸.
- ↑ تخریب کتیبه هخامنشی خارک رادیو زمانه، ۱۱ خرداد ۱۳۸۷.
- ↑ آل احمد، جلال، جزیرهٔ خارگ، نقشهٔ ص۲۲.
 |
|
|---|---|
| مرکز | بوشهر |
| شهرستان‌ها | بوشهر | تنگستان | جم | دشتستان | دشتی| دیر | دیلم | کنگان | گناوه |
| شهرها |
آب‌پخش | آبدان | امام حسن | اهرم | برازجان | بردخون | بندر دیر | بندر دیلم | بندر ریگ | بندر کنگان | بندر گناوه | بوشهر | تنگ ارم | جم | چغادک | خارک | خورموج | دالکی | دلوار | ریز | سعدآباد | شبانکاره | طاهری | عسلویه | کاکی | کلمه | نخل تقی | وحدتیه | |
| نقاط دیدنی |
آب‌انبار قوام | آتشکده خورموج | دژ برازجان | سیراف | سینیز | شهر باستانی ریشهر | غار چهل‌خانه | کاخ هخامنشی بردک‌سیاه | مدرسه سعادت مظفری | موزه رئیسعلی دلواری | موزه مردم‌شناسی بوشهر |
| جزیره‌های ایرانی خلیج فارس | |
 |
ابوموسی | ام‌الکرم | ام سیله | بونه | تنب بزرگ | تنب کوچک | تهمادو | جنوبی | چراغی | خارک | خارکو | خم کوچک | دارا | رستم | سه‌دندون | سیری | شتور | شمالی | شیف | عباسک | فارسی | فرور بزرگ | فرور کوچک | قبر ناخدا | قشم | کیش | گُرم | لارک | لاوان | مرغی | مطاف | مولیات | میر مُهَنّا | مینو | نخیلو | هرمز | هندرابی | هنگام |
