Motî:diloujhe
Èn årtike di Wikipedia.
diloujhe / dloujhe [f.n.]
1. estance d' ene sakî k' est tot poenneus, ki voet tot e noer. I m' a prin ene téle diloujhe k' i m' a falou cwiter l' ovraedje. Elle aveut-st ataké a dvoircî d' si ome et vola les beas sondjes revolés et l' lursete mascråwêye; tot a l' diloujhe, elle endè touma malåde (J.P. Dumont). rl a: miråcoleye, disbåtche, disvoye, cafård. F. déprime, tristesse, mélancolie, vague à l'âme, dépression, découragement, lassitude, abattement, cafard. >> taper al diloujhe: divni mo poenneus. Lucyin tapéve al diloujhe; ene tuzinne d' on moes a Maredsous n' î aveut rén fwait; i n' saveut pus ou çk' i nd esteut; il esteut fén dzôrné (A. Georges, rat. pa L. Mahin). Et mi, dj' a må, Et taper al diloujhe, ca dji m' sin etrindjir (Baudelaire, rat. pa L. Mahin). Franwal: ahåyant po: "faire de la dépression". >> si taper (u: si mete) a l' diloujhe: a) si mete a tchoûler. b) si mete al plouve, tot djåzant do tins. Nosse tins a des låmes ås ouys, i s' taprè torade a l' diloujhe. rl a: disbåtche, disvoyî. >> a l' diloujhe: ki tchoûle. F. en pleurs. Dji l' a trové a l' diloujhe.
2. foite plouve. I ploût a rlaye, c' est pire k' ene diloujhe. Por mi c' est l' Calin Ki shofele divins L' diloujhe (A. Xhignesse). I gote Gote a gote E m' gurnî. A l' ouxh, El diloujhe, Ene feme di bleuwe pire Sondje A l' posteure di tchår et d' sonk Ki soctêye El coulêye (J.D. Boussart). F. déluge. 3. petaedje-evoye divant èn innmi. Li floxhe a dmanou la on moumint, sins bodjî, sins moti, mowale di saizixhmint, pu ci fourit-st ene diloujhe di tos les diales (J.P. Dumont). F. déroute, débandade.
4. estance d' ene plaece k' est tote cou dzeu cou dzo. Ké dloujhe k' i gn a laddins ! End a ene di dloujhe dins ç' botike la. rl a: assonre, dizôre. F. fourbis, désordre, bouleversement.
Etimolodjeye: latén "diluvium" (grossès aiwes), did la li sinse 2 (plouve), pus 1 (tchoûlaedje), et 3 (såvaedje-evoye divant les grossès aiwes).
| Diloujhe / Dloujhe [no d' etrevén istorike]
1. po les djwifs, les crustins et les muzulmans, grossès aiwes ki l' Bon Diu evoya po pûni les djins ki s' avént disvoyî, tot schapant Noyé divins si åtche. Å Dloujhe, Noyé aveut metou ene cope di tchaeke sôre di biesse dins si åtche. F. Déluge. Pondants et djondants: Li Dloujhe dins l' Bibe. >> ossu vî ki l' Diloujhe: foirt vî. rl a: Matîssalé. >> c' est des contes di dvant l' Diloujhe: c' est des viyès matenes (des viyès racontroûles). Franwal: ahåyant po: "conte de bonne femme".
Parintêye:
- Dipus d' racsegnes sol Diloujhe
