Elisabeth Rynell
Wikipediya ra, ensiklopediya hosere
Elisabeth Rynell yew nuskar u şairê Swêdij o. Ser 1954 dı suka İsveç dı suka Stockholm dı maya xü ra biya u çımê xü akerdê weşey u nêweşeya dınya. Çımê xü, famılyey xü dı qeçekêna dıdın akerdê dınya.
Tedeestey |
[bıvurne] Heyati gureti
Piyê Elisabeth Rynell profesorê zıwanê İngilizki u maya cı zi nêweşxane dı hemşire biya. Labırê çı wext mı cı ra pers kerd kamci mekteb qedeynaya, dıma persê mı Elisabeth Rynell bêveng mend u solıxê xü gırot u bı vengêno melaim va; "Ez héta lise dıdı mekteb wend u dıma mi mekteb ra fek verada. Mı fam kerd kı, ez wahêrê mekteb u wendenı niya." Rynell wextêno derg Stockholm dı maneno. Dıma bı merdekê xü ya (mêrdekê cı xexteciyê radıo biyo "Radiojournalist") Delsbo dı vila ginê u kêyeyê xü bar kenê wuca. Ser 1979 dı zewaç keno u na zewaceya cı ra dıdı qeçekê cı benê. Nêy qeçekan ra jew kêynek a u abin zi lacek o. Lacek 13 u kêynek zi 10 sereya. Ser 1987 dı mêrdekê cı mıreno u Elisabeth Rynell o wext ra héta nıka bı qeçekanê xü ya piya maneno u qeçekanê xü ser pilıx niyana. Elisabeth Rynell 7 (hewt) seri yo bı sereyê xü Delsbo dı miyanê mêşan (orman) dı vilayê xü dı manena. Heyatê xü, wextê xü yê gencey (cıwendox) dana qandê qeçekanê xü u qandê kıtabanê xü. Rynell nıka ser romanê kar kena a roman zi wextêno kılm dı bı kewo destê wendoxê İsveç. Rynell çiyêno taybeti zıwanê xü yê şiir dı vıraşto kı heta nıka kes nêy çi nêvıraşto, o zi noyo kı; Rynell bı kelimayana şiirên xü dı kaykeno. Kelimay yenê vırnayış şeklêno newe ginê u bı no şeklêno newe, manayê newe zi dano şiiranê xü u kelimeyandê xü.
[bıvurne] Vateni zi goşt wenê
Vaten, kelime pênuşteyê cı dı werışto ser lıngan. Verê merdım vano belki nuşteyê Elisabeth Rynell, şiirê cı bêtamo. Labırê, çı wext merdım tayn wextê xü bıdo u bı bêvengeya şanı dı, bı tersanê xü ya, bı kêvweşeya xü ya u bı musikêno klasik bı vengêno nızım goşdarey keno, o çax wuca dı merdım Elisabeth Rynell vineno. Ger e merdım ze wane şiir bı tamêno şarabı keana, ze kı merdım vırarê jewı dı xewırêno (xü ra şıno) bı a tama bıwano. Co kı şiir meqaleyê xezete, reklamı çına, sewa niyo. Şiir hêrsê merdım dı, bırıqyayena rojı u şewqo. Qandê coyo kı ger e merdım bızanıbo, merdım çı waneno. Ze nuştoxi Elisabeth Rynell vatenê rê goşt dano werdenı. Bı nêya şiir çiyêno mühim veceno hol. O zi noyo kı bı kelime u vatenê xü ma zeryayê insana şıknenê.
jag kan intyga
att orden
också köttätare
att de har svarta tänder...
ez şena bıda qanıtkerdenı
kı vatenı
zi goşt wenê
kı ina wêhêrê dındanê siyayê...
Vaten senin goş veno? Şımayê persbıkerê; vaten zeydê fışınga canê merdım tewneno dıma zi rıhê merdım werdi werdi lime lime keno, zeryayê dostan u merdıma şıkneno qandê coyo kı Rynell vano; vaten zi goşt weno. Labırê tenya vatenê xırab çınyo. Vatenê weşizi estê kı ina zi goşt wenê. Gecêno 16-17 serê kêynekêno vano tı çı weşê no çi aliyê piskolojik zi bıbo êy serdı etkiyêno gırd keno. Genc beno diwane, xü ra hez keno u hewnê xü do oyo her tım a kêynek bıfıkıryo. Mesela ma vacê rojê a kêynek kêyê xü wucara berdê sukna bin. Çıçi biro sereyê o gencı? Helbet o ecız bo heyatira u weşeya heyeti ra. Se bi kelimeyêno weş gencı kerd nêweş goştê cı, cı sera helya genc bi nêweş. Bewnê vatenêno weş zi goşt werd.
Mı waşt heyatê Rynell bınuşna labırê derheqdê êy mı meteryalê teze u rınd nêdi. Qandê coy mı têlefon gırot xü destı u mı ay gêyra. Mı waşt derheqdê ay tay wahêrê infermasyon bıba u kıtabê xü dı ayrê u şiirê ayrê ca bıda. Nêy infermasyonı kı mı ayra gırotı, ina cêr dı nuşnena.
Nuştoğ: Faruk İremet
[bıvurne] Kıtabê nuştox kı neşır biyê nêyê
- 1. Lyrsvit m.m. gnäl (Perdeyê lyra m.m mızmız) 1975
- 2. Veta hut (Zanabiyayena arsızey) 1979
- 3. Onda dikter (Şiirê xırabi) 1980
- 4. Humanismens seger (Serkewtena hümanizım) 1982 5- Sorgvıngesşng (Kılamê Perê kederı) 1985
- 6. Sjuk Fågel (Mırıçikê nêweş) 1988
- 7. En berättelse om Loka (Jew vatenı der-heqdê Loka) 1990
- 8. Nattliga samtal (Qıseyê şanı) 1990
- 9. Öcken vandrare (Gêyrokê çolı) 1993
[bıvurne] Şiirê Elisabeth Rynell
[bıvurne] AşmiNewe vınderdo aşmi cordı. raşt nime jewı ay cıkerdo bı kardiya
jew tari jew şewqın nimçeyên
hêşı dano vernida tari dı a gürmêno zey hemın zey dırbeto
dı nima aşmiyê veşate u griyêi şopda şêytanok vernida ay şini dı. rengê welını |
[bıvurne] A bêvengeyıA bêvengeyı çı wext vewr hêlbeno cêr u çiyêno zaf kean merd a bêvengeyı a kı ez vana
vengêno wuni fesis u tuj u érdı bêlerzi u aşmi vela biyo teberı bı nazikaniya xü ema nezdiy şıt. |
[bıvurne] Çıme
- Kıtabê Faruk İremet, Antolojiyê Şairê Swêdi-1 (antoloji, bı Zazaki) Stockholm 1995, İremet Yayınları, ISBN: 91-972069-0-X
 |
Nuskar u Şairê İsweçi /Swêdi | |
|---|---|---|
|
B. Afzelius • S. Agrell • S. Alfons • C. J. L. Almqvist • B. Anderberg • D. Andersson • J. Anyuru • W. Aspenström • P. D. A. Atterbom • C. M. Bellman • F. G. Bengtsson • S. Bergbo • B. Bergman • E. Beskow • N. Beskow • M. Birro • G. Björling • H. Blomberg • E. Blomberg • L. G. Bodin • K. Boye • B. Carpelan • S. Columbus • I. Conradson • G. P. Creutz • G. E. Dahlstierna • O. v. Dalin • E. Diktonius • J. Edfelt • C. Eiberling • V. Ekelund • G. Ekelöf • R. Enckell • C. E. Englund • Ö. Fahlström • N. Ferlin • L. Forsell • T. Forsström • F. M. Franzén • J. Frese • K. Frostenson • G. Fröding • E. G. Geijer • B. Gripenberg • H. Gullberg • L. Gustafsson • B. Gustavsson • G. F. Gyllenborg • O. Hansson • N. Hasselskog • S. J. Hedborn • V. v. Heidenstam • Å. Hodell • I. Holmström • B. Håkanson • J. Högstedt • B. Hansson • F. İremet • E. Jensen • M. Johansson • B. E. Johnson • E. Josephson • G. Jönsson • E. A. Karlfeldt • J. H. Kellgren • S. Key-Åberg • E. Kléen • I. Kolmodin • T. Kallifatides • O. Lagerkrantz • P. Lagerkvist • G. Larsson • A. M. Lenngren • C. G. af Leopold • O. Levertin • S. Lidman • S. Lidman • B. Lidner • E. Linde • E. Lindegren • E. Lindorm • E Lindqvist • L. J. Lucidor • K. Lugn • A. Lundkvist • H. Löwenhjelm • E. B. Magnusson • B. Malmberg • B. Malmsten • B. E. Malmström • H. Martinson • T. Nerman • T. Nilsson • J. Nordbeck • H. C. Nordenflycht • L. Norén • J. G. Oxenstierna • A. Pleijel • G. Palm • R. Parland • G. Rosenhane • J. L. Runeberg • J. Runius • V. Rydberg • E. Rynell • H. Sandell • G. Sandgren • B. Setterlind • G. M. Silfverstolpe • B. Sjöberg • S. Sjödin • Ö. Sjöstrand • C. Snoilsky • G. Sonnevi • H. Spegel • B. Spong • E. J. Stagnelius • G. Stiernhielm • H. Söderberg • E. Södergran • N. Södergren • A. Strindberg • E. Taube • E. Tegnér • T. Thorild • R. Thoursie • B. Tomas • T. Tranströmer • A. Wallengren • J. O. Wallin • G. Wennerberg • K. Vennberg • U. Widström • M. Wiehe • M. Wine • L. Wivallius • J. Witthed • S. Åkesson • B. K. Öijer • V. E. Öman • A. Österling |
||
