Etiek
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Etiek is die studie van morele waardes en gebruike uit 'n filosofiese oogpunt. Die konsepte van wat reg en verkeerd is, goed en kwaad is, en wat verantwoordelikheid beteken, word hierdeur ondersoek.
Die studie van etiek kan in verskillende perspektiewe verdeel word.
Inhoud |
[wysig] Meta-etiek
Die studie van die konsep van etiek. Die onstaan van die konsep van etiek word in die bybelverhaal simbolies na verwys as die eet van die boom van goed en kwaad, waarna die onskuldige aard van die mens se bestaan vervang is met 'n bestaan waar reg en verkeerd betekenis gekry het.
Ons kan spekuleer dat die menslike spesies in die verre verlede geen sin van etiek gehad het nie. Om egter in groeperings saam te leef tot mekaar se voordeel en oorlewing, word daar egter sekere vereistes en reels van gedrag benodig.
Vir mekaar se beskerming is dit nodig dat samewerking vereis word. Hierdie samewerking om bv aanvalle deur wilde diere te oorkom, sou sodoende groepe in staat stel om meer suksesvol voor te plant. Dit volg dat hierdie patroon van gedrag oor tyd versterk sou word en dat persone wat nie hierdie gedrag openbaar het nie, uitgeskuif sou word na die periferie van die sosiale opset. So kon daar mettertyd 'n konsep ontwikkel het, dat samehorigheid (Engels: kinship) reg is en die alternatief verkeerd is.
Op soorgeyke wyse kan ons selfs by ander primate sien dat individue wat nie resiprook optree nie, uit die groep verstoot word. Vergelyk bobbejane wat mekaar help met die vang van vlooie en ander vel infestasies. 'n Indiwidu wat nie wil deelneem aan hierdie gedrag nie, sal met verloop van tyd minder aandag van sy mede bobbejane kry aangesien hulle nie voordeel trek uit die sy gedrag nie. Iemand wat wel graag terug help sal automaties meer male gehelp word. Diegene wat weier sal in 'n sin afgekeur word en dit sal as verkeerde gedrag beskou word.
[wysig] Normatiewe etiek
Die studie van die norme wat gebruik behoort te word, in ons konsep van goed en kwaad. Die gevolge van ons dade (konsekwensies) word ontleed en geweeg op die basis van of die somtotaal van gevolge die wêreld 'n beter plek maak (meer vreugde vir almal), of slegter (meer pyn in totaal). Een van die vraagstukke wat volg, is of intensie (bedoeling) of gevolge (uitwerking) meer belangrik is.
[wysig] Beskrywende etiek
Hier word die werklike keuses wat gemaak is in praktyk, bestudeer en beskryf. Die werk van Lawrence Kohlberg jeens die stadiums van morele ontwikkeling van die mens is hier insiggewend.
[wysig] Toegepasde etiek
Hier word die praktiese implikasies van teoretiese etiek aangewend om vraagstukke in ons daaglikse bestaan te beantwoord. So kry ons bv mediese etiek, omgewings etiek, politiese etiek, finansiele etiek, geregtelike etiek ens.
Hierdie filosofie-verwante artikel is 'n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.
