Flåchgau

Aus Wikipedia

Der Àrtikl is im Dialekt „Ståd-Såizburgarisch“ gschriem worn.

D'Ståd Såizburg und a großa Deu vom Flåchgau vom Untasberg åwa gseng

Da Untasberg vo da Ståd Såizburg aus gseng

A Paraglider beim Gaisberg

Fuschl am See

Des Såizburga Seenlånd vom Fliaga außa gseng

Da Kolomånnsberg vom Südn aus

Da Flåchgau is da nördlichste vo de fünf Gaue, in dé wås as Såizburga Lånd tradizionell eîdeud is. Er bstehd aus'n Bezirk Såizburg-Umgéwung und da Ståd Såizburg söim und is damid mid Åstånd da Gau mid de meistn Leid, de wås dort wohnan.

[dro werkln] Geografie

In Flåchgau kã ma in vier Låndschåftn eîdeun: des Såizburga Beckn (åiso des Gebied, wo d'Såizåch aus de Åipm außarinnd) rund um d'Låndeshauptståd (åb da Mündung vo da Königsseeàchn), in Untalauf vo da Såizåch rund um Owandorf (bis nåch Sånkt Georng åwe), des Såizburga Seenlånd rund um Seekircha (mid Wållasee, Owadruma See, Mattsee) und des Såizburga Såizkåmmaguad rund um Sånkt Güing (mid Woifgångsee, Fuschlsee, Hintasee).

Låndschåftli prägt wird da Flåchgau vor åim im Såizburga Beckn durch'n Untasberg südlich vo da Låndeshauptståd, der wås mid an vo seine Güpfün (im Såizburga Hochthron) d'Grenz zu Owabayan büidt. S'Såizburga Såizkåmmaguad is recht bergig, und dortn san de westlichn Auslaifa vo de Såizkåmmaguad-Berng, vom Gaisberg bis zan Zwöifahorn. Da nördliche Deu vom Flåchgau gherd zan Åipmvorlånd und is flåch-wellig, zwà gressane Erhéwungen san da Haunsberg und da Kolomånnsberg. Entlång vo da Såizåch san nu Auwåidgebiete.

[dro werkln] Gschicht

Seid'n 6. Jåhrhundat håd da Flåchgau Såizburggau ghàßn und wår, so wia à da Rest vom Såizburga Lånd, beim Herzogdum Baian. Såizburg håd si dånn vo Baian åglöst, nåchdem da Herzog im Jåhr 1275 de Grenzn vo Såizburg ånerkånnt håd und da Såizburga Erzbischof, da Friedrich III. vo Leibnitz, im Jåhr 1328 a eigene Låndesordnung erlåssn håd. Såizburg wår dånn bis zan Jåhr 1803 hibsch a unåbhängiga Stååd im Heuling Römischn Reich. Dånn is's nämli in de Napoléonischn Griag vom Kinireich Bayan bsétzt worn (Bayan wår mi'n Napoléon vabündt).

Da Såizburggau wår àna vo de vier Gaue, in dé wås as Erzbistum eîdeud wår (de åndan wårn da Pinzgau, da Pongau und da Lungau) und håd ålle Gebiete nördli vom Påss Lueg umfåsst; åb 1805 is då à nu s'Lammatåi dazuakumma, wås vorher bei'n Pongau gwén is. Zan Såizburggau håm ursprüngli Gebiete af ålle zwà Seitn vo da Såizåch gherd, åwa wia Såizburg im Jåhr 1816 nåch'n Weana Kongress zu Östareich kumma is, is da Deu westlich vo da Såizåch, da Rupertiwinkü rund um Laufm, bei Bayan bliem.

Des Såizburga Lånd wår in Östareich zerscht a Deu vo Östareich owa da Enns (da Såizåchgreis), erscht 1850 is's dånn a eings Kronlånd worn. 1896 is in Hallein a eigane Bezirkshauptmãschåft eîgricht worn, wei da Såizburggau z'groß wår, und so is da Südn, åb da Mündung vo da Königsseeàchn in d'Såizåch, zan Dennengau worn. Fir's restliche Gebied vom ehemåling Såizburggau nimmd ma seiddem in Nåm Flåchgau her, wei's da flåchane Deu vom Såizburga Lånd is.