Aktinio
Wikipedia(e)tik
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Orokorra | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Izena, Ikurra, Zenbakia | Aktinioa, Ac, 89 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Serie kimikoa | aktinidoak | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Taldea, Periodoa, Orbitala | 3, 7, f | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa atomikoa | (227) g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Konfigurazio elektronikoa | [Rn] 6d1 7s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektroiak orbitaleko | 2, 8, 18, 32, 18, 9, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Propietate fisikoak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Egoera | solidoa | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 10 g/L |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
| Urtze-puntua | (circa) 1.323 K (1.050 °C, 1.922 °F) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
| Irakite-puntua | 3.471 K (3.198 °C, 5.788 °F) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
| Urtze-entalpia | 14 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Irakite-entalpia | 400 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bero espezifikoa | (25 °C) 27,2 J·mol−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Propietate atomikoak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kristal-egitura | kubikoa, aurpegietan zentratua | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oxidazio-zenbakia(k) | 3 (oxido neutroa) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatibotasuna | 1,1 (Paulingen eskala) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ionizazio-potentziala | 1.a: 499 kJ/mol 2.a: 1.170 kJ/mol |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
| Erradio atomikoa (batezbestekoa) |
195 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Datu gehiago | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eroankortasun termikoa | (300 K) 12 W·m−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Isotopo egonkorrenak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Erreferentziak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aktinioa elementu kimiko bat da, Ac ikurra eta 89 zenbaki atomikoa dituena.
[aldatu] Ezaugarri nagusiak
Aktinioa elementu metaliko, zilarkara eta erradioaktiboa da. Bere erradioaktibitate biziaren ondorioz, iluntasunean argi urdin zurbila igortzen du. Aztarna-elementu gisa aurkitzen da uranio-meetan, 21,773 urteko erdibizitza duen 227Ac forman. Tona bat uranio-meak gramo hamarren bat aktinio dauka.
[aldatu] Aplikazioak
Radioa baino 150 aldiz erradioaktiboagoa da eta, beraz, oso estimatua da neutroi-iturri gisa. Ez dauka beste aplikazio industrial berezirik.
Medikuntzan, 225Ac isotopoa 213Bi ekoizteko erabiltzen da, gero erradioterapian erabilia izateko.
