Γιερεβάν
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το Γιερεβάν (αρμενικά Երևան ή Երեւան), γνωστό και ως Ερεβάν, είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Αρμενίας, με 1.088.000 κατοίκους το 2004. Είναι χτισμένο στις όχθες του ποταμού Χραζντάν και αποτελεί το διοικητικό, πολιτιστικό και βιομηχανικό κέντρο της χώρας. Η ιστορία του Γιερεβάν αρχίζει τον 8ο αιώνα π.Χ., με την ανέγερση του φρουρίου Ερεμπούνι το 782 π.Χ.. Τελικώς, το όνομα «Ερεμπούνι» εξελίχθηκε στην αρμενική γλώσσα κυρίως τον 5ο ή τον 4ο αιώνα π.Χ., ώστε να καταλήξει σε «Γιερεβάν» πριν τον 7ο αιώνα μ.Χ..
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορία
[Επεξεργασία] Αρχαία εποχή
Κατά την αρμενική παράδοση, το όνομα «Γιερεβάν» προέρχεται από τη φράση του Νώε καθώς κοιτούσε προς τα εκεί μετά την προσάραξη της κιβωτού του πάνω στο όρος Αραράτ και ύστερα από την υποχώρηση των νερών του Κατακλυσμού: "Yerevants!" στα αρμενικά σημαίνει «εμφανίστηκε». Η πιθανότερη θεωρία όμως είναι ότι απλώς η πόλη έλαβε το όνομα του βασιλέα των Αρμενίων Γιερβάντ Γ΄ του Εσχάτου (του τελευταίου ηγέτη της δυναστείας των Οροντιδών), που ίδρυσε την πόλη Yervandashat.
Η περιοχή του Γιερεβάν φαίνεται ότι πρωτοκατοικήθηκε μόνιμα από τον άνθρωπο την 4η χιλιετία π.Χ. και οχυρωμένοι οικισμοί της από την Εποχή του Χαλκού είναι οι Shengavit, Tsitsernakaberd, Karmir Blur, Arin Berd, Karmir Berd και Berdadzor. Γνωρίζουμε ότι στρατιωτικό φρούριο των Ουραρτού ανεγέρθηκε το 782 π.Χ. με διαταγή του βασιλέα Αργίστη Α΄ για την προστασία της πόλεως από επιδρομές εκ βορρά (από τον Καύκασο). Το Γιερεβάν συναγωνίζεται επομένως σε αρχαιότητα τις πόλεις της αρχαίας Ελλάδας. Κατά την ακμή των Ουραρτού, αρδευτικά κανάλια και μία τεχνητή λίμνη κατασκεύασθηκαν στην περιοχή.
Από τον 6ο ως τον 4ο αιώνα π.Χ., το Γιερεβάν υπήρξε ένα από το σημαντικότερα κέντρα της σατραπείας της Αρμενίας της Περσικής Αυτοκρατορίας της δυναστείας των Αχαιμενιδών. Το 585 π.Χ. το φρούριο Teishebaini (Karmir Blur), 50 χιλιόμετρα βόρεια του Γιερεβάν, καταστράφηκε από τους Σκύθες.
Εξαιτίας της απουσίας ιστορικών πηγών, το χρονικό διάστημα από τον 4ο αιώνα π.Χ.μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. χαρακτηρίζεται ως «οι σκοτεινοί αιώνες του Γιερεβάν». Ο πρώτος χριστιανικός ναός στην πόλη, η εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ανεγέρθηκε τον 5ο αιώνα και κατέρρευσε μόλις το 1931.
[Επεξεργασία] Μεταξύ ξένων κατακτητών
Το 658 μ.Χ., κατά το πρώτο κύμα της αραβικής επεκτάσεως, το Γιερεβάν κατακτήθηκε από τους Άραβες. Από τότε η θέση του αύξησε τη σημασία της ως σταυροδρόμι για τις διαδρομές των καραβανιών μεταξύ της Ευρώπης και της Ινδίας. Από τον 9ο ως τον 11ο αιώνα το Γιερεβάν υπήρξε σταθερά τμήμα του αρμενικού βασιλείου Μπαγκρατούνι και στη συνέχεια καταλήφθηκε από τους Σελτζούκους. Η πόλη καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τον Ταμερλάνο το 1387. Μετά έγινε διοικητικό κέντρο του Ιλχανάτου. Εξαιτίας της στρατηγικής του τοποθεσίας, το Γιερεβάν συνεχώς αποτελούσε μήλο της έριδας ανάμεσα στην Περσία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, περνώντας διαδοχικά πολλές φορές από την κυριαρχία των μεν στους δε και αντιστρόφως (14 φορές στην κορύφωση των τουρκοπερσικών πολέμων μεταξύ 1513 και 1737). Το 1604, με διαταγή του Σάχη Αμπάς Α΄, δεκάδες χιλιάδες Αρμένιοι, από τους οποίους πολλοί ήταν κάτοικοι του Γιερεβάν, απελάθηκαν στην Περσία. Μετά από αυτό, η σύνθεση του πληθυσμού της πόλης έγινε 80% Μουσουλμάνοι και 20% Αρμένιοι (αναφ. Encyclopaedia Iranica, άρθρο «Ερεβάν». Οι Οθωμανοί, τόσο οι Σαφαβίδες όσο και οι Ιλχανίδες, διατηρούσαν νομισματοκοπείο στο Γιερεβάν. Την δεκαετία του 1670 ο Γάλλος περιηγητής Ζαν Σαρντέν επισκέφθηκε το Γιερεβάν και το περιέγραψε στο έργο του «Ταξίδια του ιππότη Σαρντέν στην Υπερκαυκασία το 1672-1673». Στις 7 Ιουνίου 1679 ένας καταστροφικός σεισμός ισοπέδωσε την πόλη.
Από το 1747 το Γιερεβάν αποτελούσε τμήμα ομώνυμου χανάτου (Χανάτο του Εριβάν), μουσουλμανικού εδάφους υπό την κυριαρχία της Περσικής Αυτοκρατορίας, μέχρι το 1828.
[Επεξεργασία] Η ρωσική κυριαρχία
Κατά τον Β΄ Ρωσοπερσικό Πόλεμο, ρωσικά στρατεύματα υπό τον Ιβάν Πάσκεβιτς εισήλθαν στο Γιερεβάν την 1η Οκτωβρίου 1827. Η πόλη παραχωρήθηκε επισήμως από τους Πέρσες στη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1828. Μετά τη Συνθήκη του Τουρκμεντσάι, η Ρωσική Αυτοκρατορία στήριξε οικονομικά την επανεγκατάσταση Αρμενίων από την Περσία και την Τουρκία στο Γιερεβάν. Μέχρι το 1900 ο πληθυσμός του Γιερεβάν είχε ανέβει στις 29.000, με το 49% να είναι Αζέροι (αναφερόμενοι στις ρωσικές πηγές ως «Αζερμπαϊτζανοί Τάταροι»), 48% Αρμένιοι και 2% Ρώσοι. Η πόλη έγινε η έδρα του νέου Υποκειμένου της Αρμενίας και μετά της Κυριαρχίας του Εριβάν.
Η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται οικονομικά και να δυτικοποιείται αρχιτεκτονικά, με την κατεδάφιση παλιών κτηρίων και την ανοικοδόμηση νέων ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής στη θέση τους. Κατά την επίσκεψη του Τσάρου Νικολάου Α΄ το 1837, το Γιερεβάν είχε γίνει ένα ουγιέζντ.
Το πρώτο γενικό σχέδιο πόλεως συντάχθηκε το 1854 και το ίδιο έτος άνοιξαν οι Σχολές Θηλέων των Αγίων Hripsime και Gayane. Το 1874 ο Ζαχαρίας Γκεβορκιάν άνοιξε το πρώτο τυπογραφείο και εκδοτικό οίκο στην πόλη, ενώ το 1879 ιδρύθηκε το πρώτο θέατρο, κοντά στην εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Το 1902 μία σιδηροδρομική γραμμή ένωσε το Γιερεβάν με την Τιφλίδα, το Αλεξαντροπόλ και την πόλη Julfa του Αζερμπαϊτζάν. Την ίδια χρονιά άνοιξε η πρώτη δημόσια βιβλιοθήκη του Γιερεβάν, ενώ το 1913 άρχισε να λειτουργεί τηλεφωνική υπηρεσία με 80 συνδρομητές αρχικά.
[Επεξεργασία] Σύντομη ανεξαρτησία (1917–1920)
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, Αρμένιοι, Γεωργιανοί και Μουσουλμάνοι ηγέτες της Υπερκαυκασίας ενώθηκαν και σχημάτισαν την Υπερκαυκασιανή Ομοσπονδία, ανακηρύσσοντας την απόσχισή της από τη Ρωσία. Αυτή η Ομοσπονδία ήταν βραχύβια και στις 28 Μαΐου 1918 το Γιερεβάν έγινε η πρωτεύουσα της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Αρμενίας. Στις 29 Νοεμβρίου 1920 η 11η στρατιά του Ερυθρού Στρατού των Μπολσεβίκων κατέλαβε το Γιερεβάν κατά τη διάρκεια του Ρωσικού Εμφυλίου. Οι εθνικιστές επανακατέλαβαν την πόλη τον Φεβρουάριο 1921, αλλά το Γιερεβάν περιήλθε και πάλι υπό τον έλεγχο των Σοβιετικών στις 2 Απριλίου 1921.
[Επεξεργασία] Το σοβιετικό Γιερεβάν
Το Γιερεβάν έγινε η πρωτεύουσα της νεογέννητης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αρμενίας, μιας από τις 15 Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ. Η σοβιετική εποχή μετέτρεψε την πόλη σε μια σύγχρονη βιομηχανική μητρόπολη με πάνω από 1 εκατομύριο κατοίκους, κτισμένη σύμφωνα με τα σχέδια του εξέχοντα Αρμένιου αρχιτέκτονα Αλεξάνδρου Ταμανιάν. Ταυτόχρονα, το Γιερεβάν έγινε σημαντικό επιστημονικό και πολιτιστικό κέντρο.
Ο Ταμανιάν ενσωμάτωσε εθνικά παραδοσιακά στοιχεία στη σύγχρονη αστική πολεοδομική ανάπτυξη. Το σχέδιό του ήταν μια ακτινική-κυκλική διάταξη, υπερκείμενη της υπάρχουσας πόλεως. Ως αποτέλεσμα, πολλά ιστορικά κτήρια κατεδαφίσθηκαν, ανάμεσά τους και εκκλησιές, τζαμιά, το παλιό περσικό φρούριο, χαμάμ, παζάρια και καραβάν-σαράι.
Το 1965, κατά την πεντηκοστή επέτειο της Γενοκτονίας των Αρμενίων, το Γιερεβάν κατέστη επίκεντρο μιας 24ωρης μαζικής αντισοβιετικής διαμαρτυρίας με αίτημα την αναγνώριση της γενοκτονίας από τις σοβιετικές αρχές. Το 1968 τιμήθηκε η 2750ή επέτειος από την ίδρυση της πόλεως.
[Επεξεργασία] Μετασοβιετική ανεξαρτησία
Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ το Γιερεβάν έγινε η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Αρμενίας, στις 21 Σεπτεμβρίου 1991.
Ο μεγάλος σεισμός του 1995 επέφερε πολλές καταστροφές στην πόλη. Η διατήρηση της ηλεκτροδοτήσεως και της παροχής αερίου αποδείχθηκε δύσκολη. Μόλις το 1996 αποκαταστάθηκε σταθερή ηλεκτροδότηση.
[Επεξεργασία] Πρόσφατοι δήμαρχοι του Γιερεβάν
- 1989-1990: Αρτάσης Γκεγκχαμιάν
- 1990-1992: Αμπαρτσούμ Γκαλστιάν
- 1992-1996: Βαάν Χατσατριάν
- 1996: Ασότ Μιρζογιάν
- 1996-1998: Βάνο Σιραντεγκιάν
- 1998-1999: Σουρέν Αμπραχαμιάν
- 1999-2001: Άλμπερτ Μπαζεγιάν
- 2001-2003: Ρόμπερτ Ναζαριάν
- 2003-σήμερα: Γιερβάντ Ζαχαριάν
[Επεξεργασία] Γεωγραφία
Το Γιερεβάν βρίσκεται στην ανατολική Αρμενία, στη βορειοανατολική κοιλάδα του όρους Αραράτ, σε μέσο υψόμετρο 989,4 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας (από 900 ως 1300 μέτρα). Το ανώτερο τμήμα του περιβάλλεται από βουνά από τις τρεις πλευρές του, ενώ προς νότο η πόλη κατέρχεται προς τις όχθες του ποταμού Χραζντάν, παραπόταμου του Άραξ. Ο Χραζντάν χωρίζει το Γιερεβάν με ένα γραφικό φαράγγι. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του κέντρου της πόλης είναι 40° 10΄ 12΄΄ βόρειο πλάτος και 44° 31΄ 12΄΄ ανατολικό μήκος. Η έκταση του Γιερεβάν είναι 227 τετρ.km, οπότε η μέση πυκνότητα πληθυσμού είναι 5.196 κάτοικοι ανά τετρ.km. Ως κέντρο της πόλεως θεωρείται η Πλατεία Δημοκρατίας, γνωστή και ως Hraparak. Το Γιερεβάν εξυπηρετείται από το Αεροδρόμιο Zvartnots. Η ώρα του Γιερεβάν είναι 2 ώρες μπροστά από την ώρα Ελλάδας.
Ως πρωτεύουσα της Αρμενίας, το Γιερεβάν δεν αποτελεί τμήμα κάποιου διοικητικού διαμερίσματος (επαρχίας) της (marz). Συνορεύει όμως με τα ακόλουθα «marzer»: Κοταγίκ (προς βορρά), Αραράτ (προς νότο), Αρμαβίρ (νοτιοδυτικά) και Αραγκατσότν (βορειοδυτικά).
[Επεξεργασία] Κλίμα
Το κλίμα του Γιερεβάν είναι σχετικώς ηπειρωτικό, με ξηρά θερμά καλοκαίρια και ψυχρούς αλλά μάλλον σύντομους χειμώνες. Η θερμοκρασία τον Αύγουστο μπορεί να φθάσει τους 40°C, ενώ τον Ιανουάριο τους -15°C. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι μικρή, περί τα 350 χιλιοστόμετρα.
| ΙΑΝ | ΦΕΒ | ΜΑΡ | ΑΠΡ | ΜΑΪ | ΙΟΥΝ | ΙΟΥΛ | ΑΥΓ | ΣΕΠ | ΟΚΤ | ΝΟΕΜ | ΔΕΚ | Έτος | |
| Μέση θερμοκρασία [°C] | -5 | 0 | 7 | 11 | 19 | 23 | 25 | 25 | 20 | 15 | 8 | 1 | 13 |
| Βροχόπτωση [cm] | 2 | 2 | 3 | 4 | 4 | 2 | 1 | 1 | 1 | 3 | 2 | 2 | 27 |
[Επεξεργασία] Πολιτισμός
Ως ένα από τα κέντρα του αρμενικού πολιτισμού, το Γιερεβάν είναι έδρα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Γιερεβάν (από το 1919), της Αρμενικής Ακαδημίας Επιστημών, ενός ιστορικού μουσείου, μιας όπερας, ενός εθνικού ωδείου και αρκετών τεχνικών ιδρυμάτων. Τα αρχεία Ματενανταράν περιέχουν μια πλούσια συλλογή πολύτιμων αρχαίων αρμενικών, ελληνικών, ασσυριακών, εβραϊκών, ρωμαϊκών και περσικών χειρογράφων. Το Γιερεβάν έχει αρκετές μεγάλες δημόσιες βιβλιοθήκες, μουσεία, θέατρα, βοτανικούς και ζωολογικούς κήπους.
Δύο τουριστικά αξιοθέατα είναι η Όπερα και τα ερείπια του φρουρίου.
[Επεξεργασία] Οικονομία
Το Γιερεβάν είναι το βιομηχανικό, συγκοινωνιακό και πνευματικό κέντρο της Αρμενίας. Καρδιά ενός εκτεταμένου σιδηροδρομικού δικτύου, αποτελεί μεγάλο εμπορικό κέντρο για τα αγροτικά προϊόντα. Οι βιομηχανίες του παράγουν μέταλλα, μηχανουργικά εργαλεία, ηλεκτρικό εξοπλισμό, πλαστικά, χημικά και υφάσματα. Το Γιερεβάν είναι η έδρα μεγάλων επιχειρήσεων, όχι μόνο αρμενικών, αλλά και πολυεθνικών, καθώς παρέχει φθηνό ανθρώπινο δυναμικό για "outsourcing". Πρόσφατα, η Lycos μετακόμισε το αρχηγείο της από το Παρίσι στο Γιερεβάν. Η πόλη είναι επίσης έδρα της Εθνικής Τράπεζας της Αρμενίας, του χρηματιστηρίου της χώρας και των μεγαλύτερων εμπορικών της τραπεζών.
[Επεξεργασία] Ανάπτυξη
Το Γιερεβάν εισήλθε πρόσφατα σε μια φιλόδοξη αναπτυξιακή διαδικασία κατά την οποία παλαιές πολυκατοικίες και κτήρια του σοβιετικού στυλ κατεδαφίζονται και αντικαθίστανται με σύγχρονα. Ωστόσο, αυτή η αστική ανανέωση έχει συναντήσει αντιδράσεις και κριτική από κατοίκους. Η Ζερμέν Τζάκσον έχει σχέδια να ανεγείρει ένα ψυχαγωγικό συγκρότημα σε ένα νέο ξενοδοχείο 5 αστέρων που κτίζεται στην πόλη.
[Επεξεργασία] Μνημεία, αίθουσες και άλλα κτήρια
| Καταρράκτες | Μεγάλες λευκές αναβαθμίδες που ανεβαίνουν από το κέντρο της πόλεως προς το Πάρκο Haghtanak (Πάρκο της Νίκης). |
| Μνημείο των Κοζάκων | Μνημείο για τους κοζάκους που σκοτώθηκαν κατά τους ρωσοπερσικούς πολέμους το 1826-1827. |
| Αμαλίρ | Αίθουσα συναυλιών και αθλητικό συγκρότημα. |
| Ματενανταράν | Ινστιτούτο Αρχαίων Χειρογράφων: Από τα πλουσιότερα φυλακτήρια χειρογράφων και παλαιών βιβλίων στον κόσμο. |
| Κινηματογράφος «Μόσχα» (Kino Moskva) | Περίφημη κινηματογραφική αίθουσα. |
| Μητέρα Αρμενία | Άγαλμα στο Πάρκο της Νίκης. |
| Κινηματογράφος «Ναΐρι» (Kino Nairi) | Περίφημη κινηματογραφική αίθουσα. |
| Το Πάνθεον | Κοιμητήριο όπου είναι θαμμένοι πολλοί διάσημοι Αρμένιοι. |
| Σασούντσι Νταβίτ | Άγαλμα αφιερωμένο σε ένα περίφημο Αρμένη ήρωα. |
| Άγαλμα του Χάικ | Το άγαλμα του θρυλικού πατριάρχη και γενάρχη του αρμενικού έθνους. |
| Τσιτσερνακαμπέρντ | Το μνημείο των θυμάτων της Γενοκτονίας των Αρμενίων. |
| Γιεραμπλούρ | Κοιμητήριο όπου αναπαύονται οι Αρμένιοι που πολέμησαν στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. |
| Ζωολογικός Κήπος του Γιερεβάν |
[Επεξεργασία] Διαμερίσματα
Το Γιερεβάν χωρίζεται στα εξής 13 διαμερίσματα, το καθένα από τα οποία διοικείται από αιρετό πρόσωπο:
- Ατζαπνιάκ
- Αραμπκίρ*
- Αβάν
- Μπανγκλαντές
- Νταβτασέν
- Ερεμπούνι
- Κέντρον
- Μαλάτια-Σεμπάστια
- Νορ-Νορκ
- Νορκ-Μαράς
- Νουμπαρασέν
- Κανακέρ-Ζεϋτούν
- Σενγκαβίτ
* Από την κωμόπολη Αραμπκίρ.
[Επεξεργασία] «Αδελφές» πόλεις
Το Γιερεβάν είναι «αδελφοποιημένο» με τις εξής 27 πόλεις άλλων κρατών:
| Πόλη | Χώρα | Έτος |
|---|---|---|
| Μόσχα |  Ρωσία |
|
| Ροστόβ του Ντον | Ρωσία |
|
| Αγία Πετρούπολη | Ρωσία |
|
| Σταβροπόλ | Ρωσία |
|
| Βόλγογκραντ | Ρωσία |
Από το 1998 |
| Λυών |  Γαλλία |
|
| Μασσαλία | Γαλλία |
|
| Παρίσι | Γαλλία |
Από το 1998 |
| Καράρα |  Ιταλία |
|
| Φλωρεντία | Ιταλία |
|
| Κίεβο |  Ουκρανία |
|
| Οδησσός | Ουκρανία |
|
| Λος Άντζελες |  ΗΠΑ |
Από το 2006 |
| Κέμπριτζ Μασαχουσέτης | ΗΠΑ |
|
| Μπουένος Άιρες |  Αργεντινή |
|
| Σάο Πάουλο |  Βραζιλία |
Από το 1999 |
| Μοντρεάλ |  Καναδάς |
|
| Αθήνα |  Ελλάδα |
|
| Μπρατισλάβα |  Σλοβακία |
|
| Κισινάου |  Μολδαβία |
|
| Μινσκ |  Λευκορωσία |
|
| Ποντγκόριτσα |  Μαυροβούνιο |
Από το 2006 |
| Τιφλίδα |  Γεωργία |
|
| Βηρυτός |  Λίβανος |
|
| Δαμασκός |  Συρία |
|
| Ισφαχάν |  Ιράν |
|
| Ανταναναρίβο |  Μαδαγασκάρη |
[Επεξεργασία] Εκπαίδευση
[Επεξεργασία] Πανεπιστήμια
Μερικά από τα ΑΕΙ στο Γιερεβάν είναι τα εξής:
| `Ιδρυμα | Επίσημη ιστοσελίδα | `Ετος ιδρύσεως |
Αριθμός φοιτητών |
||
|---|---|---|---|---|---|
| Ρωσοαρμενικό Πολιτειακό Πανεπιστήμιο | RAU | http://www.rau.am | 1997 | 1.600 | |
| Κρατικό Πολυτεχνείο Αρμενίας | SEUA | http://www.seua.am | 1933 | 10.000 | |
| Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Γιερεβάν | YSU | http://www.ysu.am | 1919 | 10.450 | |
| Πολιτειακή Σχολή Γλωσσολογίας του Γιερεβάν | YSLU | http://www.brusov.am | 1935 | ||
| Πολιτειακή Ιατρική Σχολή του Γιερεβάν | YSMU | http://www.ysmu.am | 1930 | ||
| Κρατικό Ωδείο του Γιερεβάν | YSC | http://www.conservatory.am | 1921 | ||
| Πολιτειακό Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο του Γιερεβάν | YSPU | 1922 | |||
| Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Αρμενίας | AUA | http://www.aua.am | 1991 | 268 | |
[Επεξεργασία] Αθλητισμός
[Επεξεργασία] Ποδοσφαιρικές ομάδες
| Σύλλογος | `Εδρα |
|---|---|
| FC Ararat Yerevan | Στάδιο Hrazdan |
| FC Banants | Στάδιο Banants |
| FC Kilikia Yerevan | Στάδιο Hrazdan |
| FC Uliss Yerevan | Στάδιο Kazak |
| FC MIKA | Στάδιο Mika |
| FC Pyunik | Στάδιο Hanrapetakan |
| Yerevan United FC | Στάδιο Hanrapetakan |
| FC Dinamo Yerevan | |
| Erebuni Yerevan | |
| Kanaz Yerevan | |
| Lernayin Artsakh | |
| Malatia Yerevan | |
| Nairit Yerevan | |
| Van Yerevan | |
| Yerazank Yerevan | |
| FC Yerevan |
[Επεξεργασία] Γεννήθηκαν στο Γιερεβάν
Αξιοσημείωτοι άνθρωποι που γεννήθηκαν ή έζησαν στο Γιερεβάν:
- Βλαντιμίρ Ακοπιάν, σκακιστής
- Βίκτορ Αμπαρτσουμιάν, αστροφυσικός
- Χατσατούρ Αμποβιάν, συγγραφέας
- Λεβόν Αρονιάν, σκακιστής
- Αλέξανδρος Αρουτιουνιάν, μουσικοσυνθέτης
- Ντζιβάν Γκασπαριάν, μουσικοσυνθέτης
- Γκεβόργκ Εμίν, ποιητής
- Έντγκαρ Μανουτσαριάν, ποδοσφαιριστής
- Σάβο Ονταντζιάν, μπασίστας των S.O.A.D.
- Σεργκέι Παρατζάνοφ, σκηνοθέτης του κινηματογράφου
- Λεβόν Τερ-Πετροσιάν, πρόεδρος της Αρμενίας από το 1991 ως το 1998
- Μιζάκ Σαργκσιάν, φυσικός
- Σαργκίς Σαργκσιάν, τεννίστας
- Μαρτίρος Σαριάν, ζωγράφος
- Αλέξανδρος Σιρβανζάντε, συγγραφέας
- Αράμ Χατσατουριάν, μουσικοσυνθέτης
- Σεργκέι Χατσατριάν, βιολιστής
[Επεξεργασία] Εικόνες
[Επεξεργασία] Γενικά
 Τα αρχεία του Ματενανταράν |
 To άγαλμα της «Μητέρας Αρμενίας» |
 Το άγαλμα του Σασούντσι Νταβίτ |
 Το πάρκο Water World |
[Επεξεργασία] Ιστορικές φωτογραφίες από την εποχή της τσαρικής Ρωσίας
 Το Γιερεβάν το 1796 |
 Η ρωσική ορθόδοξη εκκλησία του Γιερεβάν |
 Μιναρές του κυρίως τζαμιού του Γιερεβάν |
 Το Gök-Jami («Μπλε Τζαμί») του Γιερεβάν |
[Επεξεργασία] Αναφορές
- The capitals of Armenia του Sergey Vardanyan, Apolo 1995 , ISBN 5-8079-0778-7
- My Yerevan των G. Zakoyan, M. Sivaslian, V. Navasardian, Acnalis 2001, ISBN 99930-902-0-4
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Yerevan Επίσημη ιστοσελίδα του δήμου
- Ιστορία του Ερεμπούνι και περιγραφή ανασκαφών
- - Online νέα από την Αρμενία. Συντάκτης ο John Hughes.
- Άρθρο για το Γιερεβάν στην Armeniapedia
- Άρθρο για το Γιερεβάν στην Cilicia.com
- Η σελίδα του Γιερεβάν στην Armenia Info
- Το σύστημα μετρό του Γιερεβάν
- Διαδραστικό CD "Yerevan Virtual"
* Το άρθρο αυτό βασίζεται στο αντίστοιχο της αγγλόγλωσσης Wikipedia.
