Texel utırawında Görcälär fetnäse
Wikipedia'dan
Texel utırawında Görcälär fetnäse (1945. 4. Äpril - 1945. 20. May) ( /tessel .../)- ul Holland Texel utırawında Sovet Görcä soldatları baş kütärü ide. Fetnä 2. Bötendönya Suğışı waqıtında utrirawnı basıp alğan Almannar qarşı bula. Bu waqíğa qayçayta "Awrupıda soñğı suğış qırı" dip atílar.
Utıraw Alman Atlantik Okeanı buyındağı saqlanu sızığı Atlantik Walında bik möhim bula. Utırawda bik küp köçle nığıtmalar urnaştırğan. Görcälär Görcästan SSR'dan Könçığış Frontında äsir bulğan soldatlar bulalar. Almannar alarnı konzlagerlärdä cíalar häm üz doşmannarğa qarşı suğışa möcbür itälär.. Soñraq batalyonda Almannarğa qarşı yäşeren oyışma eşli balí. Görcälärne Texel'gä Almannarğa buşırğa cibärälär.
1945. yılnıñ 4-5. Äpril tönendä alarğa Beläşmädäşlärneñ ozaqlamí töşerü toyılıp, Almannarğa qarşı fetnä başlílar, utırawında ciñep, 400 Alman ğäskärlären üterälär. Läkin utırawnıñ Köyaqta häm Tönyaqta bulğan flot batarílar basip ala almílar. Şul säbäple Almannarda utırawğa yañadan basıp alu mömkinlek qala. Almannar qorı cirdän bärep kerälär. Qatı köräşneñ berniçä atnadan soñ Almananr utırawnı üz kontrolenä alalar.
Bu suğış Texel'dä "Urıs suğışı" dit atílar. Yaqınça 800 Alman, 500 Görcälär, häm 120 Texel'lelär hälâq bulalar. Küp utarlar yandırıp beterelgän ide. Xätta Almannar Niederlandta häm Dänmarkta 5. Mayda häm Almanıada 8. Mayda qoral taşlílar, suğış däwam itä. Kanada gäskärlär 20. Mayda ğına suğış tuqtatalar.
Hälâq bulğan Görcälär Oudeschild yanında Hogeberg qäberlegendä kümerelgän. Görcälärdä bäxetle axır bulmí. Alarnı Sovet Berlegenä qaytırğa mäcbür itelälär. Stalin äsirgä birelgän ğäskärlären ğafu itmi, alar xíanätçelär bulıp sanalar. Sovet Berlegenä cibärelgän äsirlelärdan küp keşene cäzalap üterälär, başqalar Sovet lagerlärdä utıralar.
Bu waqíğada hälâq bulğan keşelär ğomum alğanda Den Berg utırawında kümerelgän. Bu suğışqa bağışlanğan kürgäzmä utırawdağı aéroportnıñ Aeronutik muzéyínda bar. 1953. yılda Hollandlılar Almannar qarşı suğışqan batırlarına häykäl quyğan.
