Teleskop
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
 |
Dialäkt: Markgräflerisch (Ebringe) |
S' Wort Teleskop setzt sich zämme us dr grichische Wörter tele (fern) un skopein (betrachte).
Früeher sich s'Wort Teleskop gliichbedütend mit Fernrohr gsi. Hüt bezeichnet mer - allgmeiner - demit Instrumente, wo elektromagnetischi Welle sammle un bündle chänne, um witt entfernti Objekte vergrösseret betrachte z'chänne. Je nooch em Frequenzspektrum beziegigswiis em Wellelängeberiich vu dr elektromagnetische Strahlig underschidet mer debi zwische
- Röntgenteleskope
- optische Teleskope (Spiegelteleskope, Linseteleskope)
- Infrarotteleskope
- Radioteleskope.
Vu dr Weltruumteleskope abgsähe, sin Teleskope uf d'Wellelängene vum Astronomische Fenster agwiise, also sälli Wellelänge, wo d'Erdatmosphäri durdringe chänne. E möglichst hoche un druchene Standort (Wasserdampf stört) isch debi vu Vordeil.
Um e Teleskop uf e astronomischs Objekt richte z'chänne, wird es uf ere Montierig abrocht. Säll trifft uf alli Arte vu Teleskope zue, Usnahme sind bispilswiis feststehendi Grossteleskope wie s'Arecibo Observatorium oder Weltruumteleskope. Usserdem git's e riichhaltigs Teleskopzuebehör (lueg unte), anfange vu Filter bis hi zue unterschidlichste Okulare.
Dr Begriff Teleskop wird au hüffig noch witter verallgmeineret uf Instrumenter, wo zuer Himmelsbeobachtig igsetzt werre:
- Neutrinoteleskope
- Gravitationswelleteleskope
- Teleskope zuer Beobachtig vu dr kosmische Strahlig
Witterhi wird dr Begriff Teleskop au fer entsprechend ufbauti optischi Baugruppe verwendet, wo nit dr Betrachtig vu ferne Gegeständ diene: E Teleskop cha z.B. zuer Strahlufwittig (Vergrössere vum Strahldurmessers) vu Laser verwendet werre um dr Strahl yber grösseri Entfernunge ybertrage z'chänne oder dem si Leistigsflussdichti z'verringere.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Vorsichtsmassnahme
Bi dr Sunnebeobachtig dur e Teleskop muess zwingend e geeignete Sunnefilter verwendet werren. Geeigneti Sunnefilter sin Objektivsunnefilter, d.h. Sunnefilter, wo s'Liecht vor em Teleskop filtere, um e Yberhitzig vum Instrument z'verhindere. Die bi billige Komplettagebote mitgliferte Okularsunnefilter sind absolut ugeignet, wil si sich nooch am Fokus vum Teleskop befinde un dodur sehr heiss werre un somit zerspringe chänne. Wenn säll passiert, ischs Aug dr vollen, bündelte Sunneistrahlig ugschützt usgsetzt, was mit sehr hocher Wohrschinlichkeit zue schwere Augeschäde (Netzhüttverbrennige. Erblindig) füehrt.
[ändere] Bedütendi Teleskope
[ändere] Teleskope fer sichtbars Liecht
Die zuer Zitt grösste optische Teleskope mit Hauptspiegeldurmesser yber 8 m sin
- Die zwei Keck-Teleskope vum Mauna-Kea-Observatorium uf Hawaii
- Die vier Teleskope vum Very Large Telescope (VLT) in dr Atacama-Wüste in Chile
- Die Gemini-Teleskope uf Hawaii un in Chile
- S' Subaru-Teleskop uf Hawaii
- S' Hobby-Eberly-Teleskop in Texas
Im Bau befindlich:
- S'Southern African Large Telescope (SALT) in Südafrika
- S'Large Binocular Telescope (LBT) in Arizona. (Fertigstellig: 2007)
- S'Gran Telescopio Canarias uf La Palma, Kanarischi Insle, (Fertigstellig: 2006)
Grösseri Teleskope wie OWL sind in Planig.
Historisch bedütend isch under anderem.
- S'Hale Teleskop uf em Mount Palomar in Kalifornie / USA gsi
[ändere] Besunderi Bauarte
[ändere] Radioteleskope
[ändere] Weltruumteleskope
[ändere] Teleskopzubehör
- Okular
- Barlowlinse
- Herschelkeil
- Sunnefilter
- Farbfilter
- Blende
- CCD-Kameras
- w:de:Webcams
- Montierig
- Suechfernrohr
- Polsuecher
- Okularuszug
[ändere] Lueg au
- Ersts Liecht (engl. „first light“)
[ändere] Webgleicher
Dr Artikel basiert uf ´ra freie Ibersetzung vum Artikel „Teleskop“ us dr dytsche Wikipedia. E Lischte mit de dörtige Autore kasch dörte aluege
