Mantı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Mantı, çeşitli baharatlarla çeşnilendirilen kıymanın, küçük hamur parçalarının içine konulması ve bu hamur parçalarının suda haşlanması ile yapılan etli hamur yemeğidir. Türk mutfağının olduğu kadar diğer Orta Asya mutfaklarının da bir parçası olan mantı, eski SSCB ülkelerinde de popüler bir yiyecektir. Orta Asya'dan Anadolu'ya göçebe Türkler tarafından getirilmiştir. Bazı yörelerde mantıya "tatar böreği" denilmesi, mantının göçebelikle olan ilişkisini doğrulamaktadır. Mantı, Uzak Doğu’da baozi ve mandu adları ile anılan etli/sebzeli hamur yemeklerine benzemektedir.

Afgan mutfağında mantı yapımı: Hamur parçalarının içine dana eti kıyması konur, haşlanır, üstüne yoğurt dökülerek ve kuru nane, limon suyu, zeytinyağı, sarımsak ve kişniş eklenerek servis yapılır.

Kazak mutfağına mantı yapımı: Hamur parçalarının içine koyun ya da at eti kıyması konulur, buharda pişirilir, karabiber ekilir, doğranmış balkabağı eklenir. Üstüne tereyağı, ekşi krema ya da soğan sosu dökülerek servis yapılır.

Kırgız mutfağında mantı yapımı: Hamur parçalarının içine koyun eti,dana eti, patates ve balkabağı gibi malzemelerden biri ya da birkaçı konulur. Yağ eklenir. Eklenen yağ, mantıyı daha sulu ve lezzetli yapar. Buharda veya suda haşlanarak ya da yağda kızartılarak pişirilir. Üzerine genellikle tereyağ konur ve ekşi krema, özel domates sosu veya sirke ve karabiber ile lezzetlendirilen taze soğan halkaları ilave edilerek servis yapılır. Çocukların sevdiği bir yemektir. Pişirmesi zahmetli ve zaman alıcıdır. Mantı pişirmek, çocukların da dahil olduğı bir aile aktivitesidir.

Türk mutfağında mantı yapımı: Üzerine sarımsaklı yoğurt,salça ve erimiş teryağı dökülerek ve sumak, kuru nane, kırmızıbiber ekilerek servis yapılır. Türkiye'nin en güzel, en çok sevilen yöresel yemeklerinden biri olarak sunulmaktadır. Sıklıkla Kayseri ile özdeşleştirilmiştir. Ayrıca Kırşehir, Adana, Aksaray, Çorum, Mersin, Niğde, Sivas, Tokat, Yozgat gibi illerde geleneksel olarak yapılmaktadır.Son yıllarda Türkiye'nin her yerinde yapılmakta, hatta yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının özlem gidermek için yaptığıda bilinmektedir.

[değiştir] Türk Mutfağı'ndan mantı tarifleri

Posof-Ardahan Mantısı:

Genişçe bir kapta unun ortasını açın, bir tutam tuz serpin ve azar azar su ilave ederek katıca bir hamur yapın. Hamurun ne çok kaskatı ne de çok yumuşak olmalıdır. Hamurdan bezeler yaparak, bunları teker teker, hazır yufkadan daha kalınca olarak(1 mm. kalınlıkta) açın. Diğer tarafta içine az karabiber, soğan, maydanoz karıştırılıp hafifçe yoğurulmuş kıyma hazırlayın. Kıymadan kopardığınız fındık iriliğinde parçaları ikişer parmak arayla açtığınız yufkanın üzerine koyun. İkinci yufkayı bunun üstüne kapayıp, kareler halinde kesin. İsterseniz tek yufkanın kıymasına üçgen şeklinde de kapatabilirsiniz. Mantılar hazır olunca kaynayan suya atarak 5 dakika pişirip süzgeçle alın. Üzerine sarmısaklı yoğurt ve kırmızı (pul) biberli yağ koyarak servis edin. Mantının yanında içecek olarak genellikle kola, şıra ya da ayran tercih edilmektedir.

Kırşehir mantısı:

Bu mantının diğer bükme mantıdan farkı su böreği olarak bilinen Kırşehir yöresine ait böreğe benzemesidir.

Açılan yufkaların üç adedi bir tepsinin içine yayılır. Üzerine bol kıyma ile yapılmış iç döşenir. En üste de yine üç adet yufka serilerek fırında bir süre pişirilir. Daha sonra tepsi içerisinde dilimler halinde kesilen mantının üzerine hazırlanan salçalı sos bolca ilave edilerek tekrar fırınlanır. 15-20 dakika pişirildikten sonra sarmısaklı yoğurtla servis yapılır...

Ayrıca Aksaray'da bilinen mantının kıymasız yani iç malzesiz bir çeşiti de geleneksel olarak yapılmaktadır.