โรนิง
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โรนิง (「浪人」 rōnin?) คือชื่อเรียกของซามูไร ที่ไร้สังกัดในช่วงสมัยการปกครองระบบขุนนางของประเทศญี่ปุ่น (พ.ศ. 1728 – พ.ศ. 2411) เหตุที่ทำให้ซามูไรเหล่านี้กลายเป็นโรนิง มาจากการที่เจ้านายของพวกเขาล่มสลาย หรือสูญเสียความนิยมหรือสิทธิพิเศษไป เมื่อซามูไรไร้ผู้ที่เป็นเจ้านายของตนแล้ว เขาก็จะมิใช่ซามูไรอีกต่อไป เพราะคำว่า ซามูไร มีที่มาจากคำกริยาที่ว่า "ซาบุเรา" ซึ่งแปลว่า รับใช้ ความหมายของซามูไรจึงแปลว่า ผู้รับใช้ เมื่อไม่มีเจ้านาย พวกเขาก็ไม่ใช่ผู้รับใช้อีก
ความหมายตามตัวอักษรของคำว่า โรนิง คือ “คนคลื่น” ซึ่งหมายถึงคนที่ถูกเหวี่ยงไปมาโดยคลื่นในทะเล โดยช่วงเวลาของพวกเขาเริ่มต้นขึ้นในสมัยนาระและเฮอัง ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่กล่าวถึงข้าแผ่นดินหลาย ๆ คนที่หนีทัพออกมาจากเขตปกครองของเจ้านายตนเอง รวมไปถึงซามูไรที่สูญเสียเจ้านายของตนไปในสงครามด้วย
[แก้] ประวัติ
ในช่วงสมัยเอโดะ โชกุนได้ริบเอาที่ดินของไดเมียว (ผู้เป็นเจ้านายของเหล่าซามูไร) หลาย ๆ คนไป มีผลให้ซามูไรไร้เจ้านายและกลายเป็นโรนิง จำนวนของโรนิงในยุคนี้จึงเพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก ซึ่งในยุคสมัยต่อมา เหล่าซามูไรเริ่มที่จะเปลี่ยนเจ้านาย รวมไปถึงเปลี่ยนสายอาชีพของตนได้ง่ายขึ้น และยังสามารถแต่งงานข้ามชนชั้นได้อีกด้วย แต่ระหว่างสมัยเอโดะ การกระทำเหล่านี้ของซามูไรเป็นสิ่งที่ถูกจำกัด และยังถูกสั่งห้ามไม่ให้สวามิภักดิ์ต่อเจ้านายคนอื่นถ้าไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้านายคนปัจจุบัน รวมไปถึงซามูไรชั้นล่างหลาย ๆ คน ที่มักจะยากจนและไม่มีทางเลือก ก็ถูกบังคับให้ลาออกหรือหนีจากเจ้านายของพวกเขาเอง
ในจำนวนของโรนิงที่มีชื่อเสียง มิยาโมโตะ มุซาชิ นักดาบอันโด่งดังผู้มุ่งตามหาวิถีแห่งดาบ และกลุ่มโรนิงทั้งสี่สิบเจ็ด ก็เป็น 2 ชื่อที่อยู่ในจำนวนเหล่านั้นด้วย
แต่ในความเป็นจริงแล้ว การเป็นโรนิงถือเป็นการเสื่อมเสียชื่อเสียง ต่ำต้อย และเป็นเป้าให้ผู้อื่นเย้ยหยัน เนื่องจากว่าพวกเขาจะไม่มีฐานะและอำนาจอย่างซามูไรที่มีเจ้านาย และที่สำคัญพวกเขาจะต้องใช้ชีวิตอย่างไร้ค่าจ้างหรือค่าแรงอีกด้วย เพราะฉะนั้นการได้เป็นโรนิงจึงเป็นสิ่งไม่พึงปรารถนานักในหมู่นักดาบญี่ปุ่นสมัยนั้น
หลักฐานชิ้นหนี่งที่ยืนยันความรู้สึกต่ำต้อยของซามูไรที่ต้องกลายเป็นโรนิงได้อย่างดี คือบทบันทึกของลอร์ด เรเดสเดล ถึงโรนิงผู้หนึ่งที่ได้ฆ่าตัวตาย ณ สุสานแห่งกลุ่มโรนิงทั้งสี่สิบเจ็ด โดยโรนิงผู้นั้นได้ทิ้งข้อความเอาไว้ว่า เขาเกลียดการเป็นโรนิงและต้องการที่จะเป็นผู้รับใช้ของท่านไดเมียวแห่งโจชือเพียงผู้เดียวเท่านั้น แต่เมื่อเขาพยายามเข้าไปสวามิภักดิ์ก็กลับถูกปฏิเสธออกมา ทำให้เขาตัดสินใจฆ่าตัวตายในที่สุด
[แก้] โรนิงในบันเทิงคดี
บทบาทของโรนิงในงานบันเทิงที่แต่งขึ้นมาหลาย ๆ งาน มักจะถูกแสดงรูปลักษณ์ออกมาในฐานะของโยญิมโบ หรือนักสู้รับจ้าง อย่างในภาพยนตร์เรื่อง เดอะเซเว็นซามูไร (เจ็ดเซียนซามูไร) และ โยจิมโบ ของอากิระ คูโรซาวะ ก็เป็นตัวอย่างของจิไดเงกิ (ภาพยนตร์ย้อนยุคของญี่ปุ่น) ที่เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางว่ามีโรนิงส่วนประกอบหลัก ส่วนเรื่องแต่งเรื่องอื่น ๆ อีกกว่าพันเรื่องของญี่ปุ่น ก็มักจะตั้งบริบทเวลาเอาไว้ในสมัยเอโดะ ซึ่งเป็นเวลาเดียวกันกับช่วงที่จำนวนโรนิงเพิ่มขึ้น จึงทำให้มีโรนิงเป็นตัวละครอยู่ด้วยเสมอ
ในวงการภาพยนตร์ตะวันตก บทบาทของโรนิงก็เข้าไปมีอิทธิพลอยู่ด้วยเช่นกัน ตัวอย่างเช่น ภาพยนตร์เรื่อง แมนวิธโนเนม ของ คลินท์ อีสท์วูด ตัวเอกของเรื่องก็มีบทบาทที่ใกล้เคียงกับบทบาทของโรนิง หรือเรื่อง เดอะแมกนิฟิเซนท์เซเว็น (7 สิงห์แดนเสือ) หรือเดอะ เซเว็น ซามูไร ที่นำมาสร้างใหม่ในแบบของตะวันตก ก็มีเรื่องราวเกี่ยวข้องกับคาวบอยพเนจรเจ็ดคนที่ถูกว่าจ้างให้ไปปกป้องเมืองจากกลุ่มโจรผู้ร้าย
นอกจากนั้น โรนิงยังได้ปรากฏตัวอยู่ในสื่ออื่น ๆ เช่น
- วีดีโอเกม
- เอจออฟเอมไพร์ III (ระบบคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล)
- ไฟนอลแฟนตาซี X (ระบบเพลย์สเตชัน 2)
- การ์ตูนญี่ปุ่น
- สึกิกาเงะรัง (มีตัวละครที่เป็นโรนิงหญิง)
- ซามูไรแชมพลู
- ซามูไรเซเว่น
- รูโรวนิเค็นชิง (ซามูไรพเนจร)
- โรนินวอร์ริเออรส์ (ชื่อที่ใช้ในอเมริกาของการ์ตูนญี่ปุ่นเรื่อง โยโรอิเด็งซามูไรโทรูปา (ซามูไรทรูปเปอร์))
[แก้] “โรนิง” ในความหมายเชิงอุปมา
ในประเทศญี่ปุ่นสมัยใหม่ คำว่าโรนิงยังถูกใช้เป็นชื่อเรียกผู้ที่สอบเข้าเรียนระดับมหาวิทยาลัย (หรือสอบเข้าเรียนในโรงเรียนอื่น) ไม่ผ่าน ทำให้พวกเขาเป็นนักเรียนที่ไม่มีโรงเรียนอยู่ เปรียบได้กับโรนิง ที่เป็นซามูไรแต่ไร้เจ้านายเพื่อรับใช้
.jpeg/180px-Ronin_(film).jpeg)
ส่วนความหมายเชิงอุปมาอื่น ๆ ของ “โรนิง” ก็มักจะปรากฏในเรื่องราวต่าง ๆ ที่ถูกแต่งขึ้น และในวัฒนธรรมสมัยนิยม ตัวอย่างเช่น
- ภาพยนตร์ของบริษัท ทเว็นตีธ์ เซนจูรี ฟ็อกซ์ เรื่อง โรนิน (5 มหากาฬล่าพลิกนรก) ที่ออกฉายเมื่อปีพ.ศ. 2541 (กำกับโดยจอห์น แฟรงเค็นเฮเมอร์) มีเนื้อเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเหล่าอดีตสายลับผู้เชี่ยวชาญสมัยสงครามเย็น ที่ปัจจุบันกลายเป็นนักรบไร้สังกัดผู้มุ่งแสวงหาความอยู่รอดและเกียรติยศ
- หนังสือการ์ตูนเรื่อง โรนิน ที่สร้างโดยแฟรงค์ มิลเลอร์ มีเนื้อเรื่องกล่าวถึงโรนิงผู้หนึ่งที่กลับมาจุติใหม่อีกครั้งในกรุงนิวยอร์กยุคอนาคต
- ในขณะเดียวกัน โรนิน (ซึ่งมีอีกชื่อหนึ่งว่า เอคโคห์) ยังเป็นชื่อของสมาชิกใหม่ในการ์ตูนชุดของอเมริกาเรื่อง อเวนเจอรส์ ด้วย
- ส่วนหนังสือการ์ตูนอเมริกันอีกเรื่องหนึ่งที่ออกจำหน่ายมาอย่างยาวนาน และมีตัวละครในแบบโรนิงอยู่ด้วยก็คือเรื่อง อุซางิ โยจิมโบ โดยที่ตัวละครโรนิงตัวนี้ไม่ใช่มนุษย์ แต่เป็นกระต่าย
- ในวีดีโอเกมชุด ไฟนอล แฟนตาซี X ก็มีการแสดงความเคารพให้นักรบโรนิง โดยการสร้างตัวละครหลักที่ได้รับแรงบันดาลใจจากลักษณะของโรนิงออกมาอย่างน้อยสองตัว นั่นคือ ออรอน และโยจิมโบ
