Rzepin

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°21' N 14°50' E52.35 14.8333333 (Rzepin)

Rzepin
Herb Rzepina
Województwo	lubuskie
Powiat	słubicki
Gmina  - rodzaj	Rzepin miejsko-wiejska
Założono	XIII wiek
Burmistrz	Andrzej Skałuba
Powierzchnia	11,42 km²
Położenie	52° 21' N 14° 50' E
Wysokość	ok. 50 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2005)  - liczba ludności  - gęstość	6497 568,9 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	95
Kod pocztowy	69-110
Tablice rejestracyjne	FSL
Położenie na mapie Polski Rzepin
TERC10 (TERYT)	4081005044
Miasta partnerskie	Hoppegarten
Urząd miejski3 pl. Ratuszowy 1 69-110 Rzepin tel. 95 759-62-54; faks 95 759-64-78 (e-mail)
Strona internetowa miasta

Rzepin, (niem. Reppen) – miasto w woj. lubuskim, w powiecie słubickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rzepin. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.

Według danych z 31 grudnia 2005, miasto miało 6497 mieszkańców.

Spis treści 1 Geografia 1.1 Położenie geograficzne 1.2 Wody 2 Historia miasta 2.1 Pochodzenie nazwy miasta 2.2 Dawne dzieje Rzepina 2.3 Plan miasta 3 Puszcza Rzepińska 4 Transport 5 Przyroda 5.1 Ochrona przyrody 6 Edukacja 7 Turystyka 7.1 Warte zobaczenia 8 Media 8.1 Szlaki turystyczne w okolicach [7] 8.2 Trasy rowerowe w okolicach 9 Szerzej znani ludzie związani z Rzepinem 10 Zobacz też 11 Przypisy 12 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

[edytuj] Położenie geograficzne

Miasto leży w zachodniej części Pojezierza Lubuskiego na terenie Równiny Torzymskiej (315.43^[1]), w polodowcowej dolinie o południkowym przebiegu^[2].

[edytuj] Wody

Przez miasto przepływa rzeka Ilanka, prawobrzeżny dopływ Odry, która poniżej miasta na Nowym Młynie przyjmuje dopływ Rzepię. Ciekawostką hydrologiczną jest zjawisko bifurkacji na rzece Ilance, która powyżej Rzepina rozwidla się i część wód z niej płynie rzeką Łęczą do dorzecza Warty. W okolicy miasta znajdują się liczne jeziora polodowcowe, m.in.: Busko, Długie – kąpielisko miejskie, Głębiniec, Linie, Lubińskie, Oczko, Papienko (Popienko), Rzepsko.

[edytuj] Historia miasta

Miasto powstało w miejscu X-wiecznego grodu i rzemieślniczego podgrodzia zlokalizowanego przy miejscu dogodnej przeprawy przez Ilankę. Najstarsza wzmianka o Rzepinie pochodzi z 1297 roku – w tym czasie żył bowiem pleban de Repin – Iacobus Craft – i jego obecność została odnotowana podczas uroczystości nadawania wsi Wystok paradyskiemu klasztorowi.

W XIV i XV wieku miasto określano przymiotnikiem "nowy", co może świadczyć o nowej lokalizacji miasta lub o nowych prawach miejskich: 28 lipca 1329 r. – Newen Reppin, 1335 r. – Nyen Rypin, 1441 r. – Nyen Reppen. Być może gród został przeniesiony w bardziej dogodne miejsce, ponieważ nad Ilanką między Tarnawą Rzepińską a Starościnem zachowało się wcześniejsze grodzisko. W literaturze niemieckiej spotykamy: Reppin, Reppen; natomiast w polskiej: Rypin lub Rzepin. W 1437 roku pojawiła się jeden raz nazwa Stat Kleynen Reppin, ale próba nazwania miasta "małym" nie przyjęła się. Od połowy XIV wieku nazwa miejscowości pisana jest bez przymiotnika. Przez krótki okres po wojnie miasto nazwano Rypin Lubuski, a pod koniec lat 40. używana była już obecna forma. Po wojnie Rzepin był również miastem powiatowym (powiat rzepiński z siedzibą w Słubicach).

Krótka historia miasta w datach 1850-1945^[3]:

• 1869 – budowa linii kolejowej Frankfurt nad Odrą - Rzepin – Poznań
• 1875 – budowa linii kolejowej Szczecin – Rzepin – Głogów
• 1881 – budowa szpitala Fundacji Richtera (nieistniejący budynek przy ul. Słubickiej)
• 1890 – budowa linii kolejowej Rzepin-Ośno Lubuskie – Sulęcin-Międzyrzecz
• 1904 – Rzepin zostaje siedzibą powiatu rzepińskiego
• 1911-1913 – budowa nowych szkół podstawowej i średniej
• 1926 – powstanie i parcelacja nowych terenów osadniczych przy Drenziger Weg (obecnie ul. Słowackiego)
• 1927 – powstanie nowego kąpieliska miejskiego i placu sportowego nad jez. Długie
• 1929 – budowa nowej poczty miejskiej (obecnie przy ul. Wojska Polskiego)
• 1939 – wg spisu powszechnego z 17 maja miasto liczyło 6442 mieszkańców, obszar miasta wynosił 2610,6 ha
• 1945 – zajęcie Rzepina przez wojska radzieckie i przekazanie administracji polskiej; wysiedlenie dotychczasowej ludności miasta

[edytuj] Pochodzenie nazwy miasta

Genezy nazwy miasta szukano na gruncie języków słowiańskich, co nie budzi wątpliwości, natomiast sprecyzowanie pochodzenia nazwy jest trudne i wywodzona ona jest różnorako. I tak Berghaus w 1856 roku badał pochodzenie nazwy od słów: repina – ludowa nazwa klonu, rjepa – rzepa lub też rjepnik – pole porośnięte rzepą; Mucke uważał, że może być to nazwa pochodząca od słowa ryby – Rybin, Rybek, Rybno – osada rybaków (miasto położone nad rzeką). Polscy badacze (Rospond^[4], Rymut, Malec^[5]) stwierdzają iż nazwa Rzepin wywodzi się od przezwiska Rzepa lub rośliny rzepy. Najbardziej chyba prawdopodobne wersje to pochodzenie nazwy od rośliny rzepy lub profesji rybackiej mieszkańców.

[edytuj] Dawne dzieje Rzepina

Rzepin zawsze związany był z ziemią torzymską (ziemią lubuską), która do 1249 roku należała do książąt śląskich. W II poł. XIII wieku została odstąpiona przez arcybiskupów magdeburskich margrabiom brandenburskim. Od tego czasu losy Rzepina były burzliwe: był wielokrotnie sprzedawany, a ziemie należące do miasta konfiskowane. Dawny Rzepin był miastem rzemieślniczym, istniały tu cechy sukienników, rzeźników, piekarzy i szewców, w mieście działał młyn wodny, wielkim przywilejem Rzepina było rybołówstwa oraz browarnictwo. Rozwój miasta powodowany zaradnością oraz walecznością mieszkańców miasta był niestety hamowany przez różne plagi, klęski i epidemie jakie dotykały Rzepin; oraz liczne pożary, a szczególnie jeden, w którym spłonął zabytkowy ratusz.

[edytuj] Plan miasta

Średniowieczne miasto posiadało kształt zbliżony do prostokąta 300 x 400 m. Podłużnie i poprzecznie przecinały miasto po trzy równoległe ulice, wyodrębniające średniowieczny rynek. Najstarszy plan Rzepina pochodzi z 1725 roku i został sporządzony przez Eichlera.

Stare miasto zwartą zabudową jest na prawym brzegu Ilanki, a z pozostałych stron otoczone było rowem (fosą miejską), później zasypanym ze względu na niekorzystny wpływ wilgotnego mikroklimatu – na jego miejscu obecnie istnieją alejki spacerowe.

[edytuj] Puszcza Rzepińska

Od początku istnienia miasta wielkim atutem Rzepina były lasy, które go otaczały. Lasy nadane zostały miastu już przed XIV wiekiem, niestety na skutek pomyłki władz Rzepina podczas naliczania podatków w 1553 roku zostały skonfiskowane i pozostał jedynie skrawek rachitycznego drzewostanu. W okolicy Rzepina znajdowały się dwa lasy królewskie co dowodzi jak obfite w zwierzynę łowną były te tereny. W XVIII wieku założone zostało nadleśnictwo oraz istniejąca do dziś leśniczówka Dąbrowa vel Osęka (obecnie część osady Rzepinek).

Obecnie określenie Puszcza Rzepińska należy raczej traktować jako nazwę historyczną, ewentualnie synonimiczną dla Puszczy Lubuskiej, czyli dużych obszarów leśnych w woj. lubuskim w otoczeniu głównie Rzepina i Torzymia. Rzepin jest siedzibą nadleśnictwa.

[edytuj] Transport

Miasto jest ważnym węzłem kolejowym i krzyżują się tutaj linie kolejowe Berlin – Poznań i Zielona Góra – Szczecin. Niedaleko miasta przebiega trasa europejska E30, biegnąca na tym odcinku drogą krajową nr 2. Przez miasto przebiegają drogi wojewódzkie 134 i 139.

[edytuj] Przyroda

[edytuj] Ochrona przyrody

• Pomniki przyrody: dąb szypułkowy "Piast" (613 cm obwodu, ok. 700 lat), poza tym kilkanaście pojedynczych drzew - głównie starych dębów na terenie leśnictwa Nowy Młyn, dwie grupy sosen pospolitych (Nowy Młyn, Grodzisko koło Starościna), na ternie miasta także topole i wierzby, jedynym pomnikiem przyrody nieożywionej jest głaz narzutowy koło wsi Gajec.
• Najbliższe rezerwaty przyrody: torfowiskowy "Torfowiska Sułowskie" (obszar sieci Natura 2000, introdukowane stanowisko aldrowandy pęcherzykowatej)
• Kilkanaście użytków ekologicznych, większość z nich na terenach Lasów Państwowych, np. "Łąki", "Wzdłuż Ilanki", "Przy Ilance", "Wokół Jeziora Popienko" (stanowisko wątlika błotnego).

[edytuj] Edukacja

• Zespół Szkół Ogólnokształcących:
  • Gimnazjum Publiczne im. J. Kochanowskiego
  • Liceum Ogólnokształcące im. S. Staszica
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. H. Sienkiewicza
• Zespół Szkół Leśnych w Starościnie

[edytuj] Turystyka

[edytuj] Warte zobaczenia

• Kościół pw. NSPJ – wzniesiony ok. połowy XIII wieku w stylu późnoromańskim, przebudowany w 1878 w stylu neogotyckim, dobudowano wtedy również wieżę dzwonniczą. Ze starej świątyni pozostały kamienne mury południowej i północnej elewacji oraz prezbiterium wraz z charakterystyczną trójką okien; od strony północnej do kościoła przylega gotycka ceglana kaplica z XV wieku z ostrołukowym potralem i o sklepieniu krzyżowo-żebrowym^[6]; 19-głosowe organy z 1879 r.; obecnie kościół parafialny, znajduje się w centrum miasta przy pl. Kościelnym;
• Dworek myśliwski – klasycystyczny budynek, wzniesiony w XVIII wieku; obecnie przy ul. Słubickiej;
• Ratusz miejski – gmach wzniesiony w 1833 roku, znacznie zniszczony podczas wojny, odbudowany w latach 1950-60;
• Dąb "Piast" – pomnik przyrody, dąb szypułkowy o 613 cm obwodu i 20 m wysokości (wiek ok. 600 lat), znajduje się na terenie osady Liszki ok. 3 km na S od miasta;
• Ścieżka ekologiczna "Bobrowym Szlakiem" – na rzeczce Rzepia przy jej ujściu do Ilanki, początek przy leśniczówce w osadzie Nowy Młyn;
• Młyn wodny – z początku XIX wieku, obecnie napędzany turbiną elektryczną;

[edytuj] Media

• - Internetowe Radio Rzepin
• - Rzepińska Puszcza Kulturalna
• - Rzepin.pl

[edytuj] Szlaki turystyczne w okolicach ^[7]

• Rzepin PKP – Rzepin rynek – Rzepin, ul. J. Kilińskiego – Rzepinek – Dąb "Piast" – Grodno – Jez. Supno – Jez. Głębokie – Sądów – Drzeniów (dalej do Krosna Odrzańskiego)
• Pliszka PKP – Jez. Ratno – Pliszka – Dębrznica – Jez. Karasienko – Torzym
• Gądków Wielki PKP – Jez. Wielickie (pętla) – Pliszka PKP
• część długodystansowego europejskiego szlaku wędrówkowego E11, Słubice – Drzecin – Stare Biskupice – rez. "Torfowiska Sułowskie" – Sułów – Drzeńsko – Lubiechnia Wielka – Lubiechnia Mała – Jez. Czyste Wielkie – Jez. Czyste Małe – Ośno Lubuskie – Radachów – Trzebów (dalej w kierunku Lubniewic)

[edytuj] Trasy rowerowe w okolicach

• Słubice – Drzecin – Stare Biskupice – Nowe Biskupice – Gajec – Rzepin – Rzepinek – Nowy Młyn – Jerzmanice Lubuskie – Radzikówek – Radzików – Sądów – Cybinka – Białków – rez. "Młodno" – Krzesin
• Gajec – Nowy Młyn – Maczków – Urad (kolonia) – Koziczyn – Sądów – Drzeniów
• Bobrówko – Pniów – Garbicz – Jez. Wielkie – Jez. Karasienko – Torzym PKP
• część międzynarodowego szlaku R1 (Kostrzyn n/O) – Gronów – Ośno Lubuskie – Rożkowo – Grabno – Lubień – Brzeźno (Sulęcin)
• Poza tym na terenie gminy Rzepin wytyczono 6 krótkich tras rowerowych. Podobne trasy istnieją również w sąsiednich gminach: Słubice i Ośno Lubuskie, jednak brak między nimi połączenia.

---

[edytuj] Szerzej znani ludzie związani z Rzepinem

• Robert Bagiński - polityk, urzędnik Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, publicysta i autor książki Świadectwo;
• Marian Eckert - historyk, profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego, były wojewoda zielonogórski;
• Stanisław Kusiak - ojciec duchowy Niższego Seminarium Duchownego w Słupsku, kanonik Kapituły Katedralnej w Gorzowie Wlkp.;
• Janusz Majewski (1934-) - znany jako Jan Grande (zakonnik Zakonu OO. Bonifratrów), autor książek z zakresu ziołolecznictwa i medycyny naturalnej;
• Zbigniew Pusz (1949-) - polityk i biznesmen, obecnie prezes Pocztowego Towarzystwa Ubezpieczeniowego;
• Ernst Wenck (1865-1929) - niemiecki rzeźbiarz, profesor niemieckiej Akademii Sztuk, urodził się w Rzepinie;
• Johannes Wolburg (1905-1976) - niemiecki geolog i paleontolog, pionier mikropaleontologii, urodził się w Rzepinie;

[edytuj] Zobacz też

• powiat rzepiński

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Kondracki J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizycznogeograficzne. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
2. ↑ Mileska M. I. (red.) 1956-1959. Słownik geografii turystycznej Polski. 1 (1956), 2 (1959). Komitet dla Spraw Turystyki, Warszawa.
3. ↑ Beyer W., Gentsch F. (red.). 1992. Sternberger Land. Eine ostdeutsche Landschaft. Heimatkreisbetreuung Weststernberg, Iserlohn.
4. ↑ Rospond S. 1984. Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Zakł. Nar. im. Ossolińskich, Wydawnictwo. Wrocław.
5. ↑ Malec M. 2003. Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
6. ↑ Eckert M., Umiński T. 1965. Ziemia Słubicko-Rzepińska. Przewodnik turystyczno-krajoznawczy. Lubuskie Towarzystwo Kultury, Zielona Góra.
7. ↑ Pojezierze Lubuskie. Mapa turystyczna 1:100 000. Zakł. Kartogr. Sygnatura, Zielona Góra. 2004. ISBN 83-87873-51-9.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Urzędu Miejskiego w Rzepinie

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi