Niue
Uut Wikipedia
| Niue | |||
|
|||
|
|
|||
| Baosisgegevens | |||
| Officiële landstaele: | Niuees, Iengels | ||
| Oôdstad: | Alofi | ||
| Regeriengsvurm: | Vrieën Associaotie | ||
| Religie: | ### | ||
| Oppervlakte: | 260 km² (hin%waeter) | ||
| Inweuners: | 1.492 (2007) (5,7 / km²) |
||
| Aore gegevens | |||
| Volkslied: | Ko e Iki he Lagi | ||
| Munte: | Nieuw-Zeêlanse dollar (NZD) |
||
| UTC: | UTC-11 (Zeumertied: ni) | ||
| Nationaole feêstdag: | ### | ||
| Web | Code | Tel. | .nu | NIU | +683 | ||
Niue is een eilan'nstaetje in Polynesië in de Hroôte Oceaon in 't werelddeêl Australië. Niue lig ten oôssen van Tonga, ten wessen van de Cook-eilan'n en ten zuden van Amerikaons Samoa. Niue ei een oppervlak van 260 km2 en 't oôgste punt lig op 65 meter. In 2007 weunen der 1.492 minsen. 't Eilanje is nie onafankelijk, mè ei een Vrieën Associaotie mie Nieuw-Zeêland.
In'oud |
[bewerk] Heschiedenisse
James Cook zag as eêssen Europeaon in 1774 Niue. Ie probeern drie keêr op 't eiland te komm'n, mè vanwehe de Polynesische inweuners die an ulder nie hoed ezind waeren, lukn dat nie. Omda Cook docht dan de inweuners bloed op der tan'n an esmeêrd, wat a volhens de lehende echter roôie benaonen waeren, noem'n Cook 't eiland 'Savage Island' (Wild eiland).
Laeter kreeg 't eiland zen offisjele naem, Niu ē, wat a zoiets as 'ouwer van kokesnoten' beteêken. Den offisjele naem is noe Niuē fekai, 'wilde ouwer van kokesnoten'.
Niue is ok nog een poosje Brits protectoraot ewist, mè in 1901 wier Niue veroverd deur Nieuw-Zeêland en in 1974 kreeg Niue de staetus van een Vrieën Associaotie. Robert Rex wier den eêssen president van Niue.
[bewerk] Heografie
Niue ei een oppervlak van 260 km2, lig op zen oôgsen 65 neter eb der weunen in 2007 1.492 minsen. Niue lig 700 kilemeter ten oôssen van Tonga en is eên van de hroste koraelatoll'n ter waereld. 't Eilanje besti uut kalksteên mie steile kliffen an de kustlien.
Der zien vuuf hroôte koraelriffen op Niue, naemelijk:
- Beveridge-rif
- Antiope-rif
- Haran-rif
- Albert Meyer-rif
- Haymet-rotsen
[bewerk] Economie
De economische activiteit'n op Niue bestaen vurral uut zelfvurzienende landbouw en der is ok een klein bitje industrie. Der worn onder aore passievruchen, kokesnoten en honieng verwerkt. Vaddere inkomsen zien 't toerisme en de verkoôp van poszehels. Qua economie is Niue sterk afankelijk van Nieuw-Zeêland.
[bewerk] Flora en fauna
Op Niue leven slechs ienkele zoogdieren, wivan onder aore de Tongavleêr'ond (Pteropus tonganus). Vadder leven in de riffen rondom 't eiland vee vissesoôrten, walvissen, dolfien'n en vanzelfspreek'nd koraelen.
[bewerk] Hebeurtenisse
In jannewari 2004 wier Niue etroffen deur de cycloon Heta wideur an 300 minsen dakloôs wiern en 2 minsen wiern edoôd. De uzen wiern nie mi herbouwd en de minsen trokk'n wig. Nieuw-Zeêland stell'n as reactie ierop da wunnir a de bevolkienge nog vadder ofneem, Niue zen udihe status hi verliezen. Den udihe houverneur, Mititaiagimene Young Vivian, ei dit ofewezen.
[bewerk] Plekken op Niue
Op Niue lihhen veêrtien verschill'nde plekken, wivan de hroste stad en den oôdstad Alofi is. De stad Alofi besti echter wer uut twi deêl'n, Noôrd- en Zuud-Alofi, die an saemenevoegd zien. Ier een tabelletje mie de plekken op Niue:
| Nummer | Durp | Bevolkieng (Tellieng 2001) |
Hebied km² |
Bev.dicht'eid (km-2) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Makefu | 87 | 17.13 | 5.1 |
| 2 | Tuapa | 129 | 12.54 | 10.3 |
| 3 | Namukulu | 14 | 1.48 | 9.5 |
| 4 | Hikutavake | 65 | 10.17 | 6.4 |
| 5 | Toi | 31 | 4.77 | 6.5 |
| 6 | Mutalau | 133 | 26.31 | 5.1 |
| 7 | Lakepa | 88 | 21.58 | 4.1 |
| 8 | Liku | 73 | 41.64 | 1.8 |
| 9 | Hakupu | 227 | 48.04 | 4.7 |
| 10 | Vaiea | 62 | 5.40 | 11.5 |
| 11 | Avatele | 150 | 13.99 | 8.9 |
| 12 | Tamakautoga | 140 | 11.93 | 11.7 |
| 13 | Zuud-Alofi | 358 | 46.48 | 13.2 |
| 14 | Noôrd-Alofi | 256 | ||
| Niue | 1788 | 261.46 | 6.8 |
[bewerk] Topleveldomein
Niue ei ok een eihen topleveldomein, .nu. Vurral in Nederland wor dit topleveldomein vee hebruukt voe homepages vanwehe ok 't Nederlandse woôrdje 'nu'.
