Châteauneuf-du-Pape
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Châteauneuf-du-Pape is 'n dorp in die Suid-Franse département Vaucluse in die administratiewe gewes Provence-Alpes-Côte d'Azur met 'n oppervlak van 25,85 vierkante kilometer en 2 078 inwoners (1999). Die dorp lê teen 'n hoogte van 120 meter bo seevlak tussen Avignon en Orange, sowat twee kilometer van die Rhône af.
Die naam van die dorp, wat letterlik die "nuwe kasteel van die Pous" beteken, verwys na die verskuiwing van die pouslike hoofkwartier na Avignon in die 14de eeu en in die besonder na die somerkasteel, wat in die dorp Calcernier deur die Pous opgerig en waarna die dorp later vernoem is.
Die Pous het ook die eerste wingerde in die omgewing laat aanplant, en vandag is Châteauneuf-du-Pape nog steeds een van die belangrikste wynstreke in die suidelike Rhônevallei.
Inhoud |
[wysig] Geskiedenis
Die eerste historiese verwysing na die dorp, wat destyds Castro Novo genoem is, dateer uit die jaar 1094. Die term Castrum (of Castro) het destyds na 'n versterkte dorp verwys, sodat die naam letterlik as "nuwe versterkte dorp" vertaal moet word.
In 1157 het keiser Frederik Barbarossa die skenking van die buurdorp Bédarrides en sy omgewing van 908 aan die biskop van Avignon erken. In 1213 is die dorp Châteauneuf Calcernier genoem, wat tot by die jaar 1893 as amptelike naam gebruik is en na die beduidende kalkontginning in die gebied verwys het.
Met die verskuiwing van die pouslike hoofkwartier na Avignon begin die bloeitydperk van die dorp. Pous Johannes XXII, 'n gewese biskop van Avignon, het omtrent 1318 met die bou van 'n somerkasteel in Châteauneuf begin, wat eers in 1333 voltooi is. Die kasteel is tydens die godsdiensoorloë van die 16de eeu verwoes.
Die biskoppe van Avignon het hulle somerkasteel verskeie kere laat herstel, maar sedert die 18de eeu nie meer belang in die gebou gestel nie en dit aan die Ierse baron Jean de Power verpag.
In 1793 is Châteauneuf, wat voorheen deel uitgemaak het van die onafhanklike gebied van die biskoppe en aartsbiskoppe van Avignon, by Frankryk ingelyf.
[wysig] Die wyn
Die Châteauneuf-du-Pape, 'n wyn van oorsprong van die wynstreek Rhône, is een van die beduidendste rooiwyne van Frankryk en die belangrikste in die suidelike Rhônevallei. Die wynstreek van Châteauneuf-du-Pape strek oor meer as 3 000 hektaar se heuwelagtige terrein. Kenmerkend is die groot stene, wat die warmte van die son stoor en sodoende vermoedelik die rypwording van die druiwe bespoedig.
Die kultivar Grenache aard besonder goed in die gebied en lewer wyne met 'n lae suurgehalte en hoë alkoholinhoud op. Die kleur en tanniengehalte hang van twee faktore af: Die aandeel van donker, tannienryke kultivars soos Syrah en Mourvèdre en die fermentasieproses, wat met of sonder byvoeging van druiwe en stele plaasvind. Altesaam dertien kultivars is toegelaat.
Die Châteauneuf-du-Pape is 'n medium-swaar droë rooiwyn met intense geure van vrugte, veral kersies, en speserye, wat saam met rooivleis, wildsvleis en kaas bedien kan word. Die wyn kan 'n aantal jare gestoor word. Die meeste wyne kan oor 'n tydperk van tenminste tien jaar uitgebou word, eersteklaswyne selfs dekades lank.
Net sewe persent van die produksie is witwyne, en hier veral droë, intense wyne met 'n lae suurgehalte. As hulle langer gestoor word, ontwikkel hulle geure van bloeisels en heuning.
Die wynstreek van Châteauneuf-du-Pape bevat ook dele van die buurdorpe Bédarrides, Courthezon, Sorgues en Orange, met 'n totale oppervlak van 3 178 hektaar. Die wynstreek word deur groot bedrywe oorheers, wat hulle wyn self bottel. Die plaaslike koöperasie lewer net sewe persent van die plaaslike wynproduksie op. Die bekendste wynprodusente is Châteaux Beaucastel, Fortia, La Nerthe, Rayas en Clos des Papes.
Die kenmerkende bottels met die gekruiste sleutels (die pouslike simbool) op die etiket geniet sedert 1938 handelsmerk-beskerming.
[wysig] Geografie en klimaat
Die wynstreek bestaan hoofsaaklik uit klipgruisterrasse, wat in die Ystydperk gevorm is. Kenmerkend is die groot klipgruisstene, wat met rooi, sanderige klei vermeng is en die warmte, wat hulle bedags gestoor het, snags aan die wynstokke lewer. 'n Aantal goeie liggings het egter sanderige grond.
Die klimaat is baie warm en droog. Daar is 'n gemiddelde 2 800 sonskynure per jaar en 620 millimeter se reënval. Die Mistralwind waai sowat 130 dae per jaar en droog die druiwe selfs ná 'n swaar reën vinnig.
[wysig] Geskiedenis van die wynboubedryf
Die kuns van wynmaak is in die suidelike Rhônevallei vermoedelik deur Griekse setlaars, wat in die 6de eeu v.C. die stad Marseille gestig het, ingevoer. In die jaar 500 het Gregorius van Tours na die wyn van Avignon verwys. Pous Johannes XXII het sy eie wynberg aangelê en sodoende die beste liggings reeds omtrent die jaar 1350 beplant. Die destydse pouse het egter die voorkeur aan wyne uit Beaune gegee.
'n Historiese dokument uit die jaar 1519 verwys na 'n witwyn uit Châteauneuf-du-Pape. Omtrent 1750 het die wingerde reeds 650 hektaar beslaan. Groot kastele soos Château La Nerthe, wat in die 18de eeu opgerig is, getuig van die destydse welvaart.
In die 19de eeu is die plaaslike wyn reeds as die beste in die suidelike Rhônevallei beskou, en sedert 1905 is pogings onderneem om dit as 'n wyn van oorsprong te laat klassifiseer. Die wyn is uiteindelik in 1935 as Appellation d'Origine Contrôlée Châteauneuf-du-Pape beskerm.
[wysig] Bronne
Michel Dovaz: Châteauneuf-du-Pape. Jacques Legrand, Boulogne 1992, ISBN 2-905969-56-3
