Risale-i Nur
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun yardım sayfasını lütfen inceleyiniz. |
Orijinal adı Risale-i Nur Külliyatıdır (Günümüz Türkçesi; Nur Kitapçıkları). Daha sık olarak sadece "Risale-i Nur" adıyla bilinmektedir. Risale-i Nur tek bir kitap olmayıp, konu sırası takip etmeyen bir kitaplar topluluğudur. Eserin yazarı, Bediüzzaman (Günümüz Türkçesi; Zaman'ın En İyisi), olarak da bilinen Said Nursi'dir. Yazarın ismi, dünyaya geldiği Bitlis'in Hizan ilçesinin Nurs köyüne ithafen bu şekilde söylenegelmiştir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçe
Osmanlı alfabesi ile telif edilmiştir. Yazılıp çoğaltılmasında Hüsrev Altınbaşak, Hafız Ali, Şamlı Hafız Tevfik, Tahiri Mutlu gibi Said Nursi'nin ilk talebeleri olarak bilinen kişiler yardımcı olmuştur. [1] Daha sonraları Said Nursi'nin izni ile Asa-yı Musa ve Şualar latin harfleri ile sınırlı sayıda basılmıştır. Said Nursi’nin ölümünden sonra ise tüm eserler latin harfleri ile basılmıştır.
Yazdığı eserlerin kendine ilham yoluyla yazdırıldığını söyleyen Said Nursi, bir müdafasında bu ifadenin birçok kişinin dediği gibi "Hatırıma geldi", "Fikrime geldi", "Fikrime ihtar edildi" gibi anlamlarda kullandığını, iddia edildiği gibi nüfuz toplamak amacında olmadığını belirtmiştir.[2][3][4]
Yazar, Risale-i Nur'dan önce eser telif etmişse de, Risale-i Nur diye tabir ettiği eserlerden ilk olarak Nurun İlk Kapısı’nı yazmıştır. Ayrıca Kuran-ı Kerim'i baştan sona tefsir etmek amacıyla orijinal hali Arapça olan İşarat'ül İcaz isimli eseri yazmıştır. Bu eserin yazımı, Birinci Dünya Savaşı'na denk geldiği için ancak Fatiha Suresi'ni ve Bakara Suresi'nin ilk 32 ayetinin tefsirine kadar devam etmiştir. Yazar, Kuran'ın tamamını bu şekilde 60-70 cilt olarak tefsir etmeyi düşünürken, çeşitli sebeplerle Türkçe bir Kur'an tefsiri olan ve 130 temel konudan oluşan Risale-i Nur'u telif etme kararı almıştır.
Said Nursi, Risale-i Nur'un yazımına 1925 yılında başlamıştır. Yazıldığı süre boyunca çeşitli suç isnatları ortaya çıkmış ve davalar açılmıştı. 1965 yılında verilen bir mahkeme kararıyla, propaganda amacıyla basılıp yayımlanması yasaklanmıştır. [5] Yargıtay Ceza Dairesinin 1965 yılında Türk Ceza Kanunu'nun 163. maddesine istinaden verdiği kararda Said Nursi'nin yazdığı risalelerin "propaganda malzemesi olarak okutulması ve dağıtılması" suç sayılmıştır. Türk Ceza Yasası 163. maddesi 1991 yılında değiştirilince Yargıtay’ın kararı tartışmalı hale gelmiştir. [6] Yazarın aleyhindeki kovuşturmalar, davalar veya mahkûmiyetler devam ederken Barla, Kastamonu, Emirdağ, Eskişehir, Denizli ve Afyon’da 23 yıllık süre zarfında eserlerini yazmaya devam etmiştir. 1970'lere kadar uzanan davalarda Risale-i Nur'un avukatlığını Avukat Bekir Berk yapmıştır. Uzun süren davalar sonucunda, Avukat Bekir Berk tarafından yapılan savunmaların haklılığına mahkemece onay verilerek Risale-i Nur'ların yasaklanmasına dair kararın hükmü kaldırılmıştır. Avukat Bekir Berk, 1972'de yayımladığı Zafer Bizimdir adlı eserinde davalardaki başarılarını ifade etmiştir. [7]
[değiştir] İçerik
Said Nursî'nin Kur’an'ın kelam ayetlerini farklı bir bakış açısıyla yorumladığı eserlerdir. Risale-i Nur, Kuran'ın baştan sona tüm ayetlerini değil, özellikle imanî hakikatler (İslam terminolojisindeki karşılığı ile kelam) ile ilgili 1000 civarında ayetini açıklamaktadır. Yazar ayetlere getirilen bu açıklamaların, diğer ayetleri de yorumlayabilecek bir altyapı kazandırmasını hedeflemiştir. Risalelerde amellerin nasıl işleneceğinden ziyade amellerin niçin yapıldığına dair sorular cevaplanmaya çalışılır. Amellerin nasıl yapılacağına dair bilgi veren ayrıntılı çok az yazı bulunmaktadır. “Namaz niçin kılınır?”, “Niçin belli vakitlerde eda edilir?”, “Ahirete imanın delilleri nedir?”, “Allah'ın varlığının delilleri nedir?” türünden soruların cevabı verilmeye çalışılır. Teknik açıdan sınıflandırıldığında, Risale-i Nur'un bir fıkıh kitabı değil, bir kelam kitabı olduğu söylenebilir.
Yazara göre, "zaman tarikat zamanı değil iman kurtarmak zamanıdır". İslam tarikatlarının İslamî amellerin en ince ayrıntısına kadar özenle yaşanmasına çalıştığı dikkate alındığında, yazarın vermek istediği mesajın İslamî amellerin ince ayrıntılarının dert edilmemesi gerektiğidir. Yazarı böyle düşünmeye iten saik, iman hakikatlerine saldırıldığı; İslam'ın şartlarının ihmal edildiği bir dönemin yaşandığı düşüncesidir. İslam âlimlerinin, "İman, muma benzer. Dinin emir ve yasakları, mum etrafındaki fener gibidir. Mum ile birlikte fener de, İslamiyet'tir. Fenersiz mum çabuk söner. İmansız, İslam olamaz; fakat İslam olmayınca, iman da yoktur" şeklinde özetlenebilecek olan tespitlerine katılmadığını beyan etmiş ve amelsiz de iman olabileceği düşüncesinden hareketle yazılarının çoğunda İslamî amellere açıktan değil ima yoluyla değinmiştir. Eserin sahibi, bu davranışıyla kelam ilminde farklı bir açılım yapmıştır.
"Mevlana benim zamanımda gelseydi, Risale-i Nur'u yazardı. Ben de Hz. Mevlana zamanında gelseydim Mesnevi'yi yazardım, O zaman hizmet Mesnevi tarzındaydı, şimdi Risale-i Nur tarzındadır" [8] sözüyle Risale-i Nur'un bu zamandaki insanların ihtiyaçlarına cevap verdiğini ifade etmiştir.
[değiştir] Eleştiriler
Nur Risalelerinde yazılanlara eleştiriler getirilmiştir. İçeriği basında ve bazı yayınlarda tenkit edilmiş, irdelenmiş ve mahkemelerde iddianamelere yansımıştır. Yargıtay Ceza Dairesinin 1965 yılında Türk Ceza Kanunu'nun 163. maddesine istinaden verdiği kararda risalelerin propaganda malzemesi olarak okutulması ve dağatılması suç sayılmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı zamanında Risale-i Nur ile ilgili yayımladığı Nurculuk kitabında Risale-i Nur külliyatının içeriği hakkında Ayet-i kerimelerin tefsirinde, mânânın tahammül edemeyeceği tarzda batınî ve indî manalar verilmeye çalışıldığı...Ebced hesabı ve tevafuklarla manalar verildiği...Bunların Müslümanlık esaslarına göre dini ve ilmi kıymeti olmadığı... gibi eleştiriler getirilmiştir.
[değiştir] Külliyat'taki Kitaplar
- Sözler
- Mektubat
- Lem'alar
- Şualar
- Asa-yı Musa
- Barla Lahikası
- Kastamonu Lahikası
- Emirdağ Lahikası
- Tarihçe-i Hayat
- İşaretu'l-İ'caz
- Sikke-i Tasdik-i Gaybi
- Mesnevi-i Nuriye
- İman ve Küfür Muvazeneleri
- Muhakemat
- Rumuzat-ı Semaniye
[değiştir] Kaynaklar
- ^ Talebelerinin yazma konusundaki yardımları Külliyat'ın çeşitli yerlerinde ve Son Şahitler isimli eserde ayrıntılı bilgiler bulunabilir.
- ^ Said Nursi, Emirdağ Lâhikası, s.361
- ^ Risalelerinde izin olmadığından yazılmadı.., bir iki sahife yazdım perde kapandı.., birden şiddetli ihtar ile..., bir meseleyi beyan etmek ihtar edildi... gibi ifadeler kullanmıştır.
- ^ Üstad da “aklını Risâle-i Nur’a karıştırmamış!” (html). Yeniasya Gazetesi (20 Ağustos 2007). 10 Haziran 2008 tarihinde erişildi.
- ^ Yargıtay Birinci Ceza Dairesi 20.9.1965 gün ve E. 234/D-1 K. 313, Tebligname:1-1078 sayılı Hükümetçe yasaklanan nurculuğa ait kitapları muhtelif sahıslara okumak veya vermek suretiyle laikliğe aykırı olarak nurculuğun propagandasını yapmaktan sanık... konulu kararı
- ^ Yargıtay arşivi, 1966-1967
- ^ Berk, Bekir (1973). ', Güryay Matbaası (Türkçe dilinde), İstanbul: Yeni Asya Yayınları.
- ^ Necmettin Şahiner, Son Şahitler, C.1, s.318 ISBN 975-4082-359