Wikipedia:Bài viết chọn lọc/2007/03
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Các bài viết được chọn lọc vào tháng 3 năm 2007:
Mục lục |
[sửa] John Locke
26 tháng 2 – 4 tháng 3 năm 2007
John Locke (1632–1704) là nhà triết học, nhà hoạt động chính trị người Anh. Ông là nhà triết học theo trường phái chủ nghĩa kinh nghiệm Anh trong lĩnh vực nhận thức luận. Ông cũng phát triển lý thuyết về khế ước xã hội, vai trò của nó tới chức năng và nguồn gốc nhà nước. Qua các tác phẩm của mình, ông luôn đấu tranh chống lại chủ nghĩa chuyên chế và đóng góp lớn đối với chủ nghĩa tự do cả về mặt cá nhân và thể chế. Về cá nhân, ông muốn con người dùng lý trí để đi tìm chân lý thay vì chấp nhận ý kiến áp đặt hoặc sinh ra bởi niềm tin mù quáng. Về mặt thể chế, cụ thể là nhà nước và nhà thờ, ông tách biệt các chức năng chính đáng và không chính đáng của các thể chế này và từ đó mà có sự khác nhau trong việc sử dụng bạo lực của các thể chế này tương ứng với đúng các chức năng của nó. Chính những khái niệm về quyền của tự nhiên, khế ước xă hội và nhiều đóng góp khác đă khiến ông trở thành một nhà tư tưởng lớn của phong trào Khai sáng và ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc Cách mạng Mỹ và bản Tuyên ngôn Độc lập của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
[sửa] Madonna (ca sĩ)
5 tháng 3 – 11 tháng 3 năm 2007
Madonna Louise Veronica Ciccone (sinh ngày 16 tháng 8 năm 1958) được thế giới biết đến nhiều hơn với tên gọi Madonna, Cô gái vật chất, Madge, Maddie, là một ca sĩ nhạc pop, nhạc sĩ, nhà sản xuất đĩa và phim, vũ công, nhạc công, diễn viên, nhà văn và nhà thiết kế thời trang người Mỹ mà mức độ nổi tiếng và thành công đã đưa cô lên vị trí của một siêu sao trong vòng hơn hai thập kỷ qua. Cô luôn được chú ý không chỉ bởi những video clip ca nhạc đặc sắc, đầy tính cách tân, những màn biểu diễn trên sân khấu hoành tráng, sôi động mà còn bởi nghệ thuật sử dụng những đề tài, hình ảnh liên quan đến chính trị, giới tính và tôn giáo vào công việc của mình. Cô được công chúng mệnh danh là Nữ hoàng nhạc Pop.
Vào năm 2000, sách kỷ lục Guiness đã ghi nhận Madonna là nữ nghệ sỹ thành công nhất mọi thời đại với tổng số album đã bán ra trên khắp thế giới là 120 triệu. Warner Bros Records, hãng đĩa của Madonna cũng thông báo rằng cô đã phát hành khoảng 200 triệu đĩa tính cả album và đĩa đơn. Còn theo như sách kỷ lục Guiness 2007, Madonna là nữ nghệ sỹ có doanh thu cao nhất. Cô đã bán được hơn 113 triệu đĩa đơn tính tới thời điểm này. Vào tháng 10 năm 2006, tour lưu diễn khắp thế giới mang tên Confessions Tour của Madonna đã xuất sắc vượt qua tour diễn Farewell Tour của nữ danh ca kì cựu Cher để trở thành tour diễn có doanh thu cao nhất trong số các tour của nữ nghệ sỹ trong lịch sử âm nhạc. Confessions Tour đã bán ra hơn 1,2 triệu vé, ước tính đạt 194,7 triệu USD, còn Farewell Tour đạt khoảng 192,5 triệu USD. Năm 2006, tạp chí Forbes đã đánh giá tài sản của Madonna là khoảng 325 triệu USD và xếp cô ở hạng 4 trong top 20 người phụ nữ giàu nhất trong làng giải trí thế giới.
[sửa] Lịch sử Nhật Bản
12–18 tháng 3 năm 2007
Lịch sử thành văn về Nhật Bản đã có từ thế kỷ thứ nhất Công nguyên qua các đoạn ghi chép ngắn trong sử liệu Trung Quốc. Tuy nhiên, các nghiên cứu khảo cổ học đã cho thấy trên các hòn đảo mà nay là Nhật Bản đã có người sinh sống ngay từ cuối thời kỳ đồ đá cũ. Ngay sau thời kỳ băng hà cuối cùng, khoảng 12,000 TCN, hệ sinh thái phong phú trên Quần đảo Nhật Bản đã giúp đẩy nhanh sự phát triển loài người, sản sinh ra nền văn hóa đất nung nổi tiếng của thời kỳ Jomon. Lịch sử Nhật Bản với nhiều thời kỳ cô lập thay thế nhau bị gián đoạn bởi các ảnh hưởng cấp tiến, thường là cách mạng từ thế giới bên ngoài.
[sửa] Chiến tranh Xô-Đức
19–25 tháng 3 năm 2007
Chiến tranh Xô-Đức là cuộc chiến giữa Liên Xô và Đức Quốc Xã thời chiến tranh thế giới lần thứ hai. Ở Liên Xô trước đây hoặc nước Nga ngày nay cuộc chiến này còn được gọi là Chiến tranh giữ nước vĩ đại , tên gọi này lấy theo tên trong lời hiệu triệu của Stalin trên radio gửi đến nhân dân Xô Viết vào ngày 3 tháng 7 năm 1941, hoặc nó còn được gọi là cuộc chiến tranh thần thánh. Tại Đức hoặc Phương Tây cuộc chiến tranh này thường được gọi là chiến tranh Xô–Đức hay đơn giản là mặt trận phía đông vì thực chất đây là cuộc chiến ở mặt trận phía đông châu Âu trong chiến tranh thế giới lần thứ hai. Đây là cuộc chiến giữa Đức Quốc Xã cùng các đồng minh chính là Romania, Hungary, Ý, Phần Lan chống lại Liên bang Xô Viết, về sau Liên Xô cho thành lập quân đội các nước Ba Lan, Tiệp Khắc bên phía mình để chiến đấu trên lãnh thổ các quốc gia này và làm nòng cốt xây dựng quân đội các quốc gia này sau chiến thắng. Vào cuối năm 1944 và đầu năm 1945, khi quân đội Xô Viết tiến vào Romania, Hungary, các nước này đã quay sang chống lại Đức Quốc Xã và gia nhập Liên minh chống Phát xít.
[sửa] Cải cách Kháng Cách
26 tháng 3 – 1 tháng 4 năm 2007
Cuộc Cải cách Kháng Cách là phong trào khởi phát vào thế kỷ 16 như là một chuỗi các nỗ lực nhằm cải cách Giáo hội Công giáo La mã. Phong trào được khởi xướng với 95 luận đề của Martin Luther và kết thúc với Tây Âu bị chia cắt và sự xuất hiện của nhiều nhiều định chế tôn giáo mới, quan trọng nhất là cộng đồng các giáo hội Luther, các giáo hội Cải cách và nhóm Anabaptist. Cuộc cải cách này cũng dẫn đến Phong trào Chống Kháng cách bên trong Giáo hội Công giáo La mã.
Tín hữu Kháng cách thường truy nguyên sự phân ly của họ với Giáo hội Công giáo La mã đến thế kỷ 16, với phong trào thường được gọi là cuộc Cải cách quan lại, vì phong trào nàyy nhận được sự ủng hộ từ giới quan quyền (để phân biệt với cuộc Cải cách cấp tiến, không có sự tài trợ nào từ giới có thẩm quyền). Phong trào phản kháng bùng nổ đột ngột tại nhiều nơi, nhưng mạnh nhất tại Đức, suốt thời gian Âu châu đang bị đe dọa bởi cuộc xâm lăng Hồi giáo, mối hiểm hoạ này khiến các vương hầu Đức xao lãng các vấn đề nội chính. Tóm lại, đến một mức độ nào đó, phong trào phản kháng có nguồn gốc sâu xa từ những biến cố xảy ra trong suốt hai thế kỷ trước đó tại Tây Âu.
