Miguel de Unamuno
Wikipedia(e)tik
Miguel de Unamuno (Bilbo, Bizkaia, 1864ko irailaren 29a - Salamanka, 1936ko abenduaren 31) euskal idazle eta filosofoa zen, Salamancako Unibertistateko errektore izandakoa 1901ean.
Eduki-taula |
[aldatu] Biografia
Madrilen egin zituen Filosofia eta Letren ikasketak. 1888an Bizkaiko Foru Aldundiak Bilbon sortu zuen Euskal Katedra eta tartean, nahiz eta erdalduna izan, Unamuno aurkeztu zen, besteak beste Sabino Arana eta Resurreccion Maria Azkuerekin batera. Azkeneko honek katedra lortu zuen.
1901ean, "Euskal Lore Jokoak" izeneko kultur ekitaldiaren barruan, Unamunok hitzaldi ezaguna eman zuen, non euskararen hileta duinenen alde egin baitzuen: “El vascuence no puede acomodarse a la vida moderna (...) Bilbao hablando vascuence es un contrasentido (...) El vascuence se extingue (...) Enterrémosle santamente”.
Literaturaren arloan, 98ko Belaunaldia izeneko idazleen taldean partaidea izan zen. Bere obra oparoa izan zen, batez ere nobelagintzan, eta liburu guztien artean Niebla azpimarragarriena da egile askoren ustez. Gaztelaniaz idatzi zituen bere lan guztiak.
[aldatu] Bibliografia
[aldatu] Nobelak
- "Paz en la guerra" (1895).
- "Amor y pedagogía" (1902).
- "Niebla" (1914).
- "El espejo de la muerte" (1913).
- "Abel Sánchez" (1917). Euskaratua: "Abel Sánchez". Aintzane Atela eta Miren Arratibel. Ibaizabal, 1992.
- "Tulio Montalbán" (1920).
- "Tres novelas ejemplares y un prólogo" (1920).
- "La tía Tula" (1921).
- "Cómo se hace una novela" (1927).
- "San Manuel Bueno, mártir" (1930).
- "Don Sandalio, jugador de ajedrez" (1930).
[aldatu] Poemak
- "Poesías" (1907).
- "Rosario de sonetos líricos" (1911).
- "El Cristo de Velázquez" (1920).
- "Andanzas y visiones españolas" (1922).
- "Rimas de dentro" (1923).
- "Teresa. Rimas de un poeta desconocido" (1924).
- "De Fuerteventura a París" (1925).
- "Romancero del destierro" (1928).
- "Cancionero" (1953).
[aldatu] Antzerkia
- "La esfinge" (1898).
- "La verdad" (1899).
- "El otro" (1932).
[aldatu] Ikus, gainera
[aldatu] Kanpo loturak
[aldatu] Erreferentziak
- "El Libro Negro del Euskara" Joan Mari Torrealdai. Ttarttalo, 1998.
- "Unamuno", biografia. Iñaki Soto eta Mikel Soto. Elkar, 2006.