Szarogłaz
Z Wikipedii
Szarogłaz (waka, szarowaka) – zlepieńcowata odmiana piaskowca. Skała osadowa, okruchowa ,zwięzła, masywna, warstwowana lub bezładna zawierająca minerały ilaste oraz ortoklaz , plagioklazy, okruchy i minerały zasadowych skał krystalicznych : diabazów, melafirów, łupków krystalicznych rzadziej skał magmowych.
- Nazwa ta jest często nadawana piaskowcom zawierającym źle obtoczony kwarc, nieco skalenia, okruchy mik, łupków i dużo spoiwa ilastego.
- gdy materiału innego niż kwarc jest niewiele, wyróżnia się "podszarogłazy", stanowiące ogniwo przejściowe do piaskowców kwarcytowych.
- Barwa tych skał, jak sama nazwa wskazuje, jest najczęściej: szara, jasnoszara, a nawet czarna (domieszki substancji bitumicznych); niekiedy zielonawa, brązowa.
- Lepiszcze krzemionkowo-ilaste, ilaste rzadziej wapienne. Niekiedy nie ma zupełnie lepiszcza , poszczególne składniki uległy scementowaniu w sposób mechaniczny wskutek ciśnienia nakładu.
- Zwięzła skała osadowa należąca do grupy skał okruchowych – średniookruchowa i masywna.
- Powstaje w wyniku nagromadzenia materiału pochodzącego z rozkruszenia starszych skał, jego przetransportowania i sedymentacji w środowisku morskim stanowiąc typowy osad geosynklin.
[edytuj] Występowanie:
Szarogłazy występują w ludlowie Gór Świętokrzyskich. Karbońskie pojawiają się na Śląsku Opolskim, w okolicach Głubczyc i Prudnika oraz w Sudetach – Zagłębiu Wałbrzyskim. Obecne są również w Karpatach fliszowych. W Alpach Wschodnich, na terenie Austrii, między Centralnymi Alpami Wschodnimi a Alpami Wapiennymi występuje wąska, lecz bardzo wydłużona jednostka strukturalna zwana strefą szarogłazową, zbudowana w znacznej mierze z szarogazów.
[edytuj] Zastosowanie:
- przemysł materiałów budowlanych oraz budownictwo drogowe.
Zobacz też: piaskowiec, arkoza, less, ił, zlepieniec.
