Mustafakemalpaşa, Bursa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mustafakemalpaşa, Bursa iline bağlı bir ilçedir.
Resim:"mwrepo://local/temp/7/77/20080619183412!Mustafakemalpaşa.JPG"
Mustafakemalpaşa öncelikle adını ilçenin isminden alan halk arasında peynir tatlısı olarak da bilinen Mustafakemalpaşa Tatlısı ile tanınır. Mustafakemalpaşa Belediyesine ait web sitesinden daha fazla bilgiyi bulabilirsiniz.
Konu başlıkları |
[değiştir] İklimi
Bölgede ılıman iklim Marmara İklimi görülür.Yazları kurak ve sıcak geçmez.Kışlarıda soğuk ve çok kar yağışlı değildir.
[değiştir] Tarih ve Doğa
MUSTAFAKEMALPAŞA'NIN TARİHÇESİ
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k bust.jpg Miletos kolonisi olarak doğrudan Miletoslular tarafındanmı yoksa Kyzikoslular veya Atinalılar tarafındanmı kurulduğu kesinlik kazanmayan Miletopolis' in bölgenin ilk yerleşim birimi olduğu sanılmaktadır. Kaynakçalarda Miletopolis için göl kenarında bir yerleşim birimi olarak geçmektedir. Tahminlere göre zamanla göl suları bugünkü mecrasına çekilip Kirmasti Deresi, Debboy veTepebağlık bölgesini bugün regülatörün bulnduğu yerden yararak göle doğru akmaya başlayınca Kirmasti şehri, Melde Bayırından bugün Lalaşahin Mahallesi olarak geçen bölgeye nakledilmiş olması kuvvetle muhtemeldir.
Lalaşahin Bölgesine, Kirmasti (Kirmastorya) kasabası olarak yerleşmesi İS. 301-331 yılları arasında olduğu sanılmaktadır. Adının da Bizans döneminde kasabanın hakimisi (kadın yöneticisi) olan Kirmastorya dan geldiği sanılmaktadır. Aynı zamanda Kirmastoryanın erkek kardeşi olan Mihaliç de bugün Karacabey olan Mihaliç bölgesinin hakimi idi.
Bölgenin Osmanlılara katılması değişik kaynaklarda, değişik şekillerde anlatılmaktadır. Tacüttevarihin birinci cildinin 48. sayfasında Orhan Bey Karesi Hükümetini yıkmak üzere harekete geçtiği ve Kanolyas ve Vanolyas kalelerinin düşman elinden alınarak Kirmasti vilayetine girildiği; Kirmasti ve Mihaliç' in Hakim ve Hakimesinin itaatlerini bildirmesi ile Osmanlı ya geçtiği yazmaktadır. Solakzade tarihinin 31. sayfasında da olay benzer şekilde anlatılmış olup tarih olarak 737 (1336) verilmiştir.
Lalaşahin Paşa bu savaşta yer almamış olup Orhan Bey' in küçük oğlu Murat' la beraber Bursa' da olduğu sanılmaktadır. Bölgenin Lalaşahin Paşa' ya verilişiyle ilgili net bir kaynak yoktur. Fakat Orhan Bey tarafından savaş öncesi verilmiş bir söz üzerine Tımar olarak Lalaşahin Paşa' ya verilmiş olması kuvvetli bir ihtimaldir.Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k apollon.jpg
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k kopru.jpg İlçe 1875 yılından önceye kadar Mihaliçe bağlı Sincan Nahiyesi olarak geçer. 14 Mayıs 1881 de Osmanlı Hükümeti bir kararname ile Sincan bucağı merkezi olan Kirmasti' nin ilçe olduğunu ilan eder. İlk kaymakam Hacı Salih Hayri Efendi atanır. 1 Ağustos 1881 'de de Belediye Teşkilatı kurulur.
1881 yılına Kadar Mihaliçe bağlı Sincan Nahiyesi olarak idare edildiğinden nüfus net olarak bilinmemekle beraber 1831 tarihinde vergi yüklümleri Mihaliçte 5425 olarak gözükmektedir. İyimser bir tahminle Kirmasti deki nüfus 2.250 olduğu sanılmaktadır. 1875 de henüz Rumeli ve Kafkas göçmenleri gelmeden önceki vergi yükümlüsü sayımına göre 3367 vergi veren müslümana karşılık 660 işsiz tespit edilmiştir. 1893 sayımında ilçe merkezinde 3.367 Müslüman, 683 Rum, Ermeni ve yahdi olmak üzere 4.050 nüfus yaşamaktadır. 139 köyde ise 37.153 kişi bulunmaktadır. İlçenin toplam nüfusu 42.420 dir.
1908 Salnamesine göre 2.000 Km2 olan 139 köylü ilçede nüfus, 93 Harbi göçmenlerleriyle artarak 56.116 kişiye ulaşmıştır. Göçmenler;
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k suuctu.jpg Kadirçeşme, Karaorman, Soğucak, Güvem, Koşuboğazı, Karapınar, Kömürcükadı, Döllük, Eskimezarlık gibi Kafkas Köylerini kururken; Rumeli' den gelen göçmenler de Hamidiye, Selimiye, Çırpan ve Vıraca Mahalleleri ile Tırnova, Fındıcak, Kosova, Yenice, Demirdere, Kazanpınar, Sarımustafalar gibi yeni yerleşim birimleri oluşturmuşlardır.
1909 da Şemsettin Sami Bey' in Kamus'ul A'lam adlı eserinde Kirmasti de: 3 Cami, 5 Mescit, 1 Medrese, 1 Rüştiye, 8 İlkokul, 2 Kilise, 2 Hamam, 7 Han, 183 Dükkan, 4 Tabakhane, 2 Boyahane, 3 Dokuma El Tezgahı, 2 Buharlı 1 Atlı 6 değirmeni bulunmaktadır.
1910 da, ilçede akrabaları bulunan İngiliz asıllı bir Ermeni, ilçeye ilk otomobili getirdi. 3 ay konuk olan İngiliz, ilçelilerin şeytan arabası dediği otomobiliyle ilçe sokaklarında gezmiş, özellikle de çocukların büyük ilgisini çekmişti. 1923 'de de Fuat Bey, Benli Ahmet ve Demirci Hafız Mehmet otomobil aldılar.
Savaş yılları ilçemizde de çok çetin geçmiştir. Çerkez Davut gibi birçok savaş kaçkını ilçemizde çeteler kurmuş halka eziyet edip silah zoru ile halktan para sızdırmışlardır. Kirmasti ve Mihaliç te bulunan 172. Yaya Alayı Komutanı Yarbay Osman Bey, ilçemizde Kuvayi Milliye teşkilatının kurulmasında büyük etken olmuştur. 1919 da Yunanlılar İzmir' e çıkana kadar 10 ay boyunca bu çetelerin özellikle de Çerkez Davut ve yandaşlarının korkulu rüyası olmuştur. Hem 172. Alayın Bursa' ya çekilmesine kadar, hem de Yunanlıların İlçemize yerleşmesiyle Milli Ruha sahip çeteler de kurulmuş, vatan için canlarını feda etmişlerdir. Bunların başlıcaları; Nazif Ağanın Ahmet, Gürcü Ahmet Efendi, Laz İsmail, Hacı Bekir, Karapınarlı Mehmet, Cinci Mehmet in oluşturduğu çeterdir. Ayrıca İlçe Kaymakamı Saffet Bey, Şube Başkanı Ömer Lütfü ve Yüzbaşı Halil Bey önderliğinde Başkanlığını Gürcü Mehmet Efendinin yaptığı Kuvayi Milliye Teşkilatı kurulmuştur. Başhafız Ahmet Efendi, Hafız Mustafa Efendi, Benli Ahmet Ağa, Kürt Mevlüt, Ahmet Hulusi Koçak, İsmail Uzel, Kıyıcı Halit Efendi bu teşkilatta canla başla çalışmışlardır.
[[Resim: http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k_yeniyol.jpg]] 14 Eylül 1922 tarihine kadar 26 ay ilçemizi işgali altında tutan, vatan haini çetelerle işbirliği yaparak, her türlü zulmü, adam öldürmeyi, yağmalamayı yapan Yunanlılar, kaçarken Karapınar, Kosova, Adaköy, Taşköprü, Eskimezarlık, Demirdere ve Paşalar' da yangınlar çıkarmışlardır. Dallımezarlık, Tepecik ve Çırpan en fazla zarar gören yerlerdir. 33. Süvari Alayının 7. Bölük Komutanı Sabri Bey' in komutasındaki Türk Askerlerinin ilçeye girişi ile ilçe hürriyetine kavuşmuştur.
3 yıl 6 ay süren Kurtuluş Savaşı' nda değişik cephelerden 100 şehidimizin künyesi gelmiştir. 100 lerceside ilçe sınırlarında çeteler ve Yunan askerlerince şehit edilen ilçe halkı, Birinci Dünya Savaşı' nda bir çok cephede 5.000 den fazla şehit vermiştir.
Ekim 1922 de Çolak Kemalettin Paşa, alayı ile birlikte ilçemize gelerek Demireli ve civarı köylerde konaklar. Bir Harp Divanı kurarak işbirlikçi ve vatan hainlerinin yargıları yapılır. 72 kişi idama Mahkum edilir. Bir günde dört posta halinde Debboy Bayırındaki Ağabağında kurşuna dizilerek idam edilirler. Savaş sonrası Yunanlıların kaçarken yakarak zarar verdiği yerler arasında en büyük hasar Karacabey' dedir. Evleri yanan Karacabey' lilerin bir kısmı Kirmasti' ya getrilerek kaçan Rumlardan boşalan evlere yerleştirilir.
Birçok işbirlikçi eşkiya Kurtuluş Savaşı yıllarında kaçmıştır. Çerkez Davut, kardeşi Zekeriya, Çördüklü Hüseyin bunların başında gelir. Lozan Konferansı arifesinde, konferans geregince çıkarılacak olan Af Yasası kapsamı dışında kalacak olan kişilerin belirlenmesi için 16 Nisan 1924 tarihli, 487 sayılı Genel Af Yasası çıkarılması için yapılan görüşmelerde, Hükümet Meclise 600 kişilik liste vermiş ve bu sayının 150 ye düşürülmesi önerilmiştir. 150 kişilik listede Kirmastili vatan hainlerinin de adı geçmektedir. 600 kişilik listede adı bulunan ve 150 kişilik listede adı geçmemiş olan Çerkez Davut, Çördüklü Kara Ali oğlu İsmail, Kopuk İbrahim ve Peder İbrahim daha sonra vatandaşlıktan çıkarılmıştır.
24 Aralık 1922 tarihinde İlçenin adı Belediye Meclisi' nin aldığı kararla Lalaşahin oldu. Aynı kararla Karakilise Köyü' nün adı Işıklar olarak değişitirildi. Fakat Edirne' de Lalaşahin adında başka bir ilçenin bulunması nedeniye 24 Aralık 1922' de Belediye aldığı yeni bir kararla ilçenin adını Mustafakemalpaşa olarak değiştiriken, Ermeni Mahallesi' ni Lalaşahin Mahallesi' ne bağladı. Aynı kararla Rum Mahallesi' nin adı Yüzbaşı Sabribey Mahllesi olarak değiştirdi.
1924 yılında Hükümet Yakasında Esnaf Kulübü, Belediye Yakasında da İdman Yurdu futbol kulüpleri kuruldu. 1926 yılında bu iki kulüp birleşerek Gençlik Kulübü adını alır.
İlk sağlıklı sayım 1927 yılında yapılmış ve bu sayımda merkezde 13.022 kişi bulunurken 26 köyün başka ilçelere bağlanmasıyla 113 e düşen köy sayımızla beraber toplam nüfus 53.272 dir. Bu sayımda nüfusun azalmasında 26 köyün ilçemizden ayrılmış olmasıyla beraber 19 yıl içinde Balkan, Birinci Dünya ve Kurtuluş Savaşlarında yaklaşık 6 bin evladımızı şehit vermemiz büyük bir etkendir. Bu yıllardan sonra lçe nüfusu giderek artmaya başlamıştır.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k kopru3.jpg Yapımına 1926 da başlanan köprü 1927 yılında bitirilmiştir. Şartnamede olmadığı gerekçesiyle demir korkuluklar yükümlüsü tarafından yaptırılmamış fakat açılan dava belediye lehine sonuçlanınça yükümlü korkuluklarıda tamamlamıştır. Böylece 1906 yılında sel sularıyla yıkılan köprü yerine Dönemin kaymakamı Ali Haydar Yücebaş tarafından yaptırılmış olan köprü ilçe tarihine son tahta körü olarak geçmiştir.
1935 yılında Mareşal üniforması içinde Gazi Mustafa Kemal' in tunçtan bir anıtı, Hükümet Konağı meydanına dikilir. 25 m2 alana, mermerden prizma şeklindeki kaide üzerine yerleştirilir. Kaide ile beraber yüksekliği 5 metredir. Bu tarihten itibaren daha önce Belediye binası önünde yapılan törenler, Ata' nın anıtı önünde yapılmaya başlanmıştır.
1937 yılında ilk Halkevi binası açıldı. Bugün Kız Meslek Lisesi ile Öğretmen Evi' nin bulunduğu yerde yıllarca ilçe gençlerine kitaplığıyla, kursları ve piyesleriyle hizmet vermiştir.
1938 yılında ilk Elektrik Santrali Binası yapılarak içine kömürle çalışan buharlı lokomobil konuldu. Bu ilçelilerin elektrikle ilk tanışması değildi. 1930' lu yıllarda Şeyhmüftü Camii karşısında sessiz sinema oynatanlar benzinli jenaratörle ürettikleri elektrikle hem sinema oynatıyor hem de yatsı namazlarında caminin aydınlatılmasını sağlıyorlardı.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k dere.jpg 1939 yılını 1940' a bağlayan yılbaşı gecesi ilçe en büyük sel baskınına uğradı. Bugün regülatörün bulunduğu yerde İtalyan firmaları sondaj çalışmalarını bitirmiş ve Nafia (Bayındırlık) Bakanlığı beton ayakları kakmaya başlamıştı. Çalışmalar nedeniyle Belediye yakası dere boyu yer yer su tünelleri için kazılarak oyulmuştu. Bu nedenle dere sularının yayılmasını önleyecek bir koruyucu kalmamıştı. Tavşanlı ve Dursunbey' den gelen uyarıları Kaymakamlık tellallarla halka duyurmuş, ovada bulunan mahalleler Selimiye, Çırpan ve Hamidiyedeki evlere yerleştiriliyordu. Gece birden sular yükselmiş, bugünkü Balıkesir ve Yeniyol' dan 2 metre yüksekliğinde sular akmaya başlamıştı. Baskında 22 kişi boğularak ölmüş 120 ev yıkılmış, 2500 evinde alt katları oturulmaz hale gelmişti. Sular çekilince yerini soğla denilen balçığa bırakmış, binlerce hayvan ölüsü ovaya yayılmıştı. Sel suları köprünün her iki yakasınıda oyarak bir ada gibi ortada bırakmış fakat köprü sel sularına dayanmıştı.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k okacil40.jpg 1943 yılında Cumhurbaşkanı İnönü ilçemize gelerek göle kadar uzanan seddelerin yapımını izlemiştir. Bataklıklar ve çeltik ekimi yüzünden sıtma tüm ilçeyi pençesine almıştır. Toplanan buğdayları saklamak için 500 tonluk ofis binası yapılmıştır.
1948 yılında ilçe ilk matbaasına kavuşur. İstanbul' da Tan Gazetesinde çalışırken, gazetenin kapanmasıyla ilçeye yerleşen Ziya Tamburacı, aynı zamanda ilçenin ilk gazetesi olan DİRLİK GAZETESİ ' ni de çıkartmaya başlar. 1950 yılına gelindiğinde ilçe nüfusu 65 552 olmuştu. Geçen yıllarda Karaoğlan Köyü ve civarında 10 bin dekar arazide bataklık kurutulmuş, sıtma hastalığının önüne geçilebilmişti. Cumhurbaşkanı İnönü ilçemizi iki defa daha ziyaret etti.
1952 yılı ilçeye birçok yenilik getirmiştir. Bunların en önemlilerinden iki tanesi; 50 abonelik ilk telefon santralinin kurulması ve ilk "Balolu" düğünün yapılışıdır. Diğer bir yenilik te ilçenin İstanbul ile olan bağlantısının değişmesidir. Bu yıla kadar Bandırma üzerinden vapur ile ulaşılan İstanbul' a, karayollarının onarılması ile Mudanya, Yalova üzerinden ulaşmak mümkündür. Bu tarihten sonra vapur ile İstanbul ulaşımı hafızalarda bir onu olarak kalacaktır.
1955 yılında Hara üzerinde iki jet uçağı çarpışır ve düşer. Pilotlar ölür. Aynı yıl 1932 dan bu yana belediyece işletilen tarihi hamam Kızılay' a satılır. Hamam yıktırılarak yerine yeni bir hamam, otel, lokanta ve düğün salonu yaptırılır. Modernleşme, kentleşme adına bir yaşayan günümüze ulaşabilmiş bir tarih daha yok olmuştur. 1956 yılında köprübaşında bulunan belediye binası yıktırılmış 1957 yılında da Şimdiki yeri olan Garaj üzerine taşınmıştır. Yine 1957 yılında stadyum arkasına yaptırılan Cezaevi hizmete açılmıştır. 1954 yılında temeli atılan Sağlık Merkezi 1958 yılında bitirilerek hizmete açıldı. Böylece ilçe halkının bir çilesi daha sonlanmış oldu.
[[Resim: http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k_unfab.jpg]] 1961 yılında Susurluk ve Kirmasti Çayları birkez daha taşmış ve Yahyaköy - Taşköprü arasındaki Balıkesir yolu 4 gün kapanmış, yolcular otobüslerin üzerinden askeri helikopterlerle kurtarılmıştı. 1964 yılında tüm yurtta olduğu gibi ilçemizdende grbete giden işçiler oldu. Nisan ayından itibaren yıl sonuna kadar Almanya ve Belçika' ya giden ilçeli sayısı 200. Yine bu yıl içerisinde Vurun Kahpeye filminin çekimleri ilçemizde gerçekleştirildi. 6 Ekim' de ilçede 6 şiddetinde 55 saniye süren bir deprem oldu. Merkez üssü Gönü Köyü ve Hara arasıdır. Deprem sonucunda 2000 civarında ev oturulmaz hale gelmiş, 20 minare yıkılmış, 2 çocuk ölmüş ve 20 vatandaş yaralanmıştı. En fazla hasar Çeltikçi Durumbey, Boğaz, Kavaklı ve Güllüce Köylerinde idi. 1966 yılında Belediye ve Orman İşletmesi Danaçayırı Kavaklığındaki parkı hizmete açtılar. 1967 yılında da Endüstri Meslek Lisesinin temeli atıldı. 1968 yılında ilçenin ilk televizyonu izlenmeye başlandı. 27 Ağustos 1967 tarihinde Vehbi Koç, törenle Tat Konserve Fabrikasının açılışını yaptı.
1970 yılında Halk Eğitim Merkezi hizmete girdi. Aynı yıl yapılan sayımda ilçe nüfusu; merkezde 25.686, köylerde 58.680 toplam 84.366 bireydir. 12 Eylül 1974 yılında Şeyhmüftü Camii karşısında çıkan yangın sonucu Eski Sinema Hanı ile beraber Köseleciler ve Kunduracılar Çarşısında 87 iş yeri yandı. 1976 yılında 108 dekar alan üzerine 262 iş yerinden oluşacak Sanayi Sitesinin yapımına başlandı.1974 yılında hizmete giren Hallaçoğlu sineması yapımında 2 yıl sonra televizyonların artması sonucu kapanarak Tekel' e depo olarak kiralandı.
80 ' li yılların başları tüm yurtta sancılı geçiyordu. Bunu ilçemizde de gerçekleşen eylemler takip ediyordu. 1980 yılında MHP ilçe binası sol militanlarca kurşunlanırken, öğretmen Nevzat Ceylan' ın evi de sağ militanlarca kurşunlandı. Ayrıca Atlas Kitapevi' nin camları kırıldı. Nisan ayında gerçekleşen bu eylemler havayı iyice gerginleştirmişti. 20 Temmuz tarihinde Ülkücü militanlar garaj kahvesini taradılar. Bu olayda 1 genç ölürken, 3 kişi tutuklandı. 1981 yılında dere bir kez daha taşma tehlikesiyle ilçeye korku saldı. Uzguraltı mevkiinde seddenin patlamasıyla Ayas ve Doğancı köylerinde 17 ev sular yüzünden yıkıldı. İlçe merkezinde de sular, Demirciler Caddesinde seddeleri zorlamaya başlayınca Belediye halktan çuval yardımı istemiştir. Halkın ve DSİ görevlerinin çabalarıyla delikler kum çuvallarıyla kapatılmıştır.1982 yılında Lalaşahin Mahallesinde bir evin inşaatı sırasında Yunan Tanrıçası Alene' nin som altınla kaplı mermerden bir heykeli bulundu. Heykel sergilenmek üzere Bursa Müzesine gönderildi. 6 yıl önce temelleri atılan Sanayii Sitesi hizmete girdi.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/ilceeski/k ebelmey.jpg 1986 yılı birçok yapının açılışına tanık olduk. 10 yıl önce yapımına başlanan kapalı spor salonu bu yıl açıldı. Meliköy Köprüsü bitirildi. 18 derslikli Züferbey Okulu ile 4 Katlı Kız Merkez Kuran Kursu hizmete açıldı.
1990 sayımında ilçe nüfusu merkezde 37.795, köylerde 63.009 olmak üzere toplam 100.804' e yükselmişti. 1991 yılında ilçenin ikinci köprüsü tören yapılmadan hizmete açıldı. (kaynak:www.mustafakemalpasa.bel.tr)
MELDE BAYIRI KALINTILARI
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/melde/melde03k.jpg İlçenin 4 Km. kuzeybatısında, Üçkurnalı ve/veya Melde Bayırı olarak anılan bölgede yer almaktadır.
İÖ. IV. yüzyıldan itibaren bazı sikkelerde adı Milatopolten olarak ta geçmektedir. Bu antik kentin, Apolonia Gölünün batısında hatta Karacabey' in bulunduğu yerde olabileceği bile öne sürülmüştü. Fakat bugün Melde' de bulunan harabelerin Miletopolis' e ait olduğu kesinlik kazanmıştır.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/melde/melde01k.jpg Miletopolis' in bir Miletos kolonisi olarak doğrudan Miletoslular tarafındanmı yoksa Kyzikoslular veya Atinalılar tarafındanmı kurulmuş olduğu kesinlik kazanmış değildir. Bölgede elde edilen nümismatik ve arkeolojik bulgular ikinci bir kentin varlığını da haber vermektedir. Bu kent bazı yazarlarca Miletopolisle karıştırılan Miletuteichos olup yerinin bugünkü Mustafakemalpaşa olabileceği öne sürülmektedir.
Miletopolis yerleşmesinde Yunan, Roma ve Bizans dönemlerine ait seramik ve sikkelere rastlanmaktadır. Kentin bir göl kenarına kurulmuş olmasına rağmen bugün göl kurumuş veya Apolyont Gölü suları çekilmiş olabilir. Yol çalışmaları sırasında çıkan göl sularında yaşayan kabuklu hayvanlardan oluşmuş yoğun tabaklaşmaların ortaya çkması bu savı doğrulamaktadır.Ayrıca kaynaklarda Miletopolin kenarında bulunduğu göl ile Marmara Denizi arasındaki suyolunun önemi işlenmektedir.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/melde/melde04k.jpg1974 yılında Bursa İzmir Karayolu yapımı sırasında Miletopolis' in tahrip edildiği saptanarak yol yapımı durdurulmuş, 1975 te yeniden başlayan çalışmalar sonucu Miletopolis Höyüğünün 130 X 70 metrelik kısmı kaldırılmıştır. Çalışmalar sırasında Roma İmparatoru Hadrianus İS. 117-138 yıllarına ait bir tapınağın kalıntıları bulunmuştur. Parçalar arasında Arşitravlar, alınlılar, yivli sütunlar, sütun başlıkları, mask kabartmaları, yumurta boncuk ve kenger yaprak bezemeli parçalar ilgi çekmektedir. Aynı yerde 1.13 metre boyunda bronzdan yapılmış bir Apollon heykeli de bulunmuştur.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/melde/melde05k.jpg1975 yılı yaz döneminde yörede Bursa Arkeoloji Müzesi Arkeologları tarafından yapılan kazı çalışmalarında Apollon heykeline ait parçalar Terracotta bir figürün erken Bizans dönemine ait bir hamamın coldarium bölümünün hypocaust sistemine ait bir kısım kalıntı ortaya çıkarıldı, yıkık moloz taş duvarlar arasında mozaik izlerine rastlandı.
Miletopolisin Karacabey Harası yönündeki sırtlarda da 20 dolayında aile mezarları bulundu. Geniş bir alana yayılmış olan Miletopolis Kenti' nin sınırları belirlenememiştir. (kaynak:www.mustafakemalpasa.bel.tr)
PAŞALAR KAZISI
Kültür Bakanlığı ve Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Paleoantropoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Berna Alpagut tarafından Başlatılmıştır. 1983 yılından beri sitemli olarak sürmektedir. İngiliz doğa tarih uzmanları, Finlandiya doğa tarih uzmanları, Amerika Birleşik Devletleri' nden çeşitli üniversite öğretim üyeleri ve Ankara Üniversitesi' nden çeşitli bilim adamları ortaklaşa gerçekleşen çalışmalarında öğrencileri ile birlikte, doğa tarihimizi aydınlatmaya başladılar.
Mustafakemalpaşa ilçesini içine alan ve adına "Gönen Çanağı" denilen geniş düzlüğün güney ucunda ince bir şerit gibi uzanarak 15 milyon yıldır sakladığı fosilleri bize veren yatak, Paşalar Köyü' nün 1 Km. güneyine düşer. 1965 yılında orman yolu açılırken farkına varılan bu kıymetli fosil yatağı orman yolunun kenarında yer almaktadır.
Bölgedeki mermer yataklarındaki kalsiyum karbonat, fosillerin sertleşmesine önemli etken olmuş ve dayanıklılığını artırmıştır. Atlar, zürafalar, gergedanlar, filler ve daha birçok etçil ve otçul hayvanlar... Özellikle filler büyük önem taşıyor. Litaratüre Gamphotherium Paşalarensis olarak geçen fil sadece bu yörede bulunmuştur.
(kaynak:www.mustafakemalpasa.bel.tr)
LALAŞAHİN PAŞA TÜRBESİ
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/lala/lala01k.jpg 600 yılı aşkın bir süredir Mustafakemalpaşa Deresi' nin kenarında vaktinde ilçeyi yukardan görebilen ufak bir tepenin kenarında bulunan türbe, Orhan Bey' in küçük Oğlu I. Murat' ın lalası Lalaşahin Paşa' ya aittir. Kendisine Orhan Bey tarafından verilmiş bir söz üzerine hediye edilmiş olan ilçemize ailesini yerleştirmiş, kendisi de hayatının sonuna kadar savaşlarda yer aldı. Tarihte konu ile ilgi bir birini tutan pek bilgi bulunmamakla beraber ölümünden sonra ailesinin bulunduğu yere defnedilmeyi vasiyet etmiş olması kuvvetli bir ihtimaldir.
Yapılan bir kazıda kemiklerinin 193 cm. uzunluğunda oluşu çok uzun boylu, iri yapılı bir Türk olduğunu göstermektedir. Ölüm tarihi net olmamakla beraber 1386 yılı olduğu sanılmaktadır.
Resim:Http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/lala/lala02k.jpg Türbe, 1948 yılında vakıflarca onarılmış Kuzey ve Doğu duvarları beyaz harçla sıvanmış diğer duvarları orjinaline uygun yapılmıştır. Selçuklu tarzında bir temel üzerine taş ve tuğladan yapılmış içi yabancı motiflerle süslenmiştir. 450 X 470 cm alanındaki türbenin yüksekliği 5 metredir. Türbenin çatısındaki sivri küllahı beş Osmanlı kümbetinden biridir. Türbenin 6 penceresi bulunmaktadır.
http://www.mustafakemalpasa.bel.tr/images/lala/lala03k.jpg Türbe civarına Lalaşahin Paşa tarafından bir cami, medrese, hamam ve zaviyeden oluşan bir küllüye yaptırılmış olmakla beraber, geçen yıllar içerisinde Hamam yıkıtırılmış yeri Kızılay' a verilerek modern bir hamam inşa edilmiştir. Cami' den geriye sadece minare kalmış, Onunda yarısı Savaş yıllarında yıkılmış, girişi de bir öğrencinin şerefesinden düşmesi sonucu örülmüştür. Medrese de birçok kez onarılarak okul olarak kullanılmış ve en sonunda oda yıkılarak yerine yeni bir okul inşa edilmiştir. Resim:Http://www.mustafakemalpasa.gov.tr/images/photoalbum/175t.jpg (kaynak:www.mustafakemalpasa.bel.tr-www.mustafakemalpasa.gov.tr)
[değiştir] Ekonomi
[değiştir] Tarım
İlçe Bursa'nın en gelişmiş tarım ilçesidir.Neredeyse her türlü tarım bitkisi yetişir.Özelliklede tahıl ürünleri çok fazla yetiştirilir.Ayrıca organik tarım açısından da gayet gelişmiştir.
[değiştir] Sanayi
M.K.Paşa ilçesini sanaisi yeni gelişmektedir.Organize sanayi bölgesi marmaranın en gözde sanayi bölgelerinden birisi olma yolundadır.ayrıca yeni kurulan mermer organize sanayi bölgesi en önemli sanayi yatırmlarındandır.
Organize Sanayi Bölgesi
Kuruluş : 23/12/1990 tarih 20734 sayılı Resmi Gazete Yatırım programı : 1991 Yer Seçimi : 08/05/1991 Arazi miktarı : 220 hektar(Net sanayi alanı; 126 hektar) Altyapı ihalesi: 1993 yılında yapılmıştır. Altyapı durumu : 30/12/1999 tarihinde tamamlanmıştır.
Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/osby1.jpg
Yol: Bursa-Balıkesir asfaltı ile OSB’yi bağlayan 5km.uzunluğunda 14mt. Genişliğindeki(bölünmüş yol) asfalttır. Bölge içinde 10-24 metre genişliğinde 17 km yol; yarma ve dolguları tamamlanmış stabilize malzemesi çekilmiştir.
İstinad Duvarı : 1.080mt. Beton perde istinat duvarı yapılmıştır. Orta refüje 13110 m/tül bordür döşenmiştir. Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/osby2.jpg İçme ve kullanma suyu : 16.210mt isale hattı döşenmiştir.
Su depoları ve kuyuları : 3 adet su deposu ile pompa binaları tamamlanmış su ihtiyacını karşılamak amacıyla 5 adet sondaj kuyusu açılmıştır. Tesislere su verilmektedir.
Kanalizasyon: 11480mt kanalizasyon borusu döşenmiştir.
Yağmur suyu : 5174mt yağmur suyu şebekesi yapılmıştır.
Enerji : 4 adet trafo binası yapılarak ENH ve AG-OG elektrik şebeke inşaatı tamamlanmıştır. Bölgeye enerji verilmektedir. Dağıtım Lisansı alınarak yatırımcılara kesintisiz olarak enerji verilmektedir.
Telekom : Telekom Santrali inşaatı tamamlanmıştır. Santral iç montajı yapılabilmesi ve faaliyete geçmesi için Bursa Telekom Baş Müdürlüğü’nce 2007 yılı Ocak ayında teslim edilmiştir. Her türlü haberleşme mevcuttur.
Ağaçlandırma: Yolların yarma ve dolgu şevlerindeki akmaları önlemek için 33.500 adet akasya fidanı dikilmiş olup bakımları yapılmaktadır.
Doğalgaz: BOTAŞ ile kesintisiz Doğalgaz satış sözleşmesi imzalanmış olup, 10/06/2006 tarihinde T.C.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı M.Hilmi GÜLER tarafından BOTAŞ Doğalgaz açılışı yapılarak, 10/08/2006 tarihinden itibaren Bölgeye gaz verilmesine başlanmıştır. Aylık ortalama 1.000.000sm3 gaz arzı yapılmaktadır.
Arıtma Tesisi; Mayıs ayından itibaren arıtma tesisi ile ilgili termin planına göre gerekli proje çalışmaları yapılmış olup arıtma ile ilgili proje sözleşmesi ve şartnamesi hazırlanmaktadır. Arıtma tesisinin inşaatı 14/01/2009 tarihinde bitirilmiş olacaktır.
Fosseptik : Bölge arıtma tesisi yapılıncaya kadar ihtiyacı karşılamak üzere 1000 m3’lük 5000 kişi kapasiteli fosseptik inşaatı tamamlanmıştır.
Bölge parsel sayısı : 66 adet(5000-48000m2 arası)
Parsel tahsis sayısı: 66 adet Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/osby3.jpg Satış şartları : Parsellerin peşin m2 fiyatı 12,5YTL’dir.(2008 Yılı birim değeri)
Ruhsat Alan : 44 adet yatırımcı ruhsat almıştır. 12 adet tesisin yapı ruhsatı çalışmaları devam etmektedir.
Fabrika sayısı : 10 adet fabrika faaliyet göstermektedir.
İnşaat Durumu : 8 adet fabrika inşaat halindedir.
Hafriyatı devam eden :8 adet yatırımcı
Ulaşım : Bölgenin demiryolu bağlantısı 15km ile Susurluk, denizyolu bağlantısı 60 km.ile Bandırma,Havayolu ulaşımı ise 80km. ile Bursa Havaalanı üzerinden olmaktadır.(Bu mesafe otoban yapımından sonra 45Km’ye inecektir) Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/osby3.jpg REZERV ALAN(Tevsii Alanı) ;
Rezerv alan(OSB II.Bölge): OSB bitişiğinde ayrıca 220 hektar büyüklüğünde T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylı rezerv alan yer seçimi 21/07/1998 tarihinde yapılmıştır. Rezerv alanda büyük parsel olarak sanayicilere tahsis yapılması planlanmaktadır. Rezerv alanda 2396 kişiye istihdam sağlayacak olan 18 adet yatırımcının 635.000.00m2’lik yer talebi mevcuttur. Tevsi alanı ile ilgili tüm işler mevcut Müteşebbis Heyet sorumluluğunda yürütülmektedir. Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/osby4.jpg Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Raporları yapılmış olup Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nce onaylanmış, T.C.Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca vize edilmiştir.
PARSEL TAHSİSİ ve SANAYİCİ SEKTÖREL DAĞILIMI
Çeşitli iş faaliyetlerinde olmak üzere 66 adet sanayi parselinden; 63 müteşebbisimize 66 adet parsel tahsis edilmiştir. Tahsis edilen parsellerin sektörel dağılımı şöyledir.
SEKTÖREL DAĞILIM
MAKİNA,METAL SANAYİ,OTOYAN SANAYİ 31 adet 698263.78m² TEKSTİL 9 adet 158009.96m² GIDA SANAYİ 6 adet 94589.52m² AĞAÇ SANAYİ,MOBİLYA,SÜNGER 5 adet 42993.73m² MATBAA,KARTON,AMBALAJ 2 adet 31665.83m² ELEKTRONİK 7 adet 160398.57m² PREFABRİK YAPI ELEMANLARI 2 adet 47522.82m² PLASTİK 1 adet 6220.67m² YEM 2 adet 17731.69m²
TOPLAM 66 adet 1.257.396.57m²
(kaynak:http://www.mkptso.org.tr)
MERMERCİLER ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/mosby3.jpg Kuruluş : 22/01/1998 tarih 23238 sayılı Resmi Gazete
Yatırım Programı :2004
Müteşebbis Tşk. Oluşturma: 03/03/1998
Yer Seçimi :21/07/1998
Projesi :2002 yılında yapılmıştır.
Arazi miktarı :67 hektar(678.955m2)
Ulaşım : İlçe merkezine 23 km mesafede olup ,Bölgenin demiryolu bağlantısı 35km Susurluk,denizyolu bağlantısı 80 km ile Bandıram,havayolu bağlantısı 80 km ile Bursa havaalanı üzerinden olmaktadır.(Bu mesafe otoban yapımından sonra 45 km inecektir.)
Altyapı projeleri : Altyapı projeleri hazırlanmıştır.
Altyapı İhalesi : Henüz yapılmamıştır.
Bölge Parsel Sayısı :45 Adet(5000-30000m2 arası)
Parsel Tahsis Sayısı :45 adet
İdareye Ait Boş Parsel :
Satış Şartları :Henüz kamulaştırma olmadığından dolayı m2 fiyatları belirlenmemiştir.
Fabrika Sayısı : 8 adet fabrika faaliyet göstermektedir. 7 adet mermer, 1adet un fabrikası Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/mosby5.jpg Yapılan Çalışmalar : Çed raporu kararı alınmıştır.Jeolojik ve Jeoteknik zemin etüd raporu Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünce onaylanmış ve Bakanlık tarafından vize edilmiştir.Kamu kararı yetkisi Bakanlıktan alınmıştır.Kredi için gayrimenkul teminatı yapılmıştır.İmar planı çalışmaları yapılmıştır(06/08/2007 tarihinde Bakanlıkça onaylanmıştır)Alt yapı projeleri yapılmaktadır.AG-OG, ENH projeleri yapılmaktadır.Bakanlık kredisi alınmış olup; Kamulaştırma çalışmalarına başlanmıştır. BURSA / MUSTAFAKEMALPAŞA MERMERCİLER ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ KURULUŞ ÇALIŞMALARI
12/06/1997 tarihinde Ticaret ve Sanayi Odasına ve Mermerciler işadamları derneğine kayıtlı Mermer işleyen firmaların müracaatlarıyla, Odamız Meclis toplantısında konuyu görüşerek, gerekli araştırmalara resmi ve özel kuruluşlar nezdinde ilk girişimlerde bulunmuştur.
Odamız ilçemizdeki, mermer hammadde kaynakları konusunda ön araştırma raporu hazırlamıştır. Ayrıca Bursa Valiliği, İ.T.Ü. Maden Fakültesine Mustafakemalpaşa İlçesi Mermer kaynakları raporu hazırlatmıştır. Odanın ve Fakültenin hazırlamış olduğu raporda uygun görüş bildirilerek ekonomiyle büyük katkı sağlayacağı vurgulanmıştır.
Mermerciler Organize Sanayi Bölgesi, 22/01/1998 tarih 23238 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayınlanan yatırım programına alınmıştır.
18/02/1998 tarihli Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yazılarına istinaden Mermerciler Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Teşekkülü 03/03/1998 tarihinde aşağıdaki şekilde oluşturulmuştur. Resim:Http://www.mkptso.org.tr/gmi/mosby4.jpg MÜTEŞEBBİS TEŞEKKÜLÜ oluşturan kuruluşlar; - Bursa Valisi Başkanlığında; - İl Özel İdaresi - Mustafakemalpaşa Ticaret ve Sanayi Odası - Mustafakemalpaşa Mermerci işadamları derneği.
Müteşebbis Teşekkülün oluşumu ile teşekkül heyet ilçemizde, mermer kaynaklarına yakın olmak üzere Bursa 2020 yılı çevre düzeni planını gözönüne alarak Mermer Kaynaklarına en yakın bölge olan Devecikonak civarında bölge için yer seçimi 21 Temmuz 1998 tarihinde 21 Bakanlık ve Genel Müdürlükten 27 teknik personel gelerek, OSB kurulması planlanan bölgeyi incelemiş görüş ve raporlarını Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkililerine vermişlerdir.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Kurumlardan alınan bütün bu olumlu görüşleri bir yazı ekinde Çevre Bakanlığı’na 02/07/1999 tarihinde bildirmiştir.
Çevre Bakanlığı’nda yapılan görüşmeler neticesinde 04/08/1999 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yazısına ÇED raporu hazırlanması için uygun görüş vermişlerdir.
İhtisas bölgesi (MERMER OSB) olması nedeniyle Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) raporu, Hali Hazır harita ve jeolojik etüd raporu hazırlanarak ilgili Bakanlığa teslim edilmiştir.
ÇED toplantılarına 23 Haziran 2000 tarihinde başlandı. 24/03/2003 tarihinde yapılan son toplantıda ilgili kurumların olumlu sonuç vermeleri ile ÇED OLUMLU Belgesi alınmıştır.
BAŞKAN VE YÖNETİM KURULU ÜYELERİ
Müteşşebbis Heyeti Kurulu: Adem SAÇAN : Başkan Fahri HACIALİOĞLU : Başkan Vekili Cabir TUNÇ: Üye İbrahim YILDIZ : Üye Turgay TURGUT : Üye Halis BATAL : Üye Ö.Savaş TOPKARA : Üye M.Emin ÜNALAN : Üye Erhan ONAR : Üye Selçuk PALABIYIK : Üye Kemal BURHAN: Üye
Yönetim Kurulu: Adem SAÇAN: Başkan Fahri HACIALİOĞLU: Başkan V. Cabir TUNÇ: Üye İbrahim YILDIZ : Üye Turgay TURGUT: Üye
Personel : Mustafa Alpay ÇALIŞKAN: Teknik Eleman
İŞYERİ SAYISI, DURUMU VE PERSONEL DURUMU
Mermerciler OSB’nde, 7 adet mermer işletmesi ve 1adet un fabrikası bulunmaktadır.Mermer işletmeleri ve un fabrikası faaliyette olup toplam 216 kişi çalışmaktadır.
ÖNEMLİ ÇALIŞMALAR: T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 06/06/2003 tarih 6418 sayılı yazı ile bildirilen izlenecek yol haritası çalışmalarına başlanmıştır.
SONUÇ : -Çed raporu kararı alınmıştır -Jeolojik ve Jeoteknik zemin etüd raporu Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünce onaylanmış ve Bakanlık tarafından vize edilmiştir.
-Kamu kararı yetkisi Bakanlıktan alınmıştır.
-Kredi için gayrimenkul teminatı yapılmıştır.
-İmar planı çalışmaları yapılmıştır(06/08/2007 tarihinde Bakanlıkça onaylanmıştır.)
-Kamulaştırma çalışmalarına başlanmıştır.
-Alt yapı projeleri yapılmaktadır.
-AG-OG ,ENH projeleri yapılmaktadır.
MESLEKİ GELİŞİM İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR:
Ayrıca Mermer OSB ‘nin kurulmasıyla bölge yakınında (Devecikonak Nahiyesinde) Bu konu ile ilgili ara teknik eleman yetiştirmek üzere M.K.Paşa Meslek Yüksek Okulunda Mermer bölümü açılması düşünülmektedir.
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: 1-) Bursa yerleşim merkezi ile bütün ilçelerin yerleşim merkezleri içinde ve yol boylarında, orman içlerinde dağınık olarak çok sayıda Mermer işleme tesisi kurulmuştur ve halen kurulmaya devam etmektedir.
Mermer OSB’ sini daha cazip ve teşvik amacıyla; Bu konuda kurulacak işletmelerin Çevre kirliliğine sebep olmamak üzere, Mermer OSB’ de kurulmasının önerilmesi önem arz etmektedir. 2-) Elektrik ve Akaryakıt pahalılığından dolayı maliyetlere yansımakta ve dolayısıyla satış fiyatlarımıza etki etmektedir.
Çeşitli teşvikler getirilmeli; Akaryakıtta ÖTV indirimi ve Elektrikte de enerji teşvik’i verilebilir.
3-) İzin alma işlemlerinin düzenlenmesi
Yasa ve Yönetmeliklerde onay makamı çeşitlendikçe sorunlarda artıyor.Mermer işletmeciliğinde izinlerin ve kontrollerin tek merkezli yapılmasının, verimliliği artırıcı bir etken olacağının altı çiziliyor.
4-) Kalifiye eleman bulma zorlukları
Bu alanda ilgili ara eleman yetiştirilmek üzere M.K.Paşa MYO’nda mermer bölümü açılması
(kaynak:http://www.mkptso.org.tr)
[değiştir] Hayvan Yetiştiriciliği
İlçede özellikle merinos koyunculuğu ve sığır yetiştiriciliği yapılır.Yani hem büyük baş hem de küçük baş hayvan yetiştirilir.Ayrıca Kirmasti deresi nedeniylede balıkçılık da cokca yapılmaktadır.
[değiştir] = Madencilik
İlçede Kestelek köyü civarlarında bormadeni işletöeleri vardır. Resim:Http://www.mustafakemalpasa.gov.tr/images/photoalbum/73t.jpg Resim:Http://www.mustafakemalpasa.gov.tr/images/photoalbum/56t.jpg (kaynak:www.mustafakemalpasa.gov.tr)
[değiştir] Nufus
İlçenin merkez nufusu 2000 yılında 46,800'dür.Köyleri ile bereber de nufus 2000 yılında 100,000'i aşar.
2008 yılında merkez nüfusu 54000'dir.
[değiştir] Yüz Ölçümü
Bursa ilinin en büyük yüz ölçümü ve en büyük nufus yağunluğuna sahiptir.
Not:M.K.Psşa ilçesi Türkiye deki ilçeler arasında en fazla köye sahip olan ilçedir.1933 yılında 139 kayıtlı köyü varken şu anda 118 köyü vardır.
[değiştir] Dış bağlantılar
 |
Bursa ilinin ilçeleri |  |
|---|---|---|
|
Büyükşehir ilçeleri: Bursa (Merkez) | Nilüfer | Osmangazi | Yıldırım |
||
 |
İlçe ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
