Trypolis
Z Wikipedii
Współrzędne: 32°54'08" N 13°11'09" E
Trypolis طرابلس الغرب |
|
Widok Trypolisu z hotelu Bab al-Bahr |
|
Państwo | Libia |
Gmina | Trypolis |
Położenie | 32° 54' 08 '' N 13° 11' 09 '' E |
Ludność (2005) • liczba ludności |
1 150 990 |
Nr kierunkowy | +218 21 |
Kod pocztowy | nie używa się |
Tablice rejestracyjne | TRP |
Miasta partnerskie | Algier Sarajewo Belgrad Belo Horizonte Madryt |
Położenie na mapie kraju
|
|
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |
Strona internetowa miasta |
Trypolis (arab. طرابلس الغرب – Ţarābulus al-Gharb) – stolica Libii, w Trypolitanii, nad Morzem Śródziemnym.
Miasto liczy 1,5 mln mieszkańców (2003), podczas gdy w 1973 mieszkało tu ponad 481 tys. osób.
Trypolis to największe miasto kraju, a także główny port i ośrodek przemysłowy. Rozwinęły się tu takie gałęzie przemysłu jak spożywczy, meblarski, włókienniczy, metalalowy, gumowy (produkcja opon) i poligraficzny. Znajdują się tu także zakłady odsalania wody morskiej, montownie samochodów i rafineria ropy naftowej. Międzynarodowy port lotniczy ma regularne połączenia z takimi miastami jak Rzym, Tunis, Bengazi, Akra, Kano czy Brazzaville.
Miasto jest siedzibą założonego w 1973 roku uniwersytetu Al-Fatih. Dużą część miasta znajdują tereny archeologiczne.
W 1986 roku siły wojskowe USA wylądowały w mieście, gdyż rząd USA twierdził, że Libia wspiera terroryzm. ONZ po wycofaniu sankcji w 1999 roku przyczyniło się do wzrostu gospodarczego miasta i rozwoju portu.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Trypolis, jest położony nad Morzem Śródziemnym. Klimat ma typowo śródziemnomorski: gorące, suche lata oraz ciepłe zimy. Opady deszczu są bardzo małe.
[edytuj] Historia
[edytuj] Starożytność, średniowiecze, czasy nowożytne
Miasto zostało utworzone z trzech fenickich osad w VII w. p.n.e. – Oea, Sabrata i Leptis Magna. Około III w. p.n.e został stolicą Trypolitanii. Był on ważnym centrum handlowym. W VIII w. n.e. został zdobyty przez Arabów.
Jako stolica wilajatu Trypolis (należącego do Imperium Osmańskiego) był ważnym centrum handlowym. Krzyżowały się tu drogi z najróżniejszych osad na Saharze (m.in. z Fazzanu, Ghadamisu i Ghatu).
W 1530 roku joannici zaczęli fortyfikować miasto. W 1551 zostało ono jednak włączone do Imperium Osmańskiego. Stało się wtedy ważnym portem dla piratów siejących strach wśród chrześcijan.
W 1714 roku na tron wszedł pasza Ahmed Karamanli, który rozpoczął okres rządów dynastii Karamanli. Miasto nie było wtedy tak kontrolowane przez Turków i stało się formalnie pół zależne od Imperium Osmańskiego. Stan ten trwał do 1835 roku, kiedy to na tron wstąpił turecki pasza i odnowił stosunki z Imperium.
[edytuj] XIX i XX wiek
W XIX wieku nastąpił wielki rozkwit piractwa w tym mieście. Panujący pasza w 1796 roku wystosował żądanie do USA. Chciał, za cenę 83 000 USD zabezpieczyć amerykańską flotę przed atakami ze strony piratów. Stany Zjednoczone nie zgodziły się na taki układ i wysłały wojska do miasta. Wojna trwała do 1803 roku. Amerykanie stracili dużo cennych okrętów wojskowych. Jednak pasza uległ i bez płacenia pieniędzy przez USA trzymał pieczę na bezpieczeństwem ich okrętów handlowych. 3 czerwca 1805 roku kolejny pasza zerwał pokój z USA, żądając 60 000 USD za uwolnienie amerykańskich ludzi. W 1815 Stany Zjednoczone znów okupywały miasto i pasza musiał ulec woli USA.
W latach 1842 i 1844 wybuchały liczne bunty przeciwko Turkom. Kiedy Francja rozpoczęła okupację Tunezji w 1881 Turcy znacznie powiększyli swoje wojska w Trypolisie.
W 1911 roku Włochy pod pretekstem ochrony swoich obywateli mieszkających w Trypolisie wypowiedziały wojnę Turcji i okupowały miasto. 1 października 1911 roku rozegrała się decydująca bitwa włosko-turecka, zakończona zwycięstwem Włochów.
Trypolis był kontrolowany przez Włochy do 1943 roku. Później nastąpiła okupacja brytyjska zakończona w 1951 roku niepodległością Libii.
[edytuj] Zabytki
Liczne są zabytki z okresu rzymskiego. Do najbardziej znanych należy łuk triumfalny Marka Aureliusza. Ważnymi zabytkami są również liczne meczety: Naga (XVII w.), Karamanli (XVIII w.), Gurdżi (1 poł. XIX w.). Do znanych zabytków należą także: zamek (zwany Castello, obecnie muzeum) oraz pozostałości domów, świątyni i murów obronnych.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Jamusukro, Wybrzeże Kości Słoniowej · Abudża, Nigeria · Akra, Ghana · Addis Abeba, Etiopia · Algier, Algieria · Antananarywa, Madagaskar · Asmara, Erytrea · Bamako, Mali · Bangi, Republika Środkowoafrykańska · Bandżul, Gambia · Bissau, Gwinea Bissau · Brazzaville, Kongo · Bużumbura, Burundi · Chartum, Sudan · Dakar, Senegal · Dar es Salaam, Tanzania · Dżibuti, Dżibuti · Dodoma, Tanzania · Freetown, Sierra Leone · Gaborone, Botswana · Harare, Zimbabwe · Jaunde, Kamerun · Jamestown, Święta Helena · Jamusukro (konstytucyjna), Wybrzeże Kości Słoniowej · Kair, Egipt · Kampala, Uganda · Kigali, Rwanda · Kinszasa, Demokratyczna Republika Konga · Konakry, Gwinea · Kotonu, Benin · Libreville, Gabon · Lilongwe, Malawi · Lobamba, Suazi · Lomé, Togo · Luanda, Angola · Lusaka, Zambia · Moroni, Komory · Malabo, Gwinea Równikowa · Maseru, Lesotho · Mamoudzou, Majotta · Maputo, Mozambik · Mogadiszu, Somalia · Mbabane, Suazi · Monrovia, Liberia · Nawakszut, Mauretania · Niamey, Niger · Ndżamena, Czad · Nairobi, Kenia · Port Louis, Mauritius · Porto-Novo, Benin · Praia, Republika Zielonego Przylądka · Pretoria, Republika Południowej Afryki · Rabat, Maroko · Saint-Denis, Reunion · São Tomé, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca · Trypolis, Libia · Tunis, Tunezja · Victoria, Seszele · Wagadugu, Burkina Faso · Windhoek, Namibia