Oliver Cromwell
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
| Oliver Cromwell | |
|---|---|
 engleski državnik |
|
| rođen: | 25. april 1599. Huntingdon, Engleska |
| preminuo: | 3. septembar 1658. London, Engleska |
Oliver Cromwell (25. april 1599 - 3. septembar 1658) je bio engleski državnik, antimonarhista i fundamentalni protestant.
Kada je 1642. godine izbio između kralja i Parlamenta otvoren sukob i građanski rat došle su do izražaja njegove sposobnosti organizatora i vojskovođe. Njegovi konjanici odigrali su odlučnu ulogu u velikoj pobjedi vojske Parlamenta nad rojalistima kod Marston Moora 1644. godine. Postao je zamjenih vrhovnog zapovjednika vojske Parlamenta. Kralj Karlo I osuđen je na smrt i smaknut 1649. godine, ukinuta je monarhija, a Engleska je postala republika pod nazivom Commonwealth ili Free State[1]. Cromwell je pokorio Irsku i Škotsku, te postigao uspjehe ratujući s Holandijom i Španijom.
Dok je bio na čelu Engleske nosio je titulu en. Lord Protector [2], koja je jedinstvena titula za britanskog de facto vladara, a imala je različita značenja u toku britanske historije.
[uredi] Amanet
Kontroverzan za života, njegov lik je i danas dvojako prihvaćen u Ujedinjenom Kraljevstvu. Jedni ga poštuju zbog političkog integriteta i parlamentarnih reformi koje su trajno otklonile moć monarhije. Njegov kip stoji u dvorištu Westminstera, britanskog parlamenta, kao vječni zaštitnik demokratije u Ujedinjenom Kraljevstvu.
Cromwell je također dozvolio Jevrejima, koji su 1290. godine bili protjerani od strane Edvarda I, da se ponovo nasele u Engleskoj.
Drugi ga krive za masovne zločine tokom vojnih kampanji, pogotovo u Irskoj gdje je njegova mržnja prema katolicima prouzrokovala veliki broj žrtava. Inače, Cromwell se za vrijeme svoje vladavine potpuno oslonjao na svoja vjerska ubjeđenja, engleskog Puritanca, te je masovno proganjao katolike i aktivno podsticao Protestantske političke ciljeve[3].
