Σάλιο
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το σάλιο ή ο σίελος (σωστός όρος) αποτελεί το έκκριμα των μικρών και μεγάλων σιελογόνων αδένων (παρωτίδα, υπγνάθιοι & υπογλώσσιοι αδένες).
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Σύσταση
Το σάλιο αποτελείται από 99,5% περίπου νερό και 0,5% από ανόργανα και οργανικά συστατικά. Το pH του κυμένεται μεταξύ 5,2 και 7,8 (μέση τιμή 6,7).
[Επεξεργασία] Ανόργανα συστατικά
Πρόκειται κυρίως για ηλεκτρολύτες όπως ιόντα καλίου, νατρίου, χλωρίου και διττανθρακικά ιόντα. Σε μικρότερη ποσότητα περιέχι φωσφορικά ιόντα και ιόντα ασβεστίου, μαγνησίου, ιωδίου, και θειοκυανικά.
[Επεξεργασία] Οργανικά συστατικά
- Ένζυμα: πτυαλίνη, λυσοζύμη, καλλικρεΐνη, αλκαλική φωσφατάση κτλ.
- Πρωτεΐνες: φωσφοπρωτεΐνες (σταθερίνη, ιστατίνη κτλ.) και γλυκοπρωτεΐνες (μουκίνες)
- Αντισώματα
- Συγγολητινογόνα του συστήματος ΑΒΟ
- Ορμόνες
- Αυξητικοί παράγοντες
- Παράγων αδρανοποίησης του ιού του AIDS
[Επεξεργασία] Λειτουρική αποστολή
- Η παρουσία του διευκολύνει την μάσηση, την κατάποση και την ομιλία.
- Παίζει συμαντικό ρόλο στην γεύση λόγω της διατήρησης της λειτουργικής ακεραιότητας των γευστικών καλύκων.
- Συμβάλλει μερικώς στην πέψη των υδατανθρακών με το ένζυμο πτυαλίνη.
- Συμβάλλει στην διατήρηση της υγείας της στοματικής κοιλότητας διότι δρα ως προστατευτικός παράγων κατά της τερηδόνας, της περιοδοντίτιδας, των λοιμώξεων του βλεννογόνου του στόματος κτλ.
- Συμβάλλει στην διατήρηση της γενικής υγείας διότι αποτελεί μέρος της άμυνας του οργανισμού κατά των μικροβίων εξαιτίας διαφόρων παραγόντων που περιέχει (αντισώματα, παράγων αδρανοποίησης του ιού του AIDS κτλ.)
[Επεξεργασία] Ρυθμός έκκρισης
Ο όγκος του εκκρινόμενου σάλιου κατά την διάρκεια ενός εικοσιτετραώρου κυμένεται μεταξύ 750-1200 ml. Το 90% του σάλιου παράγεται κατά την διάρκεια της ημέρας, ενώ κατά την διάρκεια του ύπνου η έκκριση είναι ελάχιστη. Διάφορα ερεθίσματα μπορούν να αυξήσουν ή να μειώσουν την έκκριση του σάλιου. Ο ρυθμός έκκρισης του σάλιου βρίσκεται υπό τον έλεγχο του συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού αυτόνομου νευρικού συστήματος το οποίο και νευρώνει τους μεγάλους σιελογόνους αδένες. Η διέγερση του αυτόνομου νευρικού συστήματος προκαλεί αύξηση του ρυθμού παραγωγής του σάλιου. Ο ρυθμός έκκρισης υπό συνθήκες μη διέγερσης κυμένεται μεταξύ 0,01-1,0 ml/min, ενώ υπό συνθήκες διέγερσης 0,5-7,0 ml/min.