Książę Walii
Z Wikipedii
Książę Walii (ang. Prince of Wales; wal. Tywysog Cymru ) - oficjalny tytuł przyznawany najstarszemu żyjącemu synowi panującego w Wielkiej Brytanii władcy. Drugi syn otrzymuje tytuł księcia Yorku.
Obecnym księciem Walii jest Karol, najstarszy syn królowej Elżbiety II, jego młodszy brat Andrzej jest księciem Yorku, zaś książę Edward, najmłodszy z rodzeństwa Earlem Wessex.
Pierwszym księciem Walii został w 1218 r. Llywelyn ab Iorwerth, król Gwynedd, po zjednoczeniu walijskich księstw.
W 1301 r. nadał ten tytuł swemu synowi - późniejszemu Edwardowi II - król Anglii, Edward I, aby podkreślić ostateczne powiązanie podbitej Walii z koroną angielską. Według legendy, król obiecał wtedy podbitym Walijczykom, że ich władcą będzie książę urodzony w Walii, który nie mówi słowa po angielsku. Jego obietnica została entuzjastycznie przyjęta przez mieszkańców, a Edward I dotrzymał jej w podstępny sposób – nadając ten tytuł swemu narodzonemu synowi, który nie mówił jeszcze w ogóle... Ta legenda powstała najprawdopodobniej w XVI wieku, ale faktem jest, że Edward II urodził się w Caernarfon w Walii. Ku historycznej ścisłości należy jeszcze dodać, że jego pierwszym językiem była zapewne normandzka odmiana francuskiego, a nie angielski.
- Książę Walii jest tradycyjnie adresowany "Jego Królewska Wysokość" (ang. His Royal Highness). Żona księcia Walii przyjmuje tytuł księżnej Walii, jednak traci ona ten tytuł w przypadku rozwodu (doszło do zmian w przypadku księżniczki Diany, odbierając jej jedynie styl JKW, ale pozostawiając "Księżna Walii" ze względu na jej wysoką popularność). Tradycja ta została zmieniona z okazji ślubu obecnego księcia Walii, księcia Karola i Camilli Bowles, która otrzymała tytuł "księżnej Kornwalii" pod presją znacznej części opinii publicznej, uważającej Dianę za "jedyną i prawdziwą" księżną Walii.
- Herbem księcia Walii jest herb królewski Zjednoczonego Królestwa z nałożonym srebrnym kołnierzem turniejowym. Os XIXw. bywa umieszczany dodatkowo w tarczy sercowej mały ukoronowany herb księstwa Walii.
- Godłem księcia Walii są trzy pióra strusie z nasuniętą koroną, związane wstęgą z dewizą.
- Dewiża księcia Walii jest Ich Dien {niem. - służę) - przyjęta przez Czarnego Księcia od umierającego króla Czech, w bitwie pod Crecy w 1346 r.
Dodatkowymi tytułami księcia Walii są:
- jako następca tronu Anglii:
- książę Kornwalii
- hrabia Chester
- jako następca tronu Szkocji
- książę Rothesay
- hrabia Carrick
- baron Renfrew
- lord Wysp
[edytuj] Książęta walijscy
# | Imię | Urodzony | Zmarł | Czas rządów | Rodzice | |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Llywelyn ab Iorwerth | ok. 1173 |
11 kwietnia 1240 Aberconwy |
1218-1240 | Iorwerth Drwyndwn Marared ferch Madog |
|
2 | Dafyff ab Llywelyn | ok. 1208 |
25 lutego 1246 Aber |
1240-1246 | Llywelyn ab Iorwerth Joanna FitzRoy |
|
3 | Llywelyn ab Gruffydd | ok. 1223 |
11 grudnia 1282 |
1246-1282 | Gruffydd ap Llywelyn Senena |
|
4 | Dafydd III ab Gruffydd | ok. 1235 |
3 października 1283 |
1282-1283 | Gruffydd ap Llywelyn Senena |
|
5 | Madoc | ??? |
??? |
1294-1295 | Llywelyn ap Maredudd ??? |
|
6 | Owain III Lawgoch | ok. 1330 |
lipiec 1378 |
1372-1378 | Thomas ap Rhodi |
|
7 | Owain IV Glyndwr | 1359 |
ok. 1416 |
1400-1415 | Gruffydd Fychan II Elen ferch Thomas ap Llywelyn |
[edytuj] Książęta angielscy
# | Imię | Urodzony | Zmarł | Czas rządów | Rodzice | |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Edward | 25 kwietnia 1284 Caernarvon |
21 września 1327 Berkley |
1301-1307 | Edward I Długonogi Eleonora Kastylijska |
|
2 | Edward (Czarny Książę) | 15 czerwca 1330 Woodstock |
8 czerwca 1376 Westminster |
1343-1376 | Edward III Filipa de Hainault |
|
3 | Ryszard | 6 czerwca 1377 Bordeaux |
14 lutego 1400 Pontefract |
1376-1377 | Edward (Czarny Książę) Joanna z Kentu |
|
4 | Henryk Monmouth | 16 września 1387 Monmouth |
31 sierpnia 1422 Vincennes |
1399-1413 | Henryk IV Lancaster Maria de Bohun |
|
5 | Edward Westminster | 13 października 1453 Westminster |
4 maja 1471 Tewkesbury |
1453-1471 | Henryk VI Lancaster Małgorzata Andegaweńska |
|
6 | Edward York | 4 listopada 1470 Westminster |
sierpień 1483 Tower |
1470-1483 | Edward IV York Elżbieta Woodville |
|
7 | Edward Middleham | 1473 Middleham |
9 kwietnia 1484 |
1483-1484 | Ryszard III York Anna Neville |
|
8 | Artur Tudor | 20 września 1486 Winchester |
2 kwietnia 1502 Ludlow |
1486-1502 | Henryk VII Tudor Elżbieta York |
|
9 | Henryk Tudor | 28 czerwca 1491 Greenwich |
28 stycznia 1547 Whitehall |
1502-1509 | Henryk VII Tudor Elżbieta York |
|
10 | Edward Tudor | 12 października 1537 Hampton Court |
6 lipca 1553 Greenwich |
1537-1547 | Henryk VIII Tudor Jane Seymour |
|
11 | Henryk Fryderyk Stuart | 19 lutego 1594 Stirling |
6 listopada 1612 |
1610-1612 | Jakub I Stuart Anna Duńska |
|
12 | Karol Stuart | 19 listopada 1600 Dunfermline |
30 stycznia 1649 Londyn |
1616-1625 | Jakub I Stuart Anna Duńska |
|
13 | Karol Stuart | 29 maja 1630 St. James's Palace |
6 lutego 1685 |
1630-1649 | Karol I Stuart Henrietta Maria Burbon |
|
14 | Jakub Franciszek Edward Stuart | 10 czerwca 1688 St. James's Palace |
1 stycznia 1766 Rzym |
1688-1689 | Jakub II Stuart Maria z Modeny |
|
15 | Jerzy August | 10 listopada 1683 |
25 października 1760 |
1714-1727 | Jerzy I Hanowerski Zofia Dorota z Celle |
|
16 | Fryderyk Ludwik | 1 lutego 1707 |
31 marca 1751 Londyn |
1727-1751 | Jerzy II Hanowerski Karolina z Ansbachu |
|
17 | Jerzy | 4 czerwca 1738 Londyn |
29 stycznia 1820 Windsor |
1751-1760 | Fryderyk Ludwik Hanowerski Augusta von Sachsen-Gotha |
|
18 | Jerzy | 12 sierpnia 1762 St. James's Palace |
26 czerwca 1830 |
1762-1820 | Jerzy III Hanowerski Charlotta Mecklenburg-Strelitz |
|
19 | Albert Edward | 9 listopada 1841 Buckingham |
6 maja 1910 Buckingham |
1841-1901 | Albert von Sachsen-Coburg-Gotha Wiktoria Hanowerska |
|
20 | Jerzy | 3 czerwca 1865 Londyn |
20 stycznia 1936 Sandringham House |
1901-1910 | Edward VII Koburg Aleksandra Duńska |
|
21 | Edward | 23 czerwca 1894 Richmond |
28 maja 1972 Paryż |
1910-1936 | Jerzy V Windsor Maria Teck |
|
22 | Karol | 14 listopada 1948 Buckingham |
1958- | Filip Mountbatten, książę Edynburga Elżbieta II |
[edytuj] Zobacz też
- Księżne Walii
- delfin, książę Asturii
- HMS "Prince of Wales" - okręty brytyjskie noszące nazwę pochodzącą od księcia Walii.