Georges Bizet
Wikipedia'dan
Alexandre-César-Léopold Bizet, yäisä Georges Bizet [jorj biZÉ] – Romantik erağa qarağan Fransuz kompozitorı häm pianist. Carmen äsäre belän tanılğan.
[üzgärtü] Tormış
Georges Bizet 1838 yılnıñ 25. Öktäberendä tua. Kompozitornıñ atası cır uqıtuçısı bula häm ulınıñ cır talantı buluın irtä sizep ala. Bizet un yäşendä Konsevatoriagä uqırğa alına. Konservatoriädä Bizetnıñ uqıtuçısı P.J.G.Zimmermann bula, soñınnan ulı Charles Gounod uqıtuçı hönären atasınnan miras itep ala. Gounod üsmer çağında berençe töple äsärlären ícat itüçe yäş Bizetğa iñ zur yoğıntı yasıy. 1857 yılda Bizetnıñ ber aqtlı Le Docteur Miracle (Serle Doktor) äsäre Jacques Offenbach tarafınnan oyıştırılğan konkursta berençe büläkne ala. Büläk Offenbachnıñ teatrında äsär quyılışın üz eçenä ala torğan bula. Şul uq yılnı Bizet Prize de Romeda ciñep, öç yıl İtaliadä uqu mömkinçelegen ala. Uqu tämäläp Parisqa qaytqaç, Bizetğa öç aqtlı libretto birelä. Häm şul librettodan Bizet 1863 yılda Théâtre-Lyrique teatrında Les Pêcheurs de perles (Ence ezläwçelär) äsären quya. Läkin ul tänqitçelär häm kiñ publika arasında qatnaş xislär tudıra. Kiläse berniçä yılda Bizet şäxsi pianíno däresläre birep kön kürergä mäcbür bula. Kiläse biş yıl eçendä unğa yaqın opera proektın başlap cibärsä dä, Bizetğa 1872 yılnıñ mayına xätle säxnäläşterü bäxete tätemi. Ul opera, Djamileh, artıq uñış qazanmıy, läkin Bizet säxnäläşterü belän känäğät qala, häm şul uq yılnı Opéra-Comique öçen öç aqtnı tämamlawın iğlan itä. Bu öç aqt soñınnan dönyaqüläm tanılğan Carmen operasın täşkil itä.
Georges Bizet 1875 elnıñ 3. Yünenä dönya quya.
[üzgärtü] Äsärlär
- La prêtresse, operetta (1854)
- Le docteur Miracle, opéra bouffe (1857)
- Don Procopio, opéra bouffe (1859)
- Les pêcheurs de perles, opera (1863)
- Ivan IV, grand opera (unfinished)
- La jolie fille de Perth, opera (1867)
- Noé, opera by Fromental Halévy finished by Bizet (1869)
- L'Arlésienne, 'musique de scène' (1872)
- Djamileh, one-act opera (1872)
- Carmen, opera (1875)
