Kanlı Pazar (1905)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kanlı Pazar (Rusça: Кровавое воскресенье), 22 Ocak 1905'te (eski Rus takvimine göre 9 Ocak) Petersburg'da işçilerin Çar II. Nikolay'a bir dilekçe sunmak üzere Kışlık Saray'a doğru sakin ve barışçıl bir yürüyüşe geçmeleri üzerine çarın askerleri tarafından bu barışçı yürüyüşe katılan silahsız yaklaşık 100.000 işçiye toplu tüfekli acımasızca açılan ateş sonucu 1000'den fazla ölü, 2000'den fazla yaralı ile sonuçlanan tarihi olay. Bu yürüyüşü Gapon adında bir papaz örgütlemişti. Eylemciler iş gününün 8 saate indirilmesini, asgari ücretin de en az bir lira olmasını ve fazla mesainin kaldırılmasını istemekteydi.
[değiştir] Nedenleri
1904 yılında Bolşevikler komitesi Bakü'de büyük ve iyi örgütlenmiş bir grevi yönetti. Grev başarıyla sonuçlandı ve petrol işçileriyle sanayicileri arasında Rus işçi sınıfı tarihinde, ilk olarak, bir toplu sözleşme imzalandı. Bu grev Rusya'nın çeşitli bölgelerinde işçi eylemlerini hızlandırdı. Bu nümayişlerden korkan çarlık yönetimi, işçilerin aralarına ajanlar sokmayı başardı. Bu amaçla Gupon adlı bir papazı Rus Fabrika İşçileri namlı bir örgüt kurmakla görevlendirdi. Gupon'un önerisine göre 9 Ocak günü işçiler çara isteklerini arzedecek, çar da bu istekleri olumlu karşılayarak işçi hareketlerini yatıştıracaktı. Ama çar II. Nikolay karar değiştirip kalabalıklara ateş açtırınca Kanlı Pazar vuku buldu. Gupon'un Rus gizli servisinden (OKHRANA) olduğu ve provakatör olduğu anlaşılınca arkadaşı Pinhas Rutherbeng tarafından öldürüldü. Savaşın bir diğer sebebi de Rus-Japon savaşında çarlık ordularının ağır bir hezimete uğramasından doğan huzursuzluk ve ekonomik sıkıntılardır. Bu sıkıntıların başında birçok işyerinin ve fabrikanın kapanması ve 100.000 kişinin işsiz kalması vardır.
[değiştir] Sonuçları
Bu olay tüm Rusya'da büyük tepkilere sebep oldu. Sadece o ay grevlere 450.000 işçi katıldı. Kitleler Kahrolsun zorbalık sloganıyla sokaklara dökülmüştü. Bu olayla sosyal demokrat partilerin (özellikle işçiler ve köylüler üzerindeki) etkinliği arttı ve bu olay bir anlamda başarısız [[1905 Rusya devrimi'nin kıvılcımı olmuştu.
