Nhật ký trong tù
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nhật ký trong tù, nguyên văn chữ Hán: 獄中日記 - Ngục trung nhật ký là một tập thơ của Hồ Chí Minh, viết từ ngày 29 tháng 8 năm 1942 đến ngày 10 tháng 9 năm 1943[1], trong thời gian ông bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam và giải đi khắp các nhà giam ở Quảng Tây, Trung Quốc.
Nguyên gốc tập thơ chỉ là một quyển sổ tay nhỏ, bìa xanh đã bạc màu, có ghi bốn chữ "Ngục trung nhật ký" (tức Nhật ký trong tù) kèm theo bốn câu thơ và một hình vẽ hai nắm tay bị xích; bên trong gồm hơn 100 bài thơ chữ Hán và một số ghi chép. Tập thơ được nhiều người đánh giá là một thể hiện khác của con người Hồ Chí Minh qua cách nhìn là một nhà thơ.
Tác phẩm Nhật ký trong tù đã được xuất bản nhiều lần, được dịch và giới thiệu ở nhiều nước trên thế giới, nhiều lần được thể hiện bằng thư pháp tiếng Việt, Hán, Hàn, Nhật...[2]
Mục lục |
[sửa] Giá trị
Tập thơ "Nhật ký trong tù" đã được một số nhà phê bình đánh giá. Theo BBC, không chỉ các tác giả Việt Nam và phương Tây mà ngay chính các nhân vật của Trung Quốc - quê hương của thơ chữ Hán - như Quách Mạt Nhược, Viên Ưng, Hoàng Tranh đều ca ngợi tập thơ này. Cũng theo BBC, nhà phê bình Đặng Tiến lại nói tác phẩm này không có giá trị cao về nghệ thuật và tư tưởng[3].
Xuân Diệu có viết: "Thơ Nhật ký trong tù theo ý tôi, rất dễ và rất khó. Dễ là dễ hiểu, giản dị, gần gũi với mọi người, các bài có cơ sở đầu tiên ở thực tế dễ thông cảm. Nhưng nếu chưa nâng tâm trí mình lên đúng mức thì chưa thấy hết các tinh tuý ở bên trong thơ, cho nên nói là rất khó... Người xưa nói:" Đối diện đàm tâm" nghĩa là mặt nhìn mặt miệng không nói mà hai tâm hồn trò chuyện, như vậy là tinh vi lắm, là cái thứ im lặng rất cao đàm tâm được với nhau...Cái hay vô song của tập thơ là chất người cộng sản Hồ Chí Minh, được đào tạo trong lò hun đúc của Lê nin mà vẫn mang cái tinh anh của Nguyễn Trãi, Văn Thiên Tường..."[4]
[sửa] Một số bài thơ trích từ "Nhật ký trong tù"
[sửa] Giải đi sớm
一次雞啼夜未闌 群星擁月上秋山 征人已在征途上 迎面秋風陣陣寒
東方白色已成紅 幽暗殘餘早一空 暖氣包羅全宇宙 行人詩興忽加濃 |
Nhất thứ kê đề dạ vị lan Quần tinh ủng nguyệt thướng thu san Chinh nhân dĩ tại chinh đồ thượng Nghênh diện thu phong trận trận hàn. Đông phương bạch sắc dĩ thành hồng U ám tàn dư tảo nhất không Noãn khí bao la toàn vũ trụ Hành nhân thi hứng hốt gia nồng. |
Gà gáy một lần đêm chửa tan, Chòm sao nâng nguyệt vượt lên ngàn; Người đi cất bước trên đường thẳm, Rát mặt, đêm thu, trận gió hàn. Phương đông màu trắng chuyển sang hồng, Bóng tối đến tàn, quét sạch không; Hơi ấm bao la trùm vũ trụ, Người đi, thi hứng bỗng thêm nồng. |
[sửa] Nghe tiếng giã gạo
既舂之後白如綿 人生在世也這樣 困難是你玉成天 |
Mễ bị thung thì, hẩn thống khổ, Ký thung chi hậu, bạch như miên; Nhân sinh tại thế dã giá dạng, Khốn nạn thị nhĩ ngọc thành thiên. |
Gạo đem vào giã bao đau đớn, Gạo giã xong rồi, trắng tựa bông; Sống ở trên đời người cũng vậy, Gian nan rèn luyện mới thành công. |
[sửa] Chú thích
- ^ Ở bản gốc bút tích, thông tin về thời gian này được ghi ở bài thơ kết thúc của tập thơ. Tuy nhiên, ở trang đầu lại có ghi một thời điểm khác (29 tháng 8 năm 1932 và ngày 10 tháng 9 năm 1933). Điều này đã làm nảy sinh những nghi vấn về tác giả và thời điểm sáng tác của tập thơ "Nhật ký trong tù".BBC: Tìm hiểu cuốn Ngục Trung Nhật Ký.
- ^ Các bản dịch sang tiếng nước ngoài:
- Tiếng Pháp - Người tình nguyện vào ngục Bastille dịch “Nhật ký trong tù” - Luật sư Phan Nhuận, Việt kiều tại Pháp
- Tiếng Séc - Gặp người Séc dịch “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ - trong này có cả bình luận đánh giá của ông GS người Séc.
- Tiếng Hàn - “Prison Diary” published in Korean.
- Tiếng Anh - Steve Bradbury Tinfish Press (January 20, 2004) (5 sao tại Amazon)
- Bản dịch cổ hơn - Aileen Palmer dịch
- Tiếng Tây Ban Nha - do Felix Pita Rodriguez dịch - Nhà xuất bản LOM
- Tiếng Romania - do Constantin Lupeanu dịch
- ^ BBC Tìm hiểu cuốn Ngục Trung Nhật Ký
- ^ Văn học hiện thực phê phán
[sửa] Liên kết ngoài
- Các bài thơ trong tập Nhật ký trong tù
- Nhật ký trong tù
- Nhật ký trong tù- bức chân dung của một bậc đại nhân, đại trí, đại dũng-báo Quân đội nhân dân
- Nghiên cứu của PGS Hoàng Tranh (Trung Quốc) về quá trình viết NKTT, phỏng vấn các nhân chứng sống, bình luận đánh giá thơ...
- BBC Tìm hiểu cuốn Ngục Trung Nhật Ký
- Cuốn Nhật ký trong tù độc đáo nhất Việt Nam
- Nhật ký trong tù trên gỗ.
- Triển lãm thư pháp Hàn Quốc 'Nhật ký trong tù'
- Songs from a Prison Diary (Poems by Ho Chi Minh) - Phil Minton & Veryan Weston, 1993, Audio CD phát hành năm 2000.
- Rings of Jade (2005), ngâm thơ cùng dàn nhạc giao hưởng, Sally Burgess and the York Symphony Orchestra
- Veryan Weston