Breuriezh Veur ar Brezhoneg
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
E 1912, Charles Le Goffic a oa o klask aozañ un Ensavadur Breizh (1912) a c'houlennas digant Émile Ernault ha Frañsez Vallée reiñ harp dezhañ da sevel un akademiezh vrezhonek a vije ur skourr anezhañ. Hag an daou yezhour, o doa labouret start dija da sevel "Emglev ar skrivagnerien", da asantiñ.
Mennad Ar Govig ne deuas ket da vat, hogen Ernault ha Vallée a gendalc'has gant mennad an akademiezh, dindan anv "Breuriezh Veur ar Brezhoneg". Anavezet e voe a-berzh-Stad e 1922.
Ar Vreuriezh a zibabas evit embann he c'hemennadurioù, ar gelaouenn "Buhez Breizh" da gentañ, ha goude "Kornboud", stagadenn "Feiz ha Breiz". Lakaat a reas moulañ ur rummad levrioùigoù anvet "Alioù Breuriezh Veur ar Brezhoneg d'ar Skrivagnerien". Dindan he maeroniezh e voe embannet "Geriadurig Brezhonek-Gallek" Ernault (1927) ha "Geriadur Bras Gallek Brezhonek" Vallée (1931). Bodadegoù niverus a veze graet e ti Vallée e Sant-Brieg. Ne gemere perzh enno, avat, peurliesañ, nemet pevar : Ernault, Vallée, Meven Mordiern hag Abeozen. Lizheroù a veze eskemmet etre Vallée ha tud all.
E 1938 e voe anvet Roparz Hemon da sekretour ha kaier an dielloù a voe fiziet ennañ.
[kemmañ] Reoliadur
Ar Poellgor a oa ennañ : ur Rener (dilennet evit tri bloaz) ; pevar isrener d'ar muiañ ; ur sekretour ; un diellour-levraouegour ; an holl a c'helle bezañ addilennet. Adizili a veze dilennet gant ar Vreuriezh, gant mouezhioù-kuzuliañ hepken er bodadennoù hag er strolladoù-studi.
[kemmañ] Labour
Labourat a reas ar Vreuriezh, gant nebeut a arc'hant, da sevel ul levraoueg, da sevel kenstrivadegoù, da brientiñ embannadurioù, da "astenn anaoudegezh ar brezhoneg ha da wellaat e lennegezh" ha da "skoaziañ an oberoù breizhek dellezekañ". Galleg ha brezhoneg a oa er bodadennoù.
[kemmañ] Izili
Roll izili ar Vreuriezh e 1935 Rener : Emile Ernault
Eilrenerien : Abad Ugen, Abad Gwilhevig, Abad L. Klerg Sekretour : Frañsez Vallée
Teñzorier : Adrien de Carné
Izili : Abad Yann-Vari Perrot, Abad Jezegou, Abad Mary, J. Cuillandre, Aogust Bocher, Erwan Ar Moal, Joseph Ollivier, Meven Mordiern, Roparz Hemon. Adizili : Abeozen, Abad Ar Gov Douarnenez , Abad Bozeg, P Caurel.
E 1938, goude marv Ernault, e voe anvet Vallée da rener, ha Roparz Hemon da sekretour. An enskrivadur diwezhañ a voe graet war ar c'haier-se, a zo d'ar 14 a viz Genver 1939, da lavarout eo e oa tost ar brezel : ne zreistvevas ket ar Vreuriezh d'an darvoud-se. Daou vloaz war-lerc'h e vo sinet Emglev miz Gouere 1941 war atiz Roparz Hemon e-unan, tra ma oa klanv F. Vallée.
"War-raok bepred, a-stroll, gant reizh 'vit mad an holl." (Lavar-stur ar Vreuriezh veur)
