Dianea eta Koplak
Wikipedia(e)tik
"Dianea eta Koplak" izenburupean Joan Perez de Lazarraga idazle arabarrak idatzitako testuak batzen dira, Hego Euskal Herriko lekukotasun idatzi zaharrenak. Eskuizkribuaren lehen edizio kritikoaz Patri Urkizu arduratu zen.
1567 aldean idatzia, eskuizkribua 2004an aurkitu zuten Madrilen, eta orduz geroztik testuaren eta egilearen nondik norakoak ikertzen ari dira. Dianea eta Koplak, lasterka eta presaka egindako edizio kritiko honen ondoren, EHUko irakasle talde bat hobea prestatzen ari da, eta iragarri denez, sarean doan eskegiko da.
Eduki-taula |
[aldatu] Euskalkia
"Dianea"z gain 46 kopla edo olerki biltzen dira guztira, haietarik 37 euskaraz idatzitakoak eta gainontzeko 9 gaztelaniaz.
Euskalkiari dagokionez, lan hau oso interesgarria da, Arabako euskalkiaren testigantza delako. Idazlea Barrundiakoa eta oñatiar jatorrikoa izanda, esan dezakegu eskuizkribua mendebaleko euskara deritzogun euskalkian emandako testurik zaharrena dela.
[aldatu] "Dianea"
Izenburu horrekin ezagutzen dugu eskuizkribuaren zati bat, eleberri baten hondarrak izan daitezkeenak. Hainbat hutsunerekin, guztira berrogei orrialde inguru bildu dira.
Egitura eta gaiari dagokionez, oso antzekoa da Jorge de Montemayor portugaldarrak gaztelaniaz idatzitako "Los siete libros de Diana" liburuarekin, hainbat adituren arabera. Izan ere, liburu hura lehen "artzain nobela"tzat hartzen dute, eta Lazarragarena ildo beretik doa. Horrexegatik aukeratu zuen Urkizuk "Dianea" izenburua.
Azkenik, agertzen diren pertsonaiak hauek dira: Silveiro, Sirena, Doristeo, Dorido, Silvia, Clarian, Narvaez, Marte eta Cupido.
[aldatu] Koplak
46 poemak gaika horrela sailkatu ditzakegu:
- Amodiozkoak: 27.
- Erlijiozkoak: 9.
- Burlazkoak: 8.
- Kronikazkoak: 2.
- Errefrauzkoa: 1.
