Vercingetorix
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu madde veya bölümü uygun imla, yazım, dilbilgisi, kullanım, ton, stil ve ifadeler açısından tashih edilmelidir Sayfayı değiştirerek katkıda bulunabilirsiniz. Rehber bulunmaktadır. |
Vercingetorix [vɛrtsɪŋˈgeːtorɪks] (d. M.Ö. 82; ö. M.Ö. 46 Roma) Keltler kavimlerin birisi olan Arvernilerin başkanı olmaktaydı. Vercingetorix M.Ö. 52 yılında Galya (Gallia) Keltika toplumları Roma İmparatorluğu'na karşı son bir genel direniş ve kurtuluş savaşına birleştiriyor. Julius Caesar Roma İmparatorluğu'nun Gallia Narbonensis valisi olarak Roma Emperyalizmin yayılma politikasını uygulamak için Kelterin belkemiği olan Galyayı feth etmek hedefi ile Vercingetorix ile karşılanıyor.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarih
[değiştir] Romaya karşı savaş
M.Ö. Ocak 52 yılında Roma lejyonulara karşı Vercingerox kendi taraftarları tarafdan zorlanarak ve birleşmiş Galya merkez ile doğu toplumların desteki ile Julius Caesara karşı silahlara sarılıyor.
Vercingetorix uzun zaman kendinden güçlü düşmana karşı direnebildi aynı zamanda başarılı bir şekilde Romalılara büyük zarar vermektedir. Kendisi Julius Caesara ve onun ordubirliklerini kuzeye doğru çekebildi ve yanmış toprak yöntemi kulanarak Romalıları kendi kaynaklardan uzaklaştırdı.
Roma lejyonuları için mesafe aratma sonucu ile erzak yoları yok olmak tehlikesine maruz kaldılar. Caesar bu neden ve başarısız yüksek kayıp veren Gergovia taaruzdan sonra zorunlu geriçekildi. Neticede her yedinci (cenurio) yüzbaşını kaybeti.
Vercingetorix ile güclü kelt birlikleri geri çekilen roma lejyonuları ve komutan Julius Caesar takip etmek yöntemi kulandılar. Kelt birliklerine o anda Haeduer kavimide katıldı. Bu kavim Julius Caesarı o ana kadar tam desetkliyordu. Bu ihanet Julius Caesarı büyük tehlikeye soktu. Bilinmesi gereken noktada Vercingetorix ve kendi kavimi olan Averneriler ile Haeduer bibirine rakip olmasıdır.
[değiştir] Alesia savunması
Annamadde: Alesia savaş muharebesi
Vercingetorix bilinçli bir şekilde bu galibiyeti korumak istemektedir. Gergovia galibiyetime karşın tek bir hata tüm kazancları yok edicekdi. Savaşbirliklerine sukünet emrini verdi. Keltsavaşcıları buna rağmen roma ordusuna karşı galibiyetsarhoşluğu ile hücuma geçtiler.
Kelt savaşcıların bu sorumsuz davranışı bir muharebeye dönüştü ve Vercingetorix büyük bir yenilgiye düştü.
Sonuçda Vercingetorix Alesia'ya (Mandubierin bir Oppidumu olarak bilinen bir kente ) geriçekildi. (Alise-Ste. Reine Département Côte-d'Or, Dijon'a yakın). Burada III. Napoléon 1864 yılında 6,5 metrelik bir bronsheykeli dikme emrini verdi. Caesar konu edilen Alesia yerleşimin etrafını sardı ve suratlı bir şekilde kuşatma hazırlıklarını başlatı.
Julius Caesar öngörü ile bağlantılı şekilde toprakduvarları, harbe, cirit, mızrak dolu kargı kuyular ve çitler ile şehiri ceviriyor . Kuşatılan kent'de tek 30 gün için erzak bulunuyordu. Eski kelt törelere göre bu durumda savaşda faydalı olmayan yaşlı- ve hastalar , gücsüz kadın- ve ufak çocuklar kurban edilerek savaşcılar tarafından yeniliyordular. Vercingetorix bu eski kelt büyükler tarafından uygulanan töreye büyükler toplantısında karşı çıkarak konu edilen birileri Alesiadan kovma önergesini verdi. Bunlar Alesiadan atıldılar ve romalılar ne bunların serbest çıkışına ne de onları esir tutarak yemek verdiler. Sonuçda kendi savaşcıların gözleri önünde kıtlıktan öldüler. Diğer galyadan toplanan, kurtarmak amaçlı, Alesiada kuşatılanalara savaşda yardım gelen kelt savaşbirlikleri kente yaklaşdığında Vercingetorix romalılara ile kuşatmahatlara karşı hücüma geçdi. Bu hücum romalıların güçlü kuşatma yapıtların önünde eksiksiz, toplu yenilgiye dönüştü.
Roma lejyonerler çift yönlü kuşatma ve savunma yapıtları ile hem Alesiadan kaçış ve Alesiaya yardım ve kurtarmak amaçlı yaklaşan savaşcıların tüm yardım hareketlerini bu kuşatma yöntem ile etkin önlediler.
Vercingetorix kendini savunmak için tüm kuvetleri ayaklandırdı. Ama romalıların savunma hatların önündeki yüksek kayıplar nedeni ile kendi ordubiriklerine kendilerine teslim ve daha iyi koşular kazanmak amacı ile kendisini diri veya ölü galip romalılara teslim etmesini önerdi.
[değiştir] Roma da ölümü
Vercingetorix M.Ö. 46 yıllında, zincirler içinde, bir zafer alayında Romaya getirildi ve 5 yıl roma zindanlarınada kaldıktan sonra idam edildi.
[değiştir] Anıtı
III. Napoleon 7 metrelik Vercingetorix abidesinin yapımı ile 1865 yılında ,hekeltraşcı Aimé Millet'i görevlendirdi, tahmin edilen Alesia yerleşiminde kuruldu. Abide mimarisi Viollet-le-Duc olmaktadır [1]. Heykel günümüze kadar direndi. Anıtın zemin bölgesinde , Viollet-le-Duc tarfından yaratılan sözler bulunuyor :
- « La Gaule unie
- Formant une seule nation
- Animée d'un même esprit,
- Peut défier l'Univers. »
Tercümesi:
- « Birleşik Gaul
- Bir tek ulusu yaratmaktadır
- Ayne ruhdan canlandırıldı,
- Tüm evrene direnebilir. »
Ayrıca Frédéric Bartholdi, Place de Jaude Clermont-Ferrand kentinde kalan Vercingetorix heykelini yaratı. Fransada, Vercingetorix halk kahramanı olarak kabul görülüyor. İmkansız hiç ve hıç galibiyet imkanı gözükmeden kendi toplumu için baş kaldırdı. Serbest hür Kelt Gallik (Fransız) medeniyetin simgesi olmaktadır.
[değiştir] Filimler
[değiştir] Türk Tarih Tezi ile Versengetoriks
Türk Tarih Tezine göre hazırlanmış 1931 Lise Tarih kitabına bakıldığında dönemin Türk tarihçilerinin Vercingetorix'i de Türk'e mal etmeye çalıştıkları anlaşılıyor.
"Fransızlar bu ismin "Grand Chef des braves" yahut "géneralisme" ifade eder gibi olduğunu ve o zaman verildiğini yazarlar. Cenk ve Toriks kelimelerini içeren bu isim, Türkçe açısından incelenmeye değerdir; Ver de er olabilir; Bu takdirde 'Er-Ceng-Türk = cenk eri Türk' demek olur."[2]
[değiştir] Kaynaklar
- ^ Statue of Vercingetorix olmaktadır, Art and Architecture, 2006
- ^ Türk Tarih Tetkik Cemiyeti, Tarih I Tarihtenevelki Zamanlar ve Eski Zamanlar, Kaynak Yayınları, İstanbul, Ekim 2000, s. 307. dipnot. (İlk baskısı: 1931'de Devlet Matbaası tarafından yayımlanmıştır. )
[değiştir] Önkaynaklar
- Julius Caesar, Commentarii de Bello Gallico Book 7
- Dio Cassius, Roman History 40:33-41, 43:19
- Plutarch, Life of Caesar 25-27
- César, Vercingetorix with Gaul united , The Gaulish War, book VII,29
[değiştir] Arkakaynaklar
- Yonge, Charlotte M. (1864), "The Chief of the Arverni", in Charlotte M. Yonge, A Book of Golden Deeds, London: Blackie & Son, Ltd., n.d.
[değiştir] Dış bağlantılar
- Paul Marius Martin, Vercingétorix : le politique, le straège. Paris : Perrin, 2000, 260 S.
- Curchin, Leonard A. Lingua Gallica (The Gaulish Language). Retrieved Aug. 21, 2003 from http://www.classics.uwaterloo.ca/labyrinth/gallica.htm
- Paul Marius Martin, Vercingétorix : le politique, le straège. Paris : Perrin, 260 p.
