Pszów

Z Wikipedii

Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem Osiedle grunwaldzkie w Pszowie.

Współrzędne: 50°03' N 18°24' E50.05 18.4 (Pszów)

Pszów


Herb Pszowa	Flaga Pszowa

Gmina
- rodzaj

Pszów
miejska

Prawa miejskie

ponownie od 1995 r.

Burmistrz

mgr Marek Hawel

Powierzchnia

20,42 km²

Położenie

50° 03' N
18° 24' E

Wysokość

311 m n.p.m.

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

14 035
687,3 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

032

Kod pocztowy

44-370

Tablice rejestracyjne

SWD

Położenie na mapie Polski

Pszów

TERC10
(TERYT)

2244515011

Miasta partnerskie

Horní Benešov

Urząd miejski³

ul.Pszowska 532
44-370 Pszów
tel. 32 455-88-76; faks 32 455-86-36
(e-mail)

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Pszów (śl. Pšůw, niem. Pschow) – miasto w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim. Wg podziału administracyjnego Polski w latach 1975-1998 Pszów jako dzielnica Wodzisławia Śląskiego należał do województwa katowickiego. Od 1995 roku samodzielne miasto.

[edytuj] Geografia

[edytuj] Dzielnice

Pszów administracyjnie podzielony jest na jedną dzielnicę:

Krzyżkowice

Dodatkowo można wyróżnić nazwy własne dla niektórych części Pszowa:

Pszowskie Doły
Kalwaria
Stara Maszyna
Wrzosy

W Pszowie są cztery osiedla mieszkalne:

Osiedle Józefa Tytki
Osiedle Grunwaldzkie
Osiedle Tadeusza Kościuszki
Osiedle Alojzego Biernackiego

[edytuj] Położenie

Miasto położone jest na najwyższym wzniesieniu Płaskowyżu Rybnickiego (311 m n.p.m.), w bliskim sąsiedztwie takich miast jak Rybnik, Wodzisław Śląski, Racibórz, Radlin, Rydułtowy.

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Pszów ma obszar 20,42 km², w tym:

użytki rolne: 62%
użytki leśne: 14%

Miasto stanowi 7,12% powierzchni powiatu wodzisławskiego.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	14 035	100	7229	51,5	6806	48,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	687,3		354		333,3

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1237,92 zł.

[edytuj] Historia

Zaskakująca wzmianka źródłowa pojawiła się w roku 973 dotycząca granic biskupstwa praskiego podająca nazwę plemienia Psouane. Wzmiankę tę niekiedy stara się powiązać z Pszowem. Nie podlegająca dyskusji wzmianka miejscowości Pschow pochodzi z roku 1265.

[edytuj] Kalendarium najważniejszych wydarzeń w Pszowie

1265 r. - występuje po raz pierwszy nazwa miejscowości w formie "Psov", 20 stycznia książęcy Pszów uzyskuje lokalizację na prawie niemieckim, pierwszym wolnym sołtysem został Richulf;
1293 r. - został wybudowany pierwszy drewniany kościółek pod wezwaniem Świętego Krzyża;
ok. 1350 r. - wybudowano murowany kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych;
ok. 1380 r. - rycerz Czetrycz dzierżawił dobra pszowskie;
1506 r. - Pszów przeszedł na własność dzierżawcy Bartłomieja Zdara z Chobolic;
ok.1544 r. - właścicielem Pszowa został Wacław Siedlicki z Choltic, właściciel ten starał się wprowadzić luteranizm;
1628 r. - umowny koniec reformacji w Pszowie - powrót katolicyzmu;
1667 r. - Anna Wilkowa, mieszkanka Pszowa, została skazana na śmierć przez spalenie na stosie w Raciborzu jako czarownica;
1682 r. - dziedzicem Pszowa został baron Krzysztof Welczek;
1692 r. - pierwsza wzmianka potwierdzająca istnienie szkoły w Pszowie;
1696 r. - najstarsza wiadomość o karczmie w Pszowie;
1719 r. - właścicielem Pszowa został Jan Bernard Welczek z Wielkiego Dębieńska;
1722 r. - sprowadzono kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej;
1743 – 1746 r. - budowa późnobarokowego kościoła pod wezwaniem Narodzenia Matki Boskiej, rozwój ruchu pielgrzymkowego;
ok. 1769 r. - wieś stała się własnością Jana Karola Lichnowskiego;
1788 r. - Pszów został sprzedany hr. Wilhelmowi Adolfowi Lichnowskiemu;
1802 – 1803 r. - eksploatacja gipsu szklanego, produkcja wapna oraz potażu;
1803 r. - dziedzicem Pszowa został Gustaw de Wrochem;
1805 – 1807 r. - wybudowano pierwsze murowane probostwo;
1806 r. - w Zawadzie odkryto źródła siarczane,
1810 r. - został założony folwark „Wrzosy”
1811 r. - wybuchło powstania chłopskiego w Pszowie, rozebrano drewniany kościółek Świętego Krzyża oraz zlikwidowano przyległy cmentarz;
1812 – 1815 r. - w wojnie prusko – francuskiej z Pszowa zginęło 10 osób;
1830 r. - wybudowano drogę prowadzącą z Wodzisławia przez Pszów, Krzyżkowice, Rzuchów do Raciborza;
1832 r. - na rynku pszowskim postawiono figurę św. Jana Chrzciciela, wybudowano piec wapienniczy oraz parowy młyn do mielenia wapna, wydano pierwsze zezwolenie na eksploatację węgla dla Augustyna Ferdynanda Fritza;
1843 r. - rozpoczęto eksploatację węgla pod nazwą Kopalni Anna;
1847 r. - rozpoczęto budowę pierwszej wieży na kościele;
1848 r. - powstała samodzielna gmina Pszowskie Doły;
1850 r. - zakończono budowę drugiej wieży na kościele;
1855 r. - rozwój kopalni Anna – drążenie szybu „Jan”,
1856 r. - wielki pożar strawił 21 domów i 22 stodoły;
1858 r. - rozpoczęto budowę Drogi Krzyżowej oraz kaplicy pod wezwaniem Świętego Krzyża w obrębie kościelnego placu;
1860 r. - właścicielem Pszowa został Ferdynand Jan Wit zwany Von Doeringiem, poświęcono miejsce pod nowy cmentarz ( obecnie ulica Paderewskiego);
1861 r. - wybudowano nową szkołę w Pszowie, ukazała się pierwsza monografia wsi w opracowaniu ks. Pawła Skwary i August Wolczyka;
1865 r. – wybudowano Zakład zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Św. Karola

Boromeusza, 1867 r. – wieś została zakupina przez Fryderyka Węgierskiego;

1872 r. – powstał pierwszy Urząd Pocztowy;
1882 r. – wybudowano pierwszą w Polsce napowierzchniową kolejkę liniową łączącą kopalnię „Anna” ze stacją kolejową w Czernicy;
1885 r. - wybudowano drogę prowadzącą z Czernicy prez Rydułtowy, Łapacz, Pszów do Wodzisławia;
1901 r. - rozpoczęto budowę drogi łączącej Pszowskie Doły z Syrynią;
1904 r. - hr. Jan Węgierski sprzedał majątek Pszów i Kokoszyce bankowi Polskiemu w Poznaniu;
1905 r. - rozpoczęto budowę osiedla patronackiego kopalni „ANNA” tzw. Familoki;
1907 r. – powstała Ochotnicza Straż Pożarna w Pszowie;
1910 r. – został wybudowany Dmo Gminny ( obecny Urząd Miasta);
1911 r. - rozpoczęto budowę kanalizacji w Pszowie( deszczówka);
1914 r. – została wybudowana linia kolejowa z kopalni „Anna” do Olzy;
1915 r. - poświęcono nowe miejsce na cmentarz na tzw. Przymiarkach;
1922 r. - wraz z częścią Górnego Śląska, Pszów został włączony do Polski;
1923 r. - zniesiono obszar dworski w Pszowie;
1924 r. - została założona pierwsza apteka, powstał Klub Sportowy „Unia”
1927 r. – gmina pszowskie Doły z powrotem została przyłaczona do Pszowa;
1929 r. - ukończono budowę i poświęcono Wielką Kalwarię Pszowską, oddano do użytku nową szkołę podstawową obecnie (SP NR 1);
1932 r. - wybudowano obecne probostwo;
1934 r. - poświęcono nowo wybudowany kościół pod wezwaniem Serca Jezusowego w Krzyżkowicach;
1935 r. - został wybudowany obecny stadion sportowy;
1939 r. - ukazała się kronika Konstantego Kowola;
1945 r. - odbudowano budynki zniszczone podczas działań drugiej wojny światowej, przystąpiono do regulacji ulic i placów;
1950 r. - został oddana do użytku nowo wybudowana szkoła zawodowa pod nazwą Szkoła Przemysłowa Górnicza;
1954 r. - Pszów otrzymał prawa miejskie;
1967 r. – rozpoczął działalność Dom Kultury;
1975 r. – terytorium Pszowa włączono do Wodzisławia Śl.;
1995 r. – Pszów uzyskał ponownie prawa miejskie;
1997 r. – kościół NNMP został odznaczony tytułem i godnością Bazyliki Mniejszej;
2003 r. – oddano do użytku miejską oczyszczalnię ścieków;
2004 r. - otwarcie sztucznego lodowiska
2007 r. - obchody 100-lecia istnienia Ochotniczej Straży Pożarnej w Pszowie

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Tranzyt

Droga wojewódzka nr 933 (Wodzisław Śląski – Pszów – Rzuchów) - połączona z drogą wojewódzką nr 935 (Racibórz - Rybnik)

[edytuj] Komunikacja miejska

Komunikacja miejska w Pszowie jest obsługiwana przez Międzygminny Związek Komunikacji z siedzibą w Jastrzębiu - Zdroju (linia 201, 202, 204, 205, 206, 209, 213), Związek Transportu Zbiorowego w Rybniku (linia 10), Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. (linia 14) oraz PKS Rybnik oraz PKS Racibórz

[edytuj] Kolej

Na terenie miasta przebiega linia kolejowa, służąca do celów przemysłowych od Kopalni Węgla Kamiennego "Anna" do Syryni, Bukowa i Olzy.

[edytuj] Handel

Miasto posiada własne targowisko miejskie

[edytuj] Supermarkety

Plus
Biedronka
Euro Park (dom handlowy) a w nim: Spar, Stobud i Pepco

[edytuj] Zabytki

Bazylika w Pszowie

Bazylika mniejsza pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, barokowa z XVIII wieku
Kopalnia Anna, z roku 1842 arch. Hans Poelzig

[edytuj] Kościoły

Bazylika mniejsza pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie - Sanktuarium Matki Bożej Uśmiechniętej
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krzyżkowicach
Kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Kalwarii Pszowskiej

[edytuj] Szkolnictwo

Przedszkole Publiczne nr 1 im. Misia uszatka os. Grunwaldskie, ul. Juranda 1 Tel. 032-455 79 66
Przedszkole Publiczne nr 2 os. Józefa Tytki 1 Tel. 032-455 79 30
Przedszkole Publiczne nr 3 ul. Generała Władysława Andersa 8 Tel. 032-454 08 40
filia Przedszkola Publicznego nr 3 ul. Armii Krajowej 50

Szkoła Podstawowa nr 1 im. kpt. Lucjana Szenwalda ul. Romualda Traugutta 12
Szkoła Podstawowa nr 2 ul. Karola Miarki 16
Szkoła Podstawowa nr 3 ul. Armii Krajowej 50

Gimnazjum ul. Niepodległości 99

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych ul. Romualda Traugutta 32 Tel: 0-32 4557165
- Liceum profilowane:
  - profil zarządzanie informacją
  - profil socjalny
  - profil kreowanie ubiorów
  - profil transportowo-spedycyjny
- Technikum:
  - technik pojazdów samochodowych
  - technik mechanik
  - technik usług fryzjerskich
  - technik technologii odzieży
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa:
  - mechanik pojazdów samochodowych,
  - blacharz,
  - fryzjer,
  - klasy wielozawodowe lakiernik
  - lakiernik
- Technikum Uzupełniające
  - technik usług fryzjerskich
  - technik mechanik, specjalizacja: obsługa i naprawa pojazdów samochodowych

[edytuj] Kultura

Miejski Ośrodek Kultury w Pszowie
Biblioteka Publiczna Miasta Pszowa (siedziba główna + dwie filie)
Kino MOK Pszów

[edytuj] Stowarzyszenia

Stowarzyszenie "Pomóżmy Sobie"
Ochotnicza Straż Pożarna w Pszowie
Ochotnicza Straż Pożarna Krzyżkowice
Towarzystwo Sportowe "Górnik Pszów"
Ludowy Klub Sportowy "Naprzód 37" Krzyżkowice
Towarzystwo Przyjaciół Pszowa
- Zespół Regionalny "Pszowiki"
- Sekcja Turystyki Rowerowej
- Koło Dzieci Niepełnosprawnych
Stowarzyszenie Praworządność i Rozwój
Miejski Uczniowski Klub Sportowy "Jedynka"
Koło Gospodyń Wiejskich - Pszów
Koło Gospodyń Wiejskich - Krzyżkowice
Polski Związek Hodowców Gołębi Pocztowych - Koło Pszów
Wojewódzki Związek Pszczelarzy - Koło Pszów
Skat Klub Czarni Krzyżkowice
Skat Klub OSP Pszów
Stowarzyszenie Stanu Średniego
Polski Związek Krótkofalowców Sekcja Pszów
PCK Klub Honorowych Dawców Krwi przy KWK "Anna"
Chór Mieszany "Cecilianum" Krzyżkowice
Chór Mieszany "Cecylia" Pszów
Zespół Kameralny "Ad libitum"
Związek Harcerstwa Polskiego Komenda Hufca
Polski Związek Działkowców POD "Jedność"
Polski Związek Działkowców POD "Przyszłość"
Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Koło Miejskie

[edytuj] Sport

Sztuczne lodowisko w Pszowie

Na terenie miasta znajdują się następujące obiekty sportowe:

Stadion Sportowy TS "Górnik" Pszów (płyta główna i 2 boiska treningowe)
Boisko LKS Naprzód 37 Krzyżkowice
Sztuczne lodowisko wraz z obiektami towarzyszącymi (korty tenisowe, skate park itp.)
Sale sportowe oraz boiska szkolne przy wszystkich szkołach
Hala sportowa na terenie KWK Rydułtowy-Anna Ruch II
korty do tenisa ziemnego
oznakowane ścieżki rowerowe