Hannibal

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Xin xem các mục từ khác có tên tương tự ở Hannibal (định hướng).

Hannibal, con trai Hamilcar Barca
247 TCN – 183 TCN
Phục vụ	Đế chế Carthage
Cấp bậc	tướng lĩnh, Tổng tư lệnh quân đội Carthage
Tham chiến	Chiến tranh Punic lần hai: Trận chiến hồ Trasimene, trận chiến Trebia, Trận chiến Cannae, Trận chiến Zama

Hannibal, con trai của Hamilcar Barca (sinh năm 247 trước Công nguyên - mất 183 trước Công nguyên), là một tướng lĩnh và nhà chiến thuật quân sự người Carthage, ông được vinh danh là một trong những tướng lĩnh tài ba nhất trong lịch sử quân sự thế giới. Hannibal sống trong suốt thời kì rối loạn tại Địa Trung Hải, khi Roma (rồi Cộng hòa Roma) thiết lập quyền lực tối cao với các cường quốc như Carthage, Vương quốc Macedonia, Syracuse và cả Đế chế Seleucid. Hannibal là tướng lĩnh nổi tiếng nhất người Carthage. Thành tựu nổi bật nhất của ông là khi nổ ra chiến tranh Punic lần hai, Hannibal đã dẫn một đội quân, gồm voi chiến, từ Iberia qua Pyrenees và Alps vào phía Bắc Ý.

Trong suốt cuộc xâm chiếm Ý của mình, Hannibal đã đánh bại người La Mã trong hàng loạt cuộc chiến, trong đó bao gồm những trận chiến tại Trebia, Trasimene và Cannae. Sau cuộc chiến Cannae, rất nhiều đồng minh của Đế chế La Mã đã gia nhập với Hannibal khi ông hứa sẽ cho họ độc lập và một chính quyền tự trị. Theo một số nhà sử học, Hannibal thiếu các khí tài vây hãm cần thiết để có thể tấn công thành trì kiên cố Roma, nhưng theo J. F. Lazenby chỉ ra thì đó không phải là sự thiếu các loại vũ khí cần thiết mà là do sự thiếu hụt nguồn tiếp tế và ý định chính trị (political agenda). Ông duy trì một đạo quân tại Ý trong hơn một thập kỉ sau đó và không bao giờ thua một trận đánh lớn nhưng cũng không thể ép người La Mã chấp nhận các điều khoản cho hòa bình. Một cuộc xâm lược phản công vào Châu Phi của quân La Mã buộc Hannimal phải trở lại Carthage, nơi mà ông đã bị đánh bại trong trận chiến Zama.

Sau cuộc chiến, ông đã điều hành thành công office of suffet. Hannibal ban hành những cải tổ về chính trị và kinh tế để đòi các bồi thường chiến tranh từ Roma. Những cải cách của ông không phổ biến với những thành viên của tầng lớp La Mã thượng lưu, những người đã ép ông bị đi đầy. Trong thời gian bị đi đầy, ông sống tại cung điện của Seleucid, nơi mà ông đã trở thành cố vấn quân sự cho vua Antiochus III trong cuộc chiến chống lại Roma. Sau khi Antiochus III thất bại và bị ép chấp nhận các điều khoản của Roma, Hannibal tới dừng chân ở Armenia, nơi ông làm việc như một nhà quy hoạch cho việc lập thủ đô mới. Hannibal sống tại cung điện của Bithynia, nơi lẽ ra ông đã có thể dành được chiến thắng thủy chiến vang dội bằng chiến tranh sinh học, nhưng ông bị phản bội đem nộp cho những người La Mã.

Hannibal được công nhận là một trong những vị tướng và nhà chiến thuất tài ba nhất trong lịch sử quân sự thế giới. Nhà sử học quân sự Theodore Ayrault Dodge đã một lần gọi Hannibal là "cha đẻ của chiến thuật". Lời khen này đã giúp ông dành được tiếng vang trong thế giới hiện đại và ông được những người như Napoléon Bonaparte hay Công tước Wellington coi là một trong những "thiên tài quân sự". Cuộc đời của Hannibal đã được đề cập trong nhiều bộ phim và tư liệu.

Ông cũng được biết đến với một câu nói nổi tiếng , "We will either find a way, or make one." (tạm dịch: "Chúng ta sẽ hoặc tìm, hoặc tạo một con đường (cách)").