İstanbul Ermeni Patrikhanesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu madde, Vikipedi standartlarına uygun değildir ve bu nedenle düzenlenmesi gerekmektedir. Maddeyi Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyip, geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Bu madde Mart 2008 tarihinden beri, düzenleme isteğiyle etiketlidir. |
İstanbul Ermeni Patrikhanesi (Erm: Badriarkaran Hayots Bolso), Osmanlı Devleti'nde yaşayan Ermenilerin ruhani ve dünyevi işlerini yönetmek üzere 1473'te Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulmuş olan teşekküldür. Halen Ermeni Apostolik Kilisesi'ne (Gregoryen) mensup Türkiye Ermenilerinin dini önderliğini yapmaktadır. Patrikhane merkezi İstanbul'un Nişanca (Kumkapı) semtinde bulunur.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçe
İstanbul fethedilmeden önce 2. Mehmet teftiş için Bursa'ya gelir ve Bursa Ermenileri Episkoposu Hovagim'ide ziyaret etmek ister. Sultan Mehmet Hovagim'in odasına aniden girince Hovagim heycanlanır. Sultan ne yaptığını sorduğunda, Allah kelamı okuyodum diye cevap vererk elindeki İncil'i gösterir. Sultan Mehmet'de Hovagim'den İncil'den rastgele bir sayfa açarak bu sayfayı yorumlamasını ister. Hovagim rastgele bir sayfa açar ve Krallarla ilgili bir bölüm denk gelir. Hovagim sultana; Sultanım siz daha geniş yerler feth edecek ve tüm dünyanın sultanı olacaksınız der. Sultan'da bu tüm dünyaya Constantinapol'de dahil Mi diye sorduğunda, Hovagim ona ne şüphe sultanım bunun için kitap açmaya ne gerek var der. Bunun üzerine sultan, andım olsun eğer Constantinapol'ü fethedersem cematini bu şehre yerleştiricem ve senide patrik ilan edicem der. Fatih sultan Mehmet İstanbul'u feth ettikten sonra Rum'lara alternatif bir cemaatin olması ve ileride Rum'lar isyan ederse bunun önüne geçilebilmesi için Ermenileri İstanbul'a yerleştirir hatta İstanbul, suç işleyen Ermeniler'in bile sürgün yeri haline gelir, Sultan söz verdiği gibi Bursalı Hovagim'i patrik ilan ederek Rum'lardan aldığı Samatya'da ki Sulu Manastırı Ermenilere patrikhane olarak kullanmalrı için verir. Kilisenin adı Surp Kirkor Lusuroviç olarak değiştirilerek Ermenilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde ki bazı Rum kiliseleride yine Ermeniler'in kullanımına verilir. Daha sonra Patrikhane Kumkapı'ya taşınır. Yangınlarıyla meşhur olan bu semtte patrikhane bir çok kez yanar fakat 1850 lerdek i son yangınlarda artık hiç kullanılamayacak hale gelir ve Sultan 2. Mahmut'un Kuyumcubaşısı ve başdanışmanı olan Kazaz Artin Amira Bezciyan tarafından patriklik kilisesi ve patriklik binası yeniden inşaa edilir.Bina 2000 li yıllara kadar ufak tamiratlarla ayakta kalmayı başarır. Fakat artık kullanlamayacak vaziyete gelince Mesrob Mutafyan'ın döneminde yapılan bağışlarla yeniden restore edilir.2005 yılında binanın restorasyonu için bağış yapanalra patrik mutafyan tarafından Patriklik Liyakat Nişanı verilmiştir. Bu nişanı alanlar ; & Hosrov Akpolat & Hayg Aslanyan & Efrim Bağ & Misak Bağam & Luiz Bakar & Yervart Bozacıyan & Apel Çelik & Jirayr Dağdevirenel & Kirkor Döşemeciyan & Hibel Gazze & Dikran Gülmezgil & Apik Hayrebetyan & Boğos Hecimoğlu & Aram Kamburyan & Sirvart Karamanuk & Zohrab Marukyan & Hrant Moskofyan & Anto Parunakyan & Asadur Parunakyan & İrma Polat & Kevork Santalu & Bedros Şirinoğlu & Tanya Şirinoğlu & Cezo Taş & Mıgırdiç Timurcuoğlu & Setrak Tokat & Mihran Ulikyan & Garbis Unan & Maksut Urun & Bedri Yalın & Aret Yerganyan
[değiştir] 1860 Reformu
[değiştir] Günümüzde Patrikhane
[değiştir] Patrik Listesi
1. Bursalı 1.Hovagim(1461-1478) 2. 1. Nigoğayos (1478-1489) 3. 1. Garabed (1489-1509) 4. 1. Mardiros(1509-1526) 5. 1. Krikor (1526-1537) 6. 1. Asvadzadur (1537-1550) 7. 1. Istepanos (1550-1561) 8. Sisli 1. Diradur (1561-1563)(1596-1599) 9. 1. Hagop (1563-1573) 10. 1. Hovahannes (1573-1581) 11. 1. Tovmas (1581-1587) 12. 1. Sarkis (1587-1590) 13. 2. Hovahannes (1590-1591) 14. Çulfalı 1. Azaria (1591-1592) 15. Zeytunlu 2. Sarkis Baron Der (1592-1596) 16. Karnili 1. Melkiseteg (1599-1600) 17. İstanbullu 3. Hovahannes Sağır (1600-1601)(1621-1623)(1623-1626) 18. Kayserili 2. Kevork (1601-1608)(1611-1621)(1623-1626) 19. Vanlı 1. Zakaria (1626-1631)(1636-1639) 20. Arevelkli 1. Tavit (1639-1641)(1643-1644)(1644-1649)(1650-1651) 21. Yerevanlı 1. Giragos (1641-1642) 22. Sivaslı 1. Khaçadur (1642-1643) 23. Halepli 2. Tovmas(1644)(1657-1659) 24. Antepli 1. Yeğiazar (1651-1652) 25. Muğneli 4. Hovahannes (1652-1655) 26. Kefeli 2. Mardiros (1659-1660) 27. Sivaslı 1.Ğazar(1660-1663) 28. 5. Hovahannes Tütüncü (1663-1664)(1665-1667) 29. Tekirdağlı 3. Sarkis (1664-1665)(1667-1670) 30. Meğrili 2. Istepanos (1670-1674) 31. Amasyalı 4. Hovahannes (1674-1675) 32. İstanbullu 1. Antreas (1675-1676) 33. Kayserili 2. Garabed (1676-1679)(1680-1681)(1681-1684)(1686-1687)(1688-1689) 34. 4. Sarkis Ekmekçi (1679-1680) 35. İstanbullu 1. Toros (1681)(1687-1688) 36. 1. Ğapanlı Yeprem (1684-1686)(1694-1698) 37. Cileli 2. Khaçadur (1688) 38. Kayserili 1. Mateos Sarı (1692-1694) 39. 2. Melkiseteg Suphi (1698-1699)(1700-1701) 40. 1. Mıkhitar (1699-1700) 41. Tokatlı 1. Avedik (1702-1703)(1704-1706) 42. Amasyalı 1. Kalust Gaydzag (1703-1704) 43. Balatlı 1. Nerses (1704) 44. Erzincanlı 3. Mardiros (1706) 45. Harputlu 1. Mikayel (1706-1707) 46. Apuçehli 1. Sahag (1707)(1708-1714) 47. İzmirli 7. Hovahannes (1707-1708) 48. Kantsaklı 8. Hovahannes (1714-1715) 49. Bitlisli 9. Hovahannes (Golod) (1715-1741) 50. Zimaralı 2. Hagop Nalyan (1741-1749) 51. Silistreli 1. Brokhoron (1749) 52. Eğinli 1. Minas (1749-1751) 53. Ğapanlı 1. Kevork (1751-1752) 54. İstanbullu 3. Kevork Basmacıyan (1764-1773) 55. Kağızmanlı 2. Zakaria Pokuzyan (1773-1781)(1782-1799) 56. Hamadanlı 10. Hovahannes (1781-1782) 57. Surmarlı 1. Tanyel (1799-1800) 58. Bayburtlu 11. Hovahannes Çamaşırciyan (1800-1801)(1802-1813) 59. Hamsalı 4. Kevork (1801-1802) 60. Datevli 1. Apraham Kolyan (1813-1815) 61. Edirneli 1. Boğos Krikoryan ( 1815-1823) 62. Balatlı 3. Garabet (1823-1831) 63. Bursalı 3. Istepanos Ağavni Zakaryan (1831-1839)(1840-1841) 64. Balatlı 3. Hagopos Seropyan (1839-1840)(1848-1858) 65. İstanbullu 2. Asvadzadur (1841-1844) 66. İstanbullu 2. Madteos Çuhacıyan (1844-1848) 67. İstanbullu 2. Kevork Keresteciyan (1858-1860) 68. Edirneli 5. Sarkis Kuyumciyan (1860-1861) 69. Bursalı 2. Boğos Taktakyan (1863-1869) 70. İstanbullu 1. İknadios Kakamaciyan (1869) 71. Vanlı 1. Mıgırdiç Hrimyan (1869-1873) 72. İstanbullu 2. Nerses Varjabedyan (1874-1884) 73. 1. Harutyun Vehabedyan (1885-1888) 74. Keremetli 1. Khoren Aşıkyan (1888-1894) 75. İstanbullu 3. Matdeos İzmirliyan (1894-1896)(1908-1909) 76. İstanbullu 1. Mağakya Ormanyan (1896-1908) 77. İstanbullu 1. Yeğişe Turyan (1909-1910) 78. İstanbullu 12. Hovahannes Arşaruni (1911-1913) 79. Bağdatlı 1. Zaven Der Yeğyayan (1913-1915)(1919-1922) 80. Muşlu 1. Mesrob Naroyan (1927-1944) 81. Trabzonlu 1. Karekin Haçaduryan (1951-1961) 82. Yozgatlı 1. Şınorkh Kalusdyan (1961-1990) 83. İstanbullu 2. Karekin Kazancıyan (1990-1998) 84. İstanbullu 2. Mesrob Mutafyan (1998-....)
