Erasmus von Rotterdam

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dialäkt: Baseldütsch

Dr Erasmus vo Rotterdam (1465-1469 uf d Wält ko, gescht. 1536) isch ein vo de wichtige Humanischte gsi, wo am Ändi vom 15. und am Aafang vom 16. Johrhundert in Europa gschafft het.

Inhaltsverzeichnis 1 Biografi 2 Dr Humanischt 3 Wärk 4 Quelle

[ändere] Biografi

Dr Erasmus vo Rotterdam isch as Sohn vom enä holländische Brieschter und siiner Huushältere, enerä Arzttochter, am enä 27. Oktober zwüschem Johr 1464 und 1469 z Rotterdam uf d Wält ko. Dr Name Desiderius het er erscht schböter aagno. 1492 isch er Brieschter worde, vo 1495 bis 1499 her er z Baris gschdudiert und vo 1506 bis 1509 z Italie gläbt, und chürzeri Ziite au z Holland und Ängland. Vo 1514 bis 1529 het er z Basel gschafft und siini Büecher vom Johann Froben lo drucke. Wo Basel 1529 reformiert worden isch, isch er uf Friiburg im Briisgau zoge, isch aber 1535 uf Basel zruggcho und dört am 12. Juli 1536 gschtorbe. Er isch im Basler Münschter begrabe.

[ändere] Dr Humanischt

Dr Erasmus het sich kritisch mit dr Bible usenandergsetzt. Er het s griechische Neue Teschtament uusegä mit enerä Übersetzig uf Latinisch und Kommentar, und so die moderni Philologie begründet. Während sim ganze Läbe het er d Missschtänd in dr kathollische Chille kritisiert, het aber nit welle sich in die dogmatische Usenandersetzige zwüschem Luther und dr Chille iimische und het vo "Friide und Konkordanz" gredet. Das heisst aber nit, ass dr Erasmus tolerant andere Religione gegenüber gsi wär. Wie anderi Humanischte, under ihne dr Johannes Reuchlin,^[1] isch er durchuus nit frei vo Antisemitismus gsi, so het er vo 'Judebruet' gredet und 'Jud blibt Jud'.^[2]

[ändere] Wärk

• Enchiridion militis christiani (Handbuch des christlichen Streiters), 1502
• Laus stultitiae (Lob der Torheit), 1509
• Novum Instrumentum omne, diligenter ab Erasmo Rot. Recognitum et Emendatum, 1516
• Institutio Principis Christiani (Die Erziehung des christlichen Fürsten), 1515
• Querela pacis (Die Klage des Friedens), 1517
• De libero arbitrio (Vom freien Willen), 1524
• Dialogus Ciceronianus, 1528
• De sarcienda ecclesiae concordia, 1533

[ändere] Quelle

• dtv-Lexikon, Band 5, Deutscher Taschenbuch Verlag 1970, S.158

1. ↑ Heiko Augustinus Oberman, The Impact of the Reformation, 1994, S.160
2. ↑ Günther Bernd Ginzel, Antisemitismus: Erscheinungsformen der Judenfeindschaft gestern und heute, 1991, S.97