Harry Martinson
Wikipediya ra, ensiklopediya hosere
Harry Martinson yew nuskar u şairê Swêdij biyo. 1904 dı suka İsveçki Jämshög dı yeno dınya. Ser 1974 da Harry Martinson Xelatê Nobeli gıroto.
Tedeestey |
[bıvurne] Modernistê wextê newe
Harry Martinson 1904 dı suka İsveçki Jämshög dı yeno dınya. Piyê cı kaptanê gemi biyo, ser 1910 dı lacê xü Harry, şeş serê bê pi veradano, no dınya ra koç keno. Dıma merdena piyê xü, Harry Martinson kewno bınnal (deprasyon) u kêye xü ra herwext remeno/firar keno u wazeno bıbo serbest u xü bıvino. Qandê coy o kı 15 sere dest bı karê piyê xü keno u rayda/şopda piyê xü şıno. Yani deryay (dengız) dı, ser gemiyan dı gürveyeno. Wextê no derg zi Brezilya u Arcantin dı maneno. Bê pi biyayenı, zehmetey u şewqa heyatı wuni keno kı, hisê lıteratür cı dı peyda beno. Wazeno bınüşno. Derd u kederê xü, hezkerden u bermê xü bı kelimeya formıle bıkero u wuni zi beno. Laceko bê pi reseno u ser 1929 dı bêkar, bêgürwe rayan ser dı otostop keno u şanê kêverê (qapiyê) jewê dano pıro kı o şan wuca dı bımano. Dıma o şani Harry Martinson her tım wuca dı maneno. Co kı wuca kêyê keçekêno cıwan Moa Martinsoni biyo. Harry Martinson dıma wextê no derg bı Moa Martinsona zewac keno, keno cınya/helala xü. Moa Martinson zi lıteratürê Swêdi dı zey Harry yeno sınasneyenı. Ser 1929 Harry Martinson bı kıtabê xü yê jewemina beno hozanwanêno profesyonel.
Modernistê wextê newe Harry Martinson, ezman, natür, wexte xü yê cıwaney dı se kerdo ina hondırawayên xü dı ano kar. Ser 1930 dı Harry Martinson u nüşkarê ay bini şopê newe lıteratürê Swêdi dı akenê u nêyrê zi name dano rıxnewanê newe; "Nuştoxê Proleter". Ninan dı heri gırd zi no hirê kesi yê
1. Artur Lundkvist
2. Eyvind Johnson
3. Harry Martinson o. U bı romanê xü yê natüryalist zi Vılhelm Moberg u Ivar Lo-Johanson şop dı ina dı şiyê.
Ser 1930 dı, lıteratürê Swêdi dı, dıdı xrup peyda biyo. Ninara jew, ê Harry Martinson u Artur Lundkväst o. Kı ina zi literatürê verê ina kı xü rê vatê lıteratürê Finlanda-Swêdi, ina ra yê waştê kı çiyê kean, tradisyoni bıvırnê u ay bin zi xrubê Karin Boye u "Gunnar Ekelöf hozanwanêno bê sınor" biyo.
Nuştoğ: Faruk İremet
[bıvurne] Xeletê (haletê) kı Harry Martinson gıroto ninayê
- De Nios Pris (Xeletê newına) 1938.
- SvD:s (Svenska Dagbaladets) litteraturpris (Xeletê xezteyê Svenska Dagbladet ) 1944.
- Bellmanpriset (Xeletê Bellmanı) 1951.
- Litteraturfrämjandets Stora Pris (Xeletê herı gırdê yaremeteya literatürê) 1955.
- Bellmanpriset (Xeletê Bellmanı) 1961.
- Nobelpriset (Xelatê Nobeli) 1974.
Ser 1949 dı Akademiyê Swêd dı biyo serdem. Ser 1954 dı Gêteborg dı doktorêya şerefi gıroto. Nuştoxi 13 kıtabê şiir u 6 romani u 5 kıtabê bini nuşnayo.
[bıvurne] Kıtabê şiirê Harry Martinson nêyê
- Spökskepp (Gemiyê heyaletı) 1929.
- Nomad (Koçer) 1931.
- Natur (Natür-tabiat) 1934.
- Passad (Pêameyenı) 1945.
- Cikada (Çırçır) 1953.
- Aniara (Aniara) 1956.
- Gräsen i Thule (Vaşê Thüle) 1958.
- Vagnen (Vagon) 1960.
- Dikter om ljus och mörker (Şiirê der-heqdê şewq u tari) 1971.
- Tuvor (Topık) 1973.
- Dikter (Şiirê) 1974.
- Längs ekots stigar (Dımı şirqanê rayê şıwanı "patika") 1978.
- Doriderna (Doriderna) 1980.
Harry Martinson ze kı mı cor dı nuşna, tenya hondıraway nênuşnayo, Martinson, ıstanıki, roman, kıtab ser sefer kerdenı, kıtabê reportajı, kıtabê nesirı zi nuşnayo. Mı gıraneya xü veredayo ser hondırawayê Martinson.
[bıvurne] Şiirê Harry Martinson
[bıvurne] A lejê bêvengLejı xılêno mabênê yoncayê newalan ordiyê kelimay miyanê vengêy dı pêvinenê ser suret kewno ay kelimay kı mı rê pewisto, Dano movık ra a bi lime-lime. Miyanê remyayenê xü dı qelbêno fıkır bıcar dı Huro miyanê nêy qelbi jew şıkı leqdanê.
bı jew çıtırıxê asitêno züqımın** hélêno u veşneno a cıwaneya gelincikı züqımı hêlêyneno miyanı, rojê roşnin dı. Wuni bê hal kewto bı qıcıxana mınmınok kewno cıra a gırote hediye miyanê çimenan.
Berdewam keno heta şanı. rezil beno a xetê heri cıwan tari dı wuca dı imtiqamê şura, danê pê****. Tersı wuni şirino ser çimenê heyattı qanadê heme mınmınokı vısnay hewri (gri) |
[bıvurne] RojıRojı jew mücehwerêno germo ze qet qayıl niyo bı germey u bırıqêna xü alawê cı bê sebır bı qüweta bıriskêno hemver homayê altunê no neqışın. [bıvurne] Homaya dewıNameyya ay çıçi bo, a cınya wüca dı verawı? A kı zey weşeya xü rê qürban o, u qandê vatenê weş torê pirhebok bı altün beno kı jı çerm homaya.
qandê ay kı cı rê nımêj kenê a şına kêye, cayê xü yê mihrabı bewnok* qandê kı xü rê ibadet bıkero, miyanê perestgehê ruçık gırotenı dı. A rayê kılmı gino mezelıxan serira. Wuca dı a şena bını qantırmi dı bı şewqı bewnoka xü açarno figürê no tam miyanê şewqda tedawi.
|
[bıvurne] Çıme
- Kıtabê Faruk İremet, Antolojiyê Şairê Swêdi-1 (antoloji, bı Zazaki) Stockholm 1995, İremet Yayınları, ISBN: 91-972069-0-X
 |
Nuskar u Şairê İsweçi /Swêdi | |
|---|---|---|
|
B. Afzelius • S. Agrell • S. Alfons • C. J. L. Almqvist • B. Anderberg • D. Andersson • J. Anyuru • W. Aspenström • P. D. A. Atterbom • C. M. Bellman • F. G. Bengtsson • S. Bergbo • B. Bergman • E. Beskow • N. Beskow • M. Birro • G. Björling • H. Blomberg • E. Blomberg • L. G. Bodin • K. Boye • B. Carpelan • S. Columbus • I. Conradson • G. P. Creutz • G. E. Dahlstierna • O. v. Dalin • E. Diktonius • J. Edfelt • C. Eiberling • V. Ekelund • G. Ekelöf • R. Enckell • C. E. Englund • Ö. Fahlström • N. Ferlin • L. Forsell • T. Forsström • F. M. Franzén • J. Frese • K. Frostenson • G. Fröding • E. G. Geijer • B. Gripenberg • H. Gullberg • L. Gustafsson • B. Gustavsson • G. F. Gyllenborg • O. Hansson • N. Hasselskog • S. J. Hedborn • V. v. Heidenstam • Å. Hodell • I. Holmström • B. Håkanson • J. Högstedt • B. Hansson • F. İremet • E. Jensen • M. Johansson • B. E. Johnson • E. Josephson • G. Jönsson • E. A. Karlfeldt • J. H. Kellgren • S. Key-Åberg • E. Kléen • I. Kolmodin • T. Kallifatides • O. Lagerkrantz • P. Lagerkvist • G. Larsson • A. M. Lenngren • C. G. af Leopold • O. Levertin • S. Lidman • S. Lidman • B. Lidner • E. Linde • E. Lindegren • E. Lindorm • E Lindqvist • L. J. Lucidor • K. Lugn • A. Lundkvist • H. Löwenhjelm • E. B. Magnusson • B. Malmberg • B. Malmsten • B. E. Malmström • H. Martinson • T. Nerman • T. Nilsson • J. Nordbeck • H. C. Nordenflycht • L. Norén • J. G. Oxenstierna • A. Pleijel • G. Palm • R. Parland • G. Rosenhane • J. L. Runeberg • J. Runius • V. Rydberg • E. Rynell • H. Sandell • G. Sandgren • B. Setterlind • G. M. Silfverstolpe • B. Sjöberg • S. Sjödin • Ö. Sjöstrand • C. Snoilsky • G. Sonnevi • H. Spegel • B. Spong • E. J. Stagnelius • G. Stiernhielm • H. Söderberg • E. Södergran • N. Södergren • A. Strindberg • E. Taube • E. Tegnér • T. Thorild • R. Thoursie • B. Tomas • T. Tranströmer • A. Wallengren • J. O. Wallin • G. Wennerberg • K. Vennberg • U. Widström • M. Wiehe • M. Wine • L. Wivallius • J. Witthed • S. Åkesson • B. K. Öijer • V. E. Öman • A. Österling |
||
