Restriksiyon enzimi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Restriksiyon enzimi, Restriksiyon endonükleaz diye de bilinmektedirler. Keşfinden sonra bilim dünyasında çığır açmıştır. Bir DNA parçasından istediğimiz bir gen bölgesini elde edebilmemiz için bu bölgeyi kesmemiz gerekir. Restriksiyon enzimlerini moleküler biyolojide makaslarımız diye tabir etsek sanırım yanlış yapmış olmayız. Bu enzimler kanat bölge arsında kalan bu bölgeyi bizim için çıkarır. İşlem sonrası iki türlü parçalar oluşur. Birincisi kör uçlar diğeri ise yapışkan uçlardır. Adından da anlaşılacağı gibi kör uçlar işlevsel olarak zayıftır. Yapışkan uçlar ise diğer DNA dizileriyle birleşebilir ve rekombinant diziler oluşturabilirler. Enzimlerimiz palindrom özellik gösteren yerlerde 4 6 çift baz içeren diziler oluşturmaktadır. Palindrom derken 5^→3^ okunma ve 3^→5^ okunma yönünde de aynı diziyi ifade edebilmesidir. Örnek verecek olursak ATAT dizisi palindrom özellik göstermektedir. Makaslarımızın diğer özelliği ise Z çizerek kesmesidir. Bu sayede yapışkan uçlar meydana gelmektedir. PCR için çok önemli olan bu enzimler kestikleri DNA dizilerine göre ayrılmış bir şekilde piyasaya sunulmuştur.

Kesilen gen parçaları plasmid DNA kullanılarak çoğaltılabilir. Bunun içinde plasmid DNA'nın yanında konakçı bir bakteri hücresi olmasıda şarttır. Ancak bakterini kendi Global DNA'sının üremesini durdurmak gerekir. (Kloramfenikol ribozomo bağlanarak protetin sentezini inhibe eder.)