استان بوشهر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

استان بوشهر از استان‌های جنوبی ایران است که در حاشیه خلیج فارس قرار دارد. این استان با مساحتی حدود ۲۷٬۶۵۳ کیلومتر مربّع، جمعیّتی برابر ۸۸۶٫۲۶۷ نفر دارد. استان بوشهر بر 27 درجه و 14 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه و 6دقیقه تا 52 درجه و 58 دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار دارد. این استان از شمال به استان خوزستان و قسمتی از کهکیلویه و بویراحمد، از جنوب به خلیج فارس و قسمتی از استان هرمزگان، از شرق به استان فارس و از غرب به خلیج فارس محدود است. استان بوشهر با خلیج فارس بیش از ششصد کیلومتر مرز دریایی دارد و از اهمیّت راهبردی و اقتصادی برخوردار است.اين استان يكی از استان های مهّم جنوبی كشور ما است كه از طريق خليج فارس برای واردات و صادرات اهمّيّت دارد.

[ویرایش] جمعیّت

جمعيّت و پراكندگی: استان بوشهر براساس سر شماری سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۸۸۶٫۲۶۷ نفر جمعیّت دارد که ازاين مقدار، ۶۵٫۲ درصد در نقاط شهری و بقیه در نقاط روستايی سكونت داشته وكمتراز يك درصد آنان غير ساكن هستند.

آمار جمعیّتی بعد از این قسمت همه از سرشماری ۱۳۷۵ گرفته شده اند و با آخرین سرشماری کشور مطابقت ندارند.

ساختار جنسی و سنّی: در اين استان در مقابل هر 100 زن 104 نفر مرد وجود داشته است. اين نسبت در بين اطفال كمتر از يك ساله برابر 105 و در بين بزرگسالان (65ساله و بيشتر) برابر 107 بوده است. وضع زناشويی: در مهر ماه 1365 ش در بين جمعيّت 10 ساله و بيشتر نقاط شهری استان بوشهر 1/56 درصد از مردان و 4/65 درصد از زنان ، حداقل يك بار ازدواج كرده بودند . اين نسبت در نقاط روستايی برای مردان 3/56 درصد و برای زنان 6/63 درصد بوده است. نسبت افراد هرگز ازدواج نكرده در جمعيت ده ساله و بيشتر در نقاط شهری ، برای مردان 9/41 درصد و برای زنان 1/33 درصد و درنقاط روستايی ، برای مردان 3/42 درصد و برای زنان 1/35 درصد بوده است.

[ویرایش] مهاجرت

منطقه بوشهر به لحاظ موقعيت سوق الجيشی و وجود شركت های بزرگ نفتی واجرای طرح های صنعتی بزرگ مانند نيروگاه اتمی بوشهر و كشتی سازی، نيروی انسانی فعال استان های مجاور و مناطق ديگر را به خود جذب كرده است. درداخل منطقه نيز جابجايی جمعيّت افزايش يافته است، زيرا به علّت كمبود امكانات كشاورز بویژه كمبود آب و زمینهای مورد نياز و نبودن امكانات رفاهی و نیز پايين بودن سطح درآمد كشاورزان، مهاجرت روستائيان به شهرهای استان شدت گرفته است. به علّت نزديك بودن اين استان به شيخ نشينهای خليج فارس، عدّه ای از اهالی منطقه، برای كار و امرار معاش به كشورهای واقع در كرانه خليج فارس ودريای عمان مهاجرت كرده اند.

[ویرایش] نژاد و گروهها

با توجه به كشفيات باستانشناسی و مدارك مكتوب تاريخی، معلوم گرديده است كه بخش‌های گوناگون ايران از جمله استان بوشهر سكونتگاه نژادها و گروههای گوناگونی بوده است. پيش از ورود و استقرار آريائيان در منطقه بوشهر، نژادهادی بومی دراين سامان می زيسته اند و مداركی كه از عصر حجر، كاكوليتيك و برنز (مفرغ) قديم باقی مانده است بر اين قضيه گــواهی می دهد كه علاوه بر نژاد مديترانه ای، نژادهای ديگر مانند :دراويدی ، سياه پوست ، سامی ، عيلامی ، سومری ، نوردیک ، عرب ، لر و بهبهانی درسرزمين بوشهر سكونت داشته اند و یا به مرور به این منطقه مهاجرت کرده اند. و فرهنگهای متفاوتی درآنجا با هم اختلاط يافته است ^{[نیازمند منبع]}.

[ویرایش] زبان و گویشها

بیشتر مردم استان بوشهر به زبان فارسی وبا گويش محلی بوشهری تكلم می كنند. لهجه ها در روستا ها بيشتر از شهرها تنوع دارد. برخی از اهالی جزيره شيف و بنادر كنگان و عسلويه نيز به زبان عربی صحبت می كنند. فارسی در منطقه بوشهر با گويشهای بردستانی، گویش دشتی، گویش تنگستانی و گویش کازرونی و گویش اچمی گفتگو می شود. مردم سواحل خليج فارس و جزاير آن به گویشی صحبت می کنند که رگه هایی از گويشها و زبانهای شبانكاره ای، بلوچی، كردی، تركمنی و برخی واژ ه هاي انگليسی، هلندی، پرتقالی، هندی و عربی را داراست ولی استخوان بندی و ريشه آن فارسی است.مردم شهرستان های شمالی استان مانند دیلم ، گناوه و دشتستان عمدتا به گویش لری و مردم شهرستان های جنوبی مانند جم و قسمت هایی از کنگان و دیر نیز به فارسی لهجه دار صحبت می کنند.

[ویرایش] دين

بيشتر اهالی استان را پیروان اسلام تشكيل می دهند( اعم از شیعه یا سنی).ضمن این که گروه هایی چند از اقلیت های دینی زرتشتی ، مسیحی و یهودی نیز در این استان زندگی می کنند.البته اقليت هاي موجود دراین منطقه عمدتا از افراد مهاجری هستند كه بر حسب ضرورت شغلی در اين نقاط(بیشتر در بوشهر ،جم و عسلویه) مسكن گزيده اند.اهل سنت بوشهر نیز بیشتر در قسمت های جنوبی استان زندگی می کنند( به ویژه در شهرستان کنگان ).

[ویرایش] بوشهر وصنایع

بوشهر، پیش از بسیاری از شهرهای مهم ایران دارای صنایع جدیدی از قبیل یخسازی وبرق بوده است. مردم بوشهر از اولین ایرانیانی بودند که با مجله و روزنامه آشنا شدند. یکی از نخستین شهرهایی که کارخانه چاپ سنگی را وارد کرد، بوشهر بود; از همین رو در بوشهر روزنامه های زیادی همچون "مظفری"، "خلیج ایران" و "ندای جنوب" به چاپ و نشر میرسید.هم اکنون استان بوشهر با توجّه به موقعیت استراتژیک خود و داشتن منابع و صنایع مختلفی نظیر نفت و گاز، بویژه میدان گازی پارس جنوبی در عسلویه به عنوان بزرگ‌ترین منبع مستقل گازی در جهان و وجودپالایشگاه عظیم گاز در جم و نیز دارا بودن یکی از مهم ترین ترمینال های صادرات نفت خام جهان در جزیره خارک و همچنین اجرای طرح های کلان صنعتی از قبیل نیروگاه اتمی بوشهر، کشتی سازی و مانند اینها، انتظار میرود در آینده ای نزدیک، سیمای خود را به‌عنوان یکی از مناطق مهم صنعتی و اقتصادی جهان تغییر دهد.

[ویرایش] جغرافيا و تقسیمات کشوری

استان بوشهر با مساحتی در حدود 23167 كيلومتر مربع بين 27 درجه و 14 دقيقه تا 30 درجه و16 دقيقه عرض شمالی و 50 درجه و 6 دقيقه تا 52 درجه و 58 دقيقه طول شرقی از نصف النهار گرينويچ و در جنوب ايران واقع گرديده است. اين استان، از شمال به استان خوزستان و قسمتی از استان كهليكويه و بويراحمد، از جنوب و مغرب به خليج فارس و قسمتی از استان هرمزگان و از شرق به استان فارس محدود می گردد. استان بوشهر دارای 9 شهرستان به نام های بوشهر، تنگستان، دشتستان، دشتی، دیر، کنگان، گنـاوه، جم و دیلم است.

	استان بوشهر
مرکز	بوشهر
شهرستان‌ها	بوشهر \| تنگستان \| جم \| دشتستان \| دشتی\| دیر \| دیلم \| کنگان \| گناوه
شهرها	آب‌پخش \| آبدان \| امام حسن \| اهرم \| برازجان \| بردخون \| بندر دیر \| بندر دیلم \| بندر ریگ \| بندر کنگان \| بندر گناوه \| بوشهر \| تنگ ارم \| جم \| چغادک \| خارک \| خورموج \| دالکی \| دلوار \| ریز \| سعدآباد \| شبانکاره \| طاهری \| عسلویه \| کاکی \| کلمه \| نخل تقی \| وحدتیه \|
نقاط دیدنی	آب‌انبار قوام \| آتشکده خورموج \| دژ برازجان \| سیراف \| سینیز \| شهر باستانی ریشهر \| غار چهل‌خانه \| کاخ هخامنشی بردک‌سیاه \| مدرسه سعادت مظفری \| موزه رئیسعلی دلواری \| موزه مردم‌شناسی بوشهر

[ویرایش] مراكز ديدنی

قنات های روستای تشان، حسينيه ريز، مسجد دوره اسلامی ريز و کوه پردیس (پدری)، باغ‌های لیمو و زیتون، امامزاده بی‌بی بانو، امامزاده هاشم (پیر بیراهه آبگرمک)، جنگل گلوبردکان ریز.