تندیس زئوس در المپیا
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
تندیس زئوس خدای یونان در المپیا یکی از عظیم‌ترین تندیس‌های جهان و از عجایب هفتگانهٔ دنیای قدیم بوده است.[۱] در دوران باستان المپیا مرکز مذهبی در جنوب غربی یونان بوده است. یونانیان باستان زئوس پادشاه خدایان را می‌پرستیدند [۲] و در زمان‌های مشخص به افتخار او جشن‌هایی برپا می‌کردند.[۳] در این جشن‌ها مسابقات ورزشی هم انجام می‌شد. تا آن‌جا که در تاریخ ثبت شده، نخستین بازی‌های المپیک در سال ۷۷۶ پیش از میلاد[۴] برگزار شده‌است و تا سال ۳۹۳ پس از میلاد[۴] یا تا سال ۴۲۶ پس از میلاد[۵] همچنان بازی‌ها برگزار می‌شد.[۴] برای مردمان دنیای قدیم این بازی‌ها خیلی مهم بودند؛ چندان‌که در زمان برگزاری مسابقات جنگ‌ها متوقف می‌شد تا شرکت کنندگان و تماشاگران بتوانند به آسانی خود را به محل مسابقات برسانند.[۶]
فیدیاس آتنی، در حدود سال ۴۳۵ پیش از میلاد، این تندیس ۱۲ متری را ساخته و زینت معبد زئوس در المپیا کرد. این تندیس که یکی از عجایب هفتگانهٔ دنیای قدیم شناخته می‌شد، بعدها دزدیده شد. تصویر فوق نقاشی قرن ۱۶ از این تندیس است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] معبد زئوس
۲۵۰۰ سال قبل، شهروندان المپیا تصمیم گرفتند معبدی برای زئوس بسازند. ساختمان با شکوه این معبد بین سال‌های ۴۷۰ تا ۴۵۶ پیش از میلاد به دست یک معمار محلی بنا شد.[۷] این معبد شش‌گوش با سنگهای آهکی بزرگی که ستون‌های تو پُر و بزرگی آن‌ها را احاطه کرده بودند، ساخته شده بود و نمای آن توسط گچ تزیین شده بود.[۷] تا چند سال پس از پایان کار ساختمان معبد، تندیس مناسبی از زئوس در آن نبود. به همین دلیل تندیس‌سازی ماهر از آتن را برای ساختن تندیس زئوس انتخاب کردند.[۸]
[ویرایش] ساختمان تندیس
تندیس‌ساز فیدیاس بود که قبلآ نیز تندیس‌هایی با شکوه از الهه آتنا ساخته بود.[۹] فیدیاس و کارگرانش در ابتدا داربستی چوبی را به عنوان اسکلت تندیس برپا کردند. سپس اسکلت چوبی را با صفحاتی از عاج به عنوان پوست آن پوشانیدند و صفحاتی از طلا را برای لباس‌های آن به کار بردند.[۱۰] در پایان کار همه جای تندیس پوشیده شده بود و آن قالب تو خالی به تندیسی تو پُر شبیه شده بود.[۱۰]
[ویرایش] جلوس بر تخت
تندیس چنان بود که گویا زئوس بر تختی قیمتی نشسته است. بالاترین نقطه تندیس ۱۲ متر ارتفاع داشت که تقریباً نزدیک به سقف معبد بود.[۱۰] بینندگان چنان می‌پنداشتند که اگر زئوس بلند شود، سقف را از جای خود تکان خواهد داد. بر روی دیوارها سکوهایی ساخته شده بود تا مردم بتوانند بالا بروند و صورت تندیس را ببینند. فیدیاس در سال ۴۴۰ پیش از میلاد[۱۱][۱۲] کار بر روی تندیس را آغاز کرد و در سال ۴۳۰ پیش از میلاد[۱] کار تندیس کامل شد و به مدّت ۸۰۰ سال به عنوان یکی از شگفت‌آورترین بناهای جهان شناخته شد.[۸] تاریخ ساخت تندیس بعد از کشف باقیمانده‌های آن در المپیای یونان در دههٔ ۱۹۵۰ تایید شد.[۱]
[ویرایش] انتقال تندیس
در قرن اول پس از میلاد، یکی از امپراطوران رومی با نام کالیگولا تصمیم گرفت تندیس زئوس را به روم ببرد. گروهی از کارگران رومی برای این کار مأمور شدند؛ امّا با واژگون شدن داربست‌های ساخته شده توسط کارگران تلاش‌های او نقش بر آب شد.[۱۱]
قرن‌ها پس از آن، با گسترش دین مسیح هنگامی‌که تئودوسیوس دوم در سال ۴۲۶ پس از میلاد[۵] پایان بازی‌های المپیک را اعلام کرد، دستور داد که همهٔ ساختمان‌های آن‌جا از جمله ورزشگاه و معبد زئوس را به آتش کشند. در سال ۵۲۲ میلادی[۵]، زلزله‌هایی تمام سرزمین المپیا را لرزاند و آنچه از این بناها باقیمانده بود، نابود ساخت. امروزه حتی یک ستون ایستاده هم در آن‌جا موجود نیست و از معبد باشکوه زئوس، تنها خرابه‌هایی برجاست.[۵][۱۳]
[ویرایش] پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ تندیس زئوس، دانشنامهٔ بریتانیکا، بازبینی ۲۰ مارس ۲۰۰۸
- ↑ پرستش در محل تولد زئوس قدیمیتر از پرستش زئوس است، نشنال ژئوگرافیک، بازبینی ۲۰ مارس ۲۰۰۸
- ↑ فرقهٔ زئوس، وبگاه افسانه‌شناسی یونان، بازبینی ۲۰ مارس ۲۰۰۸
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ بازی‌های المپیک در دوران باستان، دانشنامهٔ انکارتا، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ معبد زئوس در المپیا، اَبات دات کام، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ المپیک یونان باستان، المپیک دات ام‌یو، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ معبد زئوس در المپیا، دانشگاه استنفورد، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ کتاب شگفتی‌های جهان چهار جلدی صفحه ۱۶ ستون سمت راست پاراگراف دوم
- ↑ فیدیاس، دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ تندیس زئوس در المپیا، هیلمان وندرز دات کام، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ تندیس زئوس در المپیا، تونس دیلی، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ عجایب هفتگانه: تندیس زئوس در المپیا، آلا آشماوی، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
- ↑ معبد زئوس در المپیا، تاریخ بی‌بی‌سی، بازبینی ۲۱ مارس ۲۰۰۸
| عجایب هفتگانه جهان | |
| فانوس دریایی اسکندریه | هرم بزرگ جیزه | تندیس غول‌پیکر رودس | نیایشگاه آرتمیس| تندیس زئوس| باغ‌های معلق بابل | آرامگاه هالیکارناسوس | |
