Góry Opawskie
Z Wikipedii
Góry Opawskie | |
Zasięg regionu w obrębie Polski |
|
Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
Prowincja | Masyw Czeski |
Podprowincja | Sudety z Przedgórzem Sudeckim |
Makroregion | Sudety Wschodnie |
Mezoregion | Góry Opawskie |
Góry Opawskie (czes. Zlatohorská vrchovina, niem. Oppagebirge) (332.63) — to niewysokie pasmo leżące w Sudetach Wschodnich, znajdujące się głównie w granicach Republiki Czeskiej. W Polsce leży niewielki, północno-wschodni ich obszar w województwie opolskim z miastami: Prudnik i Głuchołazy oraz miejscowościami Jarnołtówek, Pokrzywna, Łąka Prudnicka, Moszczanka, Trzebina, Skrzypiec, Dytmarów, Krzyżkowice, Dębowiec, Opawice, Lenarcice, Krasne Pole, Chomiąża, Pietrowice, Ciermięcice, Pielgrzymów, Dobieszów, Gołuszowice, Zopowy, Zubrzyce, Włodzienin, Lewice, Bliszczyce, Branice. Jest to najdalej na wschód położony na obszarze Polski fragment Sudetów. W Czechach położone są miejscowości Zlaté Hory, Mikulovice i Rejvíz - wieś położona najwyżej na Śląsku (750 m n.p.m.).
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Od północy Góry Opawskie ograniczone są linią: Głuchołazy - Moszczanka - Łąka Prudnicka - Prudnik - Skrzypiec - Krzyżkowice - Dobieszów - Zopowy - Zubrzyce - Lewice - Branice. Graniczą tu z Płaskowyżem Głubczyckim.
[edytuj] Rzeźba terenu
Polska część Gór Opawskich składa się z następujących części:
- masywu Parkowej Góry,
- masywu Biskupiej Kopy,
- masywu Olszaka,
- masywu Długoty,
- Masywu Lipowca,
- masywu Hranicznego Wierchu.
Masyw Parkowej Góry jest położony na południowy zachód od Głuchołaz. Od północy, od Przedgórza Paczkowskiego oddziela go przełomowa dolina Białej Głuchołaskiej, od wschodu, od masywów Biskupiej Kopy i Olszaka, szerokie obniżenie potoku Klenicy z miejscowością Konradów. Rozciąga się z północy na południe. Wyróżnić można następujące szczyty: Przednia Kopa, Średnia Kopa (543 m n.p.m.) i Tylna Kopa (535 m n.p.m.). Pasmo prawie w całości porośnięte lasami. Na Przedniej Kopie znajduje się kaplica. Kiedyś było tu schronisko, potem restauracja.
Najwyższy masyw Biskupiej Kopy ogranicza od północy przełomowa dolina Złotego Potoku, a od wschodu obniżenie w którym rozłożyła się Wieszczyna (Nowa Wieś). Tu znajduje się najwyższy szczyt Gór Opawskich leżący na terenie Polski to Kopa Biskupia - czes. Biskupská kupa, niem. Bischofskoppe (889 m n.p.m.), na której istnieje turystyczne przejście graniczne i wieża widokowa.
Niewielki masyw Olszaka, leżący na północ od masywu Biskupiej Kopy, ciągnie się z zachodu na wschód. Drugim poza Olszakiem (453 m n.p.m.) wzniesieniem jest Krzyżówka (427 m n.p.m.). Częściowo porośnięty lasami. Znajdują się tu dwa zalane wodą wyrobiska dawnych kamieniołomów - "Żabie Oczko" i "Morskie Oczko". U podnóża czynny kamieniołom fyllitów - "Kopalnia Dewon".
W dolinie Złotego Potoku rozłożyły się najbardziej znane miejscowości Gór Opawskich: Jarnołtówek i Pokrzywna.
Masyw Długoty leży pomiędzy Wieszczyną, Łąką Prudnicką, Prudnikiem i Trzebiną. Prawie w całości zalesione. Znajduje się tu czynny kamieniołom szarogłazów "Dębowiec" oraz kilka starych, zarośniętych łomów.
Masyw Lipowca rozciąga się między Trzebiną, Skrzypcem a Krzyżkowicami. Posuwając się wzdłuż granicy na wschód, widzimy jak pasmo powoli opada, kończąc się na wzniesieniu Gajna (362 m n.p.m.), które jest ostatnim polskim wzniesieniem w tej części Sudetów.
Rozległy, położony najdalej na południowy wschód masyw Hranicznego Wierchu jest oddzielony od pozostałej części naszych Gór Opawskich fragmentem czeskiego Śląska i doliną Osobłogi. Jest on położony na południowy wschód od Głubczyc. W miejscowości Petrowice znajduje się drogowe przejście graniczne do Czech, prowadzące do Krnova.
Na terenie Czech leży najwyższy szczyt całego pasma, czyli Studnicky Wierch (992 m n.p.m.).
[edytuj] Budowa geologiczna
Pod względem geologicznym Góry Opawskie składają się z dwóch odrębnych części. Są miejscem zderzenia się dwóch bloków zwanych terranami : Moldanovicum i Brunovistulicum . Masyw Parkowej Góry zbudowany jest ze skał metamorficznych: gnejsów, łupków łyszczykowych ( w Głuchołazach znajduje się miejsce z wychodnią łupków zawierających almandyny i staurolit) oraz amfibolitów, kwarcytów. W miejscowości Podlesie znajduje się wychodnia granitu. Pozostała część jest zbudowana ze skał osadowych i słabo zmetamorfizowanych, tzw. morska facja klastyczna "kulmu", powstałych w górnym dewonie i dolnym karbonie (turnej - wizen). Posuwając się od zachodu odsłaniają się coraz młodsze ogniwa. W tym samym kierunku słabnie stopień metamorfizmu. Masywy Biskupiej Kopy i Olszaka są zbudowane z fyllitów (powstałych głownie z iłowców, mułowców i zlepieńców tworząc obecnie przepięknia zfałdowane metaiłowce, meta mułowce i metazlepieńce, oraz w okolicach Pokrzywnej można znależć owoce płytkiego metamorfizmu facji epi w postaci zmetamorfizowanych bazaltów i diabazów - zieleńców, należących do tzw. warstw "andelsko-horskich". Dalej na wschód występują piaskowce, zlepieńce, szarogłazów, mułowce, lokalnie łupków kwarcowych i wapieni. Należą one do warstw "hornobeneszowskich" i "morawickich".
[edytuj] Wody
Od zachodu i północnego zachodu Góry Opawskie ogranicza Biała Głuchołaska (czes.) Bělá Jesenická lub Bělá, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej. W poprzek nich płyną: Złoty Potok i Osobłoga. Granicę południowo-wschodnią wyznacza Opava. Północną granicę wyznacza rzeka Prudnik, która swoje początki bierze pomiędzy miejscowościami Charbielin i Jarnołtówek. Uzupełnieniem sieci potoków są dopływy rzeki Prudnik: Brunatny potok, Trzebiński potok, dopływ Złotego potoku, Zamecki potok oraz dwa dopływy Białej Kletnica i Sarni potok.
[edytuj] Atrakcje
Z Górami Opawskimi wiąże się wiele tajemnic (konkretnie związanych ze znajdującymi się tu złożami złota, zaginionym miastem Rosenau itd.). Na terenie pasma znajduje się również Park Krajobrazowy "Góry Opawskie" z licznymi zabytkami kultury i przyrody.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Góry Złote • Masyw Śnieżnika • Góry Opawskie • Hanušovická vrchovina • Wysoki Jesionik • Niski Jesionik • Mohelnicka brázda • Zábřežská vrchovina