Austro-Węgierska Marynarka Wojenna

Z Wikipedii

Austro-Węgierska Marynarka Wojenna lub Cesarsko-Królewska Marynarka Wojenna (niem. Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine, w pol. skrócie c.k.) to morskie siły zbrojne Austro-Węgier, istniejące od powstania Podwójnej Monarchii w 1867 aż do zakończenia I wojny światowej w 1918. W 1915 flota ta liczyła 33 735 oficerów i marynarzy personelu. W związku z ograniczonym dostępem Austro-Węgier do morza, w czasie wojny operowała ona na niewielkim obszarze, sprowadzającym się do akwenu Morza Adriatyckiego.

Austro-Węgierska Marynarka Wojenna wywodziła się bezpośrednio z Austriackiej Marynarki Wojennej (niem. Österreichische Marine) istniejącej od XVII wieku w postaci floty rzecznej na Dunaju, a od wieku XVIII obecnej w basenie Morza Śródziemnego, co wynikało z ekspansji terytorialnej zarówno na Bałkanach, jak i w północnych Włoszech.

Habsburgowie zainteresowali się sprawami morskimi stosunkowo późno, jeśli nie liczyć okresu panowania w Hiszpanii i Niderlandach. Zręby Österreichische Marine stworzył dopiero cesarz Józef II w 1786. Liczyła wówczas 160 ludzi. Do 1805 rozrosła się do 600 oficerów i marynarzy i dopiero po 1815, gdy do cesarstwa włączono Wenecję, stan jej powiększył się do około 3000. Węgry w tamtym okresie czasu (tj. do pojednania w 1867) nie były zobowiązane do łożenia na cele wojenno-morskie.

Spis treści 1 Historia do wybuchu Wielkiej Wojny 1.1 Epoka drednotów 2 I wojna światowa 2.1 Bitwy pod Durazzo i w Cieśninie Otranto 2.2 Zakończenie wojny 3 Dowódcy Austro-Węgierskiej Marynarki Wojennej 3.1 Dowódcy marynarki 3.2 Dowódcy floty (1914-1918) 3.3 Szefowie Departamentu Marynarki Cesarsko-Królewskiego Ministerstwa Wojny 4 Bibliografia 5 Przypisy 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia do wybuchu Wielkiej Wojny

W roku 1862 marynarka wojenna przestała podlegać Ministerstwu Wojny. Wraz z marynarką handlową podporządkowana została nowo powstałemu Ministersatwu Marynarki, "dziecku" arcyksięcia Maksymiliana, ale tylko na przeciąg dwóch lat. Po wyjeździe Maksymiliana do Meksyku ministerstwo uległo likwidacji, a marynarka wojenna wróciła do Ministerstwa Wojny jako Departament Morski.

Admirał Tegetthoff, zwycięzca spod Lissy i wielki autorytet w sprawach wojenno-morskich przedstawił w parlamencie projekt rozbudowy floty z następującym uzasadnieniem: "Aby cała linia brzegowa była chroniona od otwartego morza i aby każdego napastnika móc utrzymać z dala, potrzebna jest flota proporcjonalna do wielkości bronionego obszaru. Bez floty wojennej monarcha od razu wyrzeka się wybrzeża i prowincji nadmorskich... Głównym zadaniem floty jest obrona - flota ma charakter defensywny...". Mimo to w latach następnych nakłady na budowę okrętów stale pomniejszano.

W czasach pokojowych Austriackie okręty często operowały u wybrzeży Azji, północnej i południowej Ameryki, a także na obszarze Pacyfiku. W czasie walk Maksymiliana I o utrzymanie się na tronie Meksyku wspierały go okręty floty Austro-Węgierskiej.

Jednostki austro-węgierskie brały również udział w eksploracji Arktyki odkrywając Ziemię Franciszka Józefa. Ekspedycja naukowa Juliusa von Payera i Karla Weyprechta na pokładzie szkunera "Tegetthoff" opuściła port w Tromsø w lipcu 1872. Pod koniec sierpnia statek został uwięziony w polu lodowym na północ od Nowej Ziemi i dryfował wraz z nim na północ, ku niezbadanym do tej pory obszarom Oceanu Lodowatego Północnego. W tym czasie podróżnicy odkryli spory archipelag, który nazwali od imienia cesarza Franciszka Józefa. W maju 1874 dowódca ekspedycji zdecydował się porzucić uwięziony w lodach statek i spróbować dotrzeć do lądu na saniach i ciągnionych przez ludzi łodziach. 14 sierpnia wędrowcy dotarli do wolnego od lodu morza i ostatecznie 3 września dotarli do brzegów Rosji.

Pod koniec 1896 wybuchło powstanie antytureckie na Krecie, a 21 stycznia 1897 na wyspie wylądowały oddziały greckie z zamiarem wsparcia walczących o wyzwolenie spod panowania ottomańskiego Kreteńczyków i zjednoczenia ich wyspy z Grecją. Mocarstwa europejskie, w tym także Austro-Węgry, interweniowały, obejmując Kretę międzynarodowym protektoratem. Okręty wojenne K.u.K patrolowały wody Morza Egejskiego dla zapobieżenia interwencji floty ottomańskiej. Kreta pozostawała w tym nienaturalnym stanie aż do 1913, kiedy ostatecznie została przyłączona do Grecji.

Wojska i marynarka Austro-Węgier wchodziły w skład sił interwencyjnych podczas Powstania Bokserów w Chinach (1899-1901). Austria wysłała na wody chińskie okręty szkolne i krążowniki: "Kaiserin und Königen Maria Theresia", "Kaiserin Elisabeth", "Aspern", i "Zenta" oraz kompanię piechoty morskiej w kwietniu 1900 roku do bazy w rosyjskiej twierdzy Port Artur. W czerwcu siły te pomogły odeprzeć natarcie Bokserów na Tianjin. Okręty ostrzeliwały dżonki powstańców na rzece Hai He w pobliżu Tong-Tcheou, a piechota morska brała udział w ataku na forty Taku, skąd prowadzone były natarcia na Tianjin; pod dowództwem kapitana Rogera Keyesa dokonano abordażu i zajęcia czterech chińskich torpedowców, przy czym siły c.k. marynarki uniknęły większych strat.

Po zdławieniu powstania jeden z krążowników i pododdział piechoty morskiej pozostały w Chinach podporządkowane ambasadzie w Pekinie.

Podczas I wojny bałkańskiej Austro-Węgry wsparły Niemcy, Francję, Zjednoczone Królestwo i Włochy, uczestnicząc w blokadzie portowego miasta Bar w Czarnogórze.

Wśród wielu czynników, które doprowadziły do wybuchu I wojny światowej, był niepohamowany wyścig zbrojeń, także na morzu. Głównymi konkurentami były tu Wielka Brytania i Cesarstwo Niemieckie, a obok nich Francja, Rosja oraz Austro-Węgry i Królestwo Włoch dążące do uzyskania przewagi na Adriatyku.

Poza krótkim okresem, poprzedzającym bitwę pod Lissą, opanowane przez dowódców wojsk lądowych austro-węgierskie ministerstwo wojny bacznie obserwowało wydatki na rozbudowę floty. W tej sytuacji marynarka wojenna była zawsze na drugim miejscu. Innym problemem, jaki nękał całe cesarsko-królewskie siły zbrojne - a marynarkę w szczególności - była wieloetniczność Imperium. Oficerowie musieli umieć porozumiewać się w co najmniej czterech językach, a wśród członków załóg wytworzył się swoisty podział: maszynownie obsługiwali marynarze niemieckojęzyczni (w tym Czesi), artylerię Węgrzy, podczas gdy na pokładach i w kotłowniach najwięcej było Chorwatów i Włochów.

Niezależnie od problemów natury komunikacyjnej, marynarka borykała się z finansami, w związku z czym projektowane i budowane w Austro-Węgrzech okręty były nieco mniejsze i słabsze w porównaniu z okrętami wiodących flot europejskich mocarstw.

Dopiero w roku 1883 skończył się zastój w budownictwie okrętowym. Nowy dowódca marynarki, wiceadmirał Max von Sterneck, postawił na unowocześnienie floty i doskonalenie min, torped oraz budowę szybkich, zwinnych, małych okrętów, jak torpedowce i kontrtorpedowce, przy czym nie zapomniano o budowie pancerników wieżowych. W zatwierdzonym w roku 1884 przez cesarza Franciszka Józefa planie rozwoju floty przewidziano budowę 15 takich jednostek. W rezultacie - mimo oporu w parlamencie - zbudowano dwa piersze pancerniki: SMS Kronprinz Erazerzog Rudolf i SMS Kronzprinzessin Erzherzogin Stephanie uzbrojone - po raz pierwszy w dziejach c.k. Marynarki Wojennej - w działa kalibru 305 mm.

[edytuj] Epoka drednotów

W 1906 Wielka Brytania, wodując pancernik HMS "Dreadnought", wyszła na prowadzenie w wyścigu zbrojeń na morzu, ale tuż za nią były Francja i Niemcy. Austriaccy konstruktorzy zdawali sobie sprawę z przewagi wielkokalibrowych dział nowego typu pancerników, ale państwo nie posiadało infrastruktury koniecznej do budowy podobnych jednostek. Mściła się fatalna polityka imperialna w odniesieniu do marynarki wojennej.

Jednak nie tylko Austro-Węgry miały tego typu problemy. Wyłącznie w Cesarstwie Niemieckim podjęto działania na rzecz rozbudowy infrastruktury, budując nowe suche doki i znacznie poszerzając Kanał Kiloński. Gdzie indziej - nawet w Wielkiej Brytanii - zabrakło perspektywicznego myślenia, w związku z czym projektowanie nowych okrętów było uzależnione od zastanych możliwości przemysłu stoczniowego, wysokości mostów, głębokości i szerokości basenów portowych i kanałów.

W rezultacie Austro-Węgry zbudowały, do chwili wybuchu I wojny światowej, tylko cztery pancerniki: "Viribus Unitis" (1911), "Tegetthoff" (1912), "Prinz Eugen" (1912) i "Szent István (1914). Ten ostatni - jako jedyny - został zbudowany w stoczni węgierskiej w Poli i do chwili wybuchu wojny pozostawał w basenie wyposażeniowym stoczni.

Na plus tych okrętów należy zaliczyć, że jako pierwsze na świecie wyposażone zostały w trzydziałowe wieże artyleryjskie, zgrupowane na dziobie i rufie w tzw. superpozycji^[1], umożliwiającej oddanie pełnej salwy burtowej oraz ostrzału sektorów dziobowego i rufowego przez co najmniej 6 dział w dwóch wieżach.

W przeddzień wybuchu wojny siły morskie marynarki austro-węgierskiej składały się ponadto z: 9 przeddrednotów typu "Radetzky", 4 pancerników obrony wybrzeża, 3 przestarzałych krążowników pancernych, 6 szybkich krążowników lekkich, 30 kontrtorpedowców, 36 nowoczesnych torpedowców i 6 okrętów podwodnych, traktowanych przez Dowództwo Floty jako broń eksperymentalną. Podobnie traktowano lotnictwo morskie, ale to, tuż przed wybuchem wojny światowej, rozwijało się wyjątkowo prężnie.

6 sierpnia 1913 Dowództwo Floty zostało przeniesione z Wiednia do Poli. Była to główna baza marynarki, zaś innymi ważnymi strategicznie portami były Cattaro (dzisiejszy Kotor w Czarnogórze) i Lötzing/Lussin (dzisiejszy Lošinj w Chorwacji). Porty te były jednocześnie twierdzami morskimi.

Austro-węgierska doktryna na wypadek konfliktu zakładała głównie operacje o charakterze defensywnym, a flota była odpowiednio przygotowana do wojny minowej i podwodnej.

[edytuj] I wojna światowa

Flota austro-węgierska nie wykazywała większej aktywności w czasie tego światowego konfliktu, spędzając większość czasu w swych bazach w Poli, Sebenico i Cattaro, jednak samą swoją obecnością wiązała znaczne siły brytyjskie, francuskie i włoskie przez cały czas trwania wojny.

C.k. Marynarka Wojenna rozpoczęła mobilizację 4 sierpnia, a po jej zakończeniu liczyła 33 736 oficerów i marynarzy, z czego na operacyjnych jednostkach pływających służyło 19 405 ludzi, na jednostkach obrony wybrzeża 8529, zaś w sztabach, jednostkach tyłowych i portowych 4276. Rezerwę stanowiło 1526 ludzi, a w listopadzie powołano dodatkowo 240 oficerów marynarki.

Pierwsze strzały w I wojnie światowej oddały monitory Flotylli Dunajskiej otwierając 29 lipca o godz. 2.20 w nocy ogień w kierunku stolicy Serbii, Belgradu. Atak ten rozwiązał ręce Włochom, będącym w układzie sojuszniczym ("trójprzymierze") Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami. 1 sierpnia ambasador Francji w Rzymie otrzymał zapewnienie rządu włoskiego, iż wobec tego, że Austro-Węgry wystąpiły zaczepnie, Włochy nie staną się stroną w wojnie, bowiem klauzula wzajemności trójprzymierza nabiera mocy wyłącznie przy konieczności odpierania agresji.

Przed przystąpieniem Włoch do wojny po stronie Ententy (12 sierpnia 1915) - głównym zadaniem Floty Adriatyckiej było przełamanie blokady Cieśniny Otranto, utrzymywanej przez siły francusko-brytyjskie. Blokada ta nie była jednak zbyt szczelna z powodu znacznego oddalenia cieśniny od najbliższej bazy floty sprzymierzonych na Malcie (ponad 300 mil morskich). Było to przyczyną łatwego przenikanie na Morze Śródziemne austriackich (a później także niemieckich) okrętów podwodnych, co spowodowało zatopienie francuskiego krążownika pancernego "Leon Gambetta" i poważnego uszkodzenia okrętu liniowego "Jean Bart".

Sytuację na tym obszarze Adriatyku skomplikowało wypowiedzenie Austro-Węgrom wojny przez Czarnogórę, skutkiem czego trzeba było częściowo ewakuować najdalej na południe wysuniętą bazę Floty w Cattaro.

Swobodne działanie c.k. okrętów podwodnych przyczyniło się do zmiany taktyki blokadowej. Z Anglii sprowadzono kilkadziesiąt kutrów rybackich, które przemierzały cieśninę ciągnąc za sobą po 1 000 metrów sieci z podwieszonymi do nich minami. Rezultaty były mizerne, bowiem sieci nie opadały głębiej niż na 20 metrów, a wody cieśniny są głębokie i występują tu silne prądy.

Po przystąpieniu do wojny Włoch (15 maja 1915), flota austro-węgierska zaczęła wychodzić z portów celem bombardowania wybrzeża włoskiego pomiędzy Wenecją i Barlettą. Głównymi celami ostrzału były miasta Ancona, Rimini, Vieste, Manfredonia, Barletta oraz mosty i linie kolejowe wzdłuż wybrzeża. Na tym jednak - aż do grudnia 1915 - ta aktywność sił nawodnych się kończyła, rosła natomiast aktywna obecność okrętów podwodnych, które we wrześniu 1915 zatopiły statki przeciwnika o łącznym tonażu 30 000 ton, w listopadzie 135 000, a w kwietniu 1917, kiedy Państwa Centralne ogłosiły nieograniczoną wojnę podwodną, ponad 210 000 ton. 18 lipca 1915 okręt podwodny U-4 zaatakował włoski krążownik "Giuseppe Garibaldi", który trafiony dwiema torpedami zatonął w ciągu 3 minut.

[edytuj] Bitwy pod Durazzo i w Cieśninie Otranto

28 grudnia 1915 krążownik austro-węgierski SMS "Hegoland" (dowódca kmdr Seitz) wraz z kontrtorpedowcami "Csepel", "Lika", "Tátra", "Triglav" i "Balaton" dokonał rajdu na miasto portowe Durazzo celem przechwycenia znajdujących się tam okrętów włoskich. Po prodze, na wysokości przylądka Menders, "Helgoland" staranował i zatopił francuski okręt podwodn "Monge", po czym przystąpił o godz. 5.00 do bombardowania baterii nadbrzeżnych, a w tym czasie kontrtorpedowce wdarły się do portu. Nie zastały tam okrętów włoskich, więc po zatopieniu zacumowanego tam transportowca i żaglowca wyszły w morze wpadając na nieoznakowane pole minowe. "Lika" zatonął natychmiast ze stratą 50 ludzi, a "Triglav" (mina wybuchła pod kotłownią zabijając 10 marynarzy) został o 9.30 wzięty na hol^[2].

Odwrót do Cattato odbywał się w bardzo wolnym tempie, więc dowódca "Helgolanda" o 10.30 poprosił o wsparcie dowództwo 5. Dywizjonu Pancerników. W Cattaro zaczęto rozpalać kotły na okrętach, a tymczasem już o 7.30 wiadomość o ataku dotarła do bazy floty Ententy w Brindisi. Przebywające w morzu krążowniki "Darmouth" i "Quatro" otrzymały rozkaz przecięcia drogi odwrotu grupy "Helgolanda", a wkrótce wyszły w morze krążowniki "Weymouth" i "Nino Bixio" w eskorcie dziewięciu francuskich i włoskich kontrtorpedowców.

Pościg odbywał się w dwóch grupach, przy czym "Darmouth" i "Quatro" wyprzedziły austro-węgierską flotyllę i nie mogąc jej znależć, zawróciły na południe. Płynące z naprzeciwka włoskie niszczyciele dotarły do Antivari, ale tu dopadły je łodzie latające L-61 i L67, które zbombardowały i uszkodziły "Ippolito Nievo". Włosi zawrócili więc na południe.

Kmdr Seitz dostał informację drogą radiową o nadciągających z północy krążownikach o 11.45, a o 13.55 padły pierwsze strzały. Celny pocisk z "Darmoutha" uszkodził kotłownię "Helgolanda", a "Quatro" zaszedł w tym czasie austro-węgierski krążownik od tyłu i skierował ogień w kierunku "Csepela". Teraz okręty szły równolegle do siebie w odległości 8-10 tys. metrów. W czasie kolejnej wymiany ognia o 15.02 "Helgoland" został trafiony ponownie. Pocisk zniszczył maszynkę sterową, trzeba więc było przejść na sterowanie ręczne.

O 15.30 pojawiły się krążowniki "Weymouth" i "Nino Bixio" oraz kontrtorpedowce, które otworzyły ogień do "Csepela". "Helgoland" otrzymał kolejne trafienia, ale o 18.15 - w zupełnych już ciemnościach - wykonał główny manewr i uzyskał bezpośrednie trafienie. Spowodowało ono na "Nino Bixio" poważne uszkodzenia i znaczne straty w ludziach, po czym oba austro-węgierskie okręty oderwały się od grupy pościgowej i już bezpiecznie dotarły do Cattaro.

Dowództwo marynarki naciskało na podjęcie próby przełamania blokady w cieśninie Otranto i dwie takie próby miały miejsce. Pierwsza z nich doprowadziła do największej bitwy Austro-Węgierskiej Marynarki Wojennej w jej dziejach. 14 maja 1917 w morze wyszły trzy szybkie krążowniki "Saida", "Helgoland" i flagowy "Novara" i osobno kierowały się ku cieśninie. W pewnym oddaleniu posuwały się kontrtorpedowce "Csepel" i "Balaton", a w pobliżu znajdowały się okręty podwodne U-4 i U-27. Niemiecki U-boot U-89 postawił pole minowe pod Brindisi i obserwował wyjście z portu. Wsparcia udzialało także lotnictwo austro-węgierskie z Cattaro.

Pierwszy natknął się na kutry pilnujące sieci blokadowej "Saida" i o 4.20 rano 15 maja otworzył ogień, szybko zatapiając dwa i ciężko uszkadzając jeden trawler. "Helgoland" w drodze do wyznaczonego rejonu minął całe zgrupowanie kutrów, ale nie podejmował walki dążąc nierozpoznany na południe, gdzie jednak nie zastał żadnych okrętów nieprzyjaciela. Zawrócił więc i o 4.33 otworzył ogień szybko posyłając na dno cztery trawlery, a tuż po 5 rano kolejne cztery. Podobnie "Novara" - gdy nie znalazł niczego w wyznaczonym rejonie zawrócił, natknął się na flotyllę 12 kutrów i dokonał masakry. W sumie krążowniki zatopiły 14 trawlerów i wzięły do niewoli 72 brytyjskich marynarzy. W tym czasie kontrtorpedowce natknęły się na konwój trzech transportowców osłaniany przez włoski kontrtorpedowiec "Borea". Po krótkiej wymianie ognia "Borea" stanął w płomieniach, dwa transportowce zatopiono, a trzeci ciężko uszkodzono. "Csepel" i "Balaton" skierowały się teraz na miejsce wyznaczonego spotkania z krążownikami, a w ślad za nimi szedł zespół brytyjskich krążowników "Bristol" i "Dartmouth" i pięciu włoskich kontrtorpedowców. Włoskie okręty - jako najszybsze - zostawiły w tyle krążowniki i dochodziły austro-węgierski zespół. Podczas wymiany ognia "Csepel" poważnie uszkodził czołowy kontrtorpedowiec przeciwnika, który wycofał się z walki, a jednostki austro-węgierskie znalazły schronienie pod czarnogórską wioską Giavatičići.

Tymczasem doszło to starcia krążowników. Brytyjczycy (dołączył krążownik "Marsala") chcieli rozstrzygnąć walkę na dystans, Austro-Węgrzy dążyli do zbliżenia tak, by ich 100-milimetrowe działa mogły dosięgnąć przeciwnika^[3]. W czasie przedłużającej sie walki zarówno "Saida", jak i "Helgoland" zostały trafione. Najtrudniejsza jednak była sytuacja "Novary", gdzie jeden pocisk eksplodował na pomoście ciężko raniąc dowódcę zespołu kmdr. Horthy'ego (dowództwo przejął Polak, kpt Witkowski), a drugi zniszczył kondensator pary. Krążownik stanął. Około godz. 11 "Saida" wzięła "Novarę" na hol, a "Helgoland" ubezpieczał zespół atakowany niemal bez przerwy. O 12.25 nadszedł z pomocą krążownik pancerny "Sankt Georg". Brytyjczycy zobaczyli duży okręt kwadrans wcześniej i - woląc nie ryzykować starcia z działami kalibru 240 mm - zawrócili do Brindisi, gdzie - niemal przed awanportem - "Dartmouth" został storpedowany przez wciąż czającego się tam U-89 i bardzo poważnie uszkodzony, a francuski kontrtorpedowiec wszedł na minę (również dzieło niemieckiego U-boota) i zatonął.

Bilans bitwy był następujący: po stronie Ententy stracono 2 kontrtorpedowce, 2 statki transportowe i 14 trawlerów, 1 krążownik został uszkodzony, poległo 83 ludzi, a 72 trafiło do niewoli. Po stronie austro-węgierskiej odnotowano uszkodzenia na "Helgolandzie" i "Novarze", poległo 15 marynarzy. Zwycięstwo nie zostało jednak wykorzystane. Flota austro-węgierska zawróciła do portów, co pozwoliło flotom państw Ententy odbudować ponownie blokadę.

[edytuj] Zakończenie wojny

W lutym 1918 w bazie c.k. marynarki wojennej w Kotorze wybuchł bunt marynarzy około czterdziestu jednostek, domagających się lepszego traktowania i zakończenia działań wojennych. Rewolta jednak - wbrew nadziejom jej przywódców - nie wyszła poza bazę w Kotorze. W 3 dni później zjawiły się okręty lojalne wobec władz i - wspólnie z bateriami dział obrony wybrzeża - rozpoczęły ostrzał zbuntowanych jednostek.

Wkrótce potem nastąpił atak piechoty morskiej, która w kilku starciach pokonała marynarzy. Około 800 spośród nich zostało uwięzionych, kilkunastu stanęło przed sądem doraźnym, a 4 (w tym inicjator buntu, czeski socjaldemokrata František Raš) skazanych na śmierć i rozstrzelanych.

W czerwcu 1918 miała miejsce druga próba przerwania blokady Cieśniny Otranto. Planowano niespodziewany i silny atak, ale nim do niego doszło siły sprzymierzonych wyśledziły, zaatakowały i zatopiły drednota SMS "Szent István", co uprzedziło atak znienacka i zmusiło flotę austro-węgierską do zawrócenia.

Pod koniec wojny, dla uniknięcia oddania okrętów zwycięzcom, cesarz podarował całą Austro-Węgierską Marynarkę Wojenna wraz z portami, bazami zaopatrzenia i umocnieniami nowo powstającemu państwu o nazwie Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (w skrócie SHS), które natychmiast powiadomiło rządy Francji, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Włoch, że nie jest w stanie wojny z żadną ze stron i że przejmuje w całości flotę austro-węgierską. Mimo to bazy te zostały wkrótce zaatakowane i obsadzone przez włoską Regia Marina.

Po upadku Austro-Węgier i powstaniu Republiki Austriackiej kraj ten został pozbawiony dostępu do morza, flota zaanektowana przez państwa zwycięskiej Entanty, a oficerowie i marynarze zasilili w większości marynarki wojenne nowo powstałych państw w Europie Środkowej i Południowej.

[edytuj] Dowódcy Austro-Węgierskiej Marynarki Wojennej

[edytuj] Dowódcy marynarki

Nazwisko	Stopień wojskowy	Od	Do
Wilhelm von Tegetthoff	wiceadmirał	marzec 1868	kwiecień 1871
Friedrich von Pöck	admirał	kwiecień 1871	listopad 1883
Maximilian Daublebsky von Sterneck	admirał	listopad 1883	grudzień 1897
Hermann von Spaun	admirał	grudzień 1897	październik 1904
Rudolf Montecuccoli	admirał	październik 1904	luty 1913
Anton Haus	admirał/Großadmiral	luty 1913	luty 1917
Maximilian Njegovan	admirał	kwiecień 1917	luty 1918

[edytuj] Dowódcy floty (1914-1918)

Nazwisko	Stopień wojskowy	Od	Do
Anton Haus	admirał/Großadmiral	lipiec 1914	luty 1917
Maximilian Njegovan	admirał	luty 1917	luty 1918
Miklós Horthy	kontradmirał/wiceadmirał	luty 1918	listopad 1918

[edytuj] Szefowie Departamentu Marynarki Cesarsko-Królewskiego Ministerstwa Wojny

Nazwisko	Stopień wojskowy	Od	Do
Wilhelm von Tegetthoff	wiceadmirał	marzec 1868	kwiecień 1871
Friedrich von Pöck	admirał	październik 1872	listopad 1883
Maximilian Daublebsky von Sterneck	admirał	listopad 1883	grudzień 1897
Hermann von Spaun	admirał	grudzień 1897	październik 1904
Rudolf Montecuccoli	admirał	październik 1904	luty 1913
Anton Haus	admirał/Großadmiral	luty 1913	luty 1917
Karl Kailer von Kaltenfels	wiceadmirał	luty 1917	kwiecień 1917
Maximilian Njegovan	admirał	kwiecień 1917	luty 1918
Franz von Hulob	wiceadmirał	luty 1918	listopad 1918

[edytuj] Bibliografia

• Renate Basch-Ritter, Österreich auf allen Meeren. Geschichte der k.u.k. Marine 1382–1918, Styria, Graz 2000. ISBN 3-222-12818-9.
• Károly Csonkaréti, Marynarka wojenna Austro-Węgier w I wojnie światowej 1914-1918, Kraków 2004, ISBN 83-916048-8-8.
• Hans Hugo Sokol, Des Kaisers Seemaacht 1848–1914, Amalthea, Wien 2002, ISBN 3-85002-480-6
• Horst Friedrich Mayer, Dieter Winkler, In allen Häfen war Österreich, Die Österreichisch-Ungarische Handelsmarine, Wien 1987.
• Georg Pawlik, Lothar Baumgartner, S.M.Unterseeboote - Das K.u.k. Unterseebootwesen 1907-1918, Graz 1986, ISBN 3-900310-29-7.

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Lista okrętów Austro-Węgierskiej Marynarki Wojennej
• Miklós Horthy
• Pancerniki typu Tegetthoff
• Wilhelm von Tegetthoff

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Österreichisch-Ungarische Kriegsmarine (niem.)
• k.u.k. Seeflieger (niem.)
• Die Aufteilung der Flotte (niem.)
• Austro-Węgierska Marynarka Wojenna w I wojnie światowej, 1914-18 włączając straty okrętów (ang.)
• Flotylla podwodna (ang.)