Irak Kürdistan Özerk Bölgesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

**حكومه تى هه رێمى كوردستان**
Hikûmetî Herêmî Kurdistan(Irak)
Irak Kürdistan Özerk Bölgesi Bayrağı
Milli Marş: Ey Rekip
Resmi diller	Kürtçe ve Arapça
Ülke	Irak
Başkent	Erbil
Başkan	Mesut Barzani
Başbakan	Neçirvan İdris Barzani
Yüzölçümü	80 000 km²
Nüfus – Total (2005) – Nüfus yoğunluğu	tahmini 5,500,000 40/km²
Para birimi	Irak dinarı
Saat dilimi	UTC+3

Irak Kürdistan Özerk Bölgesi, Irak'ın kuzeyindeki bölgelerini kapsayan ve Bağdat´a bağlı olan özerk bölge. Nüfusları tartışılan ve bölge yönetimince azınlık statüsü verilmiş olan Kürtler, Asuriler, Türkmenler ve Süryaniler bu bölgede yaşamaktadırlar.

[değiştir] Bölge Tarihi

Irak'ın kuzeyinde bulunan bölge 11 Mart 1970'de Saddam Hüseyin ve Mustafa Barzani arasında yapılan anlaşma üzerine kuruldu. Özerklik anlaşmasına göre Irak'ın kuzeyindeki üç il, yaklaşık 37 000 km²'lik bir Bölge, Erbil de kurulucak bir yerel Parlamento tarafından yönetilecekti. Bunun yanısıra Irak Meclis'inde 5 bakan ve başbakanvekili Kürt olacaktı. Kürtçe ülke genelinde Arapça'nın yanısıra ikinci resmî dil olacaktı.

İran-Irak Savaşı sırasında bu bölge merkezi hükûmet´in kontrolünden çıkmış, İran saflarında Saddam Hüseyin´e karşı yer almıştı. Saddam Hüseyin savaştan önce anlaşmayı kaldırmış ve 1974 de Kürt bakanları meclisten çıkarmıştı. Bu durum üzerine Barzani´ler isyan etmişlerdi. Bu durum Irak için çıkan savaşı kötü etkiledi, çünkü Saddam Hüseyin'e karşı Kuzey, İran ile ittifak etmiştir.

Birinci Körfez Savaşı öncesi ve savaş sırasında Saddam Hüseyin'den kaçan on binlerce Kürt Türkiye Cumhuriyeti'ne sığındı. Türkiye tarafından kurulan kamplarda Kürt mültecilere sağlık, barınma ve giyim yardımları yapıldı. Saddam Hüseyin devrilip Kürt liderler yeni dönemde söz sahibi olana kadar yurt dışına Türk Pasaportu ile çıktılar.

Birinci Körfez Savaşı´ndan sonra çıkarılan uçuş yasağından dolayı bölge bugüne kadar Bağdat´ın yönetimi altında değildir. Bölge Kürdistan Parlementosu'nun kontrolü altındadır.

Mesut Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokratik Partisi ile Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği´nin arasında çıkan anlaşmazlıklardan dolayı Bölge ikiye bölünmüşse de, son yıllarda birleşme sürecine girilmiştir.

[değiştir] Din

Bölge halkının çoğu Sunni'dir ve Şafi mezhebindendir. Bölgede Katolik, Ortodoks, Süryani, Ermeni ve Keldani kiliselerine bağlı Hristiyan azınlık ve sayıları on binlere ulaşan Yezidi dini mensupları mevcuttur. ^[1]

George W. Bush ve Mesud Barzani Oval Office , White House, 25.10.2005

[değiştir] Seçim sonuçları

19 Mayıs 1992 seçimleri^{[kaynak belirtilmeli]}

Kürdistan Demokrat Partisi	%45,3
Kürdistan Yurtseverler Birliği	%43,8
Kürdistan İslami Haraketi (IMK)	%5,1
Kürdistan Sosyalist Partisi (PASOK)	2,6 %
Irak Komünist Partisi (ICP)	1,0 %

Baraj %7´de olduğundan KDP 51 Koltuk, KYB 49 Koltuk mecliste hak etmiştir. KDP bir koltuk KYB'ye vermiştir. Böylece iki parti eşit düzeyde temsil hakkına sahip olmuştur. Türkmenler, Kürtler ve Kürtleri destekleyen mandater Amerika'ya inat seçimlere katılmamıştır. Geri kalan koltuklar azınlıklara göre dağıtılmıştır.

30 Şubat 2005 seçimleri^{[kaynak belirtilmeli]}

Kürt ittifakı	104 Koltuk
Kürdistan islami Cemiyeti	6 Koltuk
Kürdistan işçi Partisi	1 Koltuk

[değiştir] Ulaşım

Bölgede Erbil ve Süleymaniye kentlerinde olmak üzere iki adet uluslararası havalimanı varır. Buradan Viyana, Frankfurt, Stockholm, Amsterdam, Dubai, Umman ve İstanbul'a haftada 80'den fazla doğrudan uçak seferleri düzenlenmektedir. ^[2]

[değiştir] Eğitim

Bölgede yer alan üniversiteler: ^[3]

Enstütü	Internet Adresi	Kuruluş Tarihi	Öğrenci Sayısı
Selaattin Üniversitesi (SU)	www.usalah.org	1968	7,048 (2007)
Süleymaniye Üniversitesi (US)	www.univsul.com	1968	(3067) (2006)
Dohuk Üniversitesi	www.dohukuni.net	1992	1,689 (2007)
Koya Üniversitesi (KU)	koyauniversity.org	2003	(?) (2006)
Kürdistan Üniversitesi	www.ukh.ac	2006	400 (2006)
Irak Amerikan Üniversitesi - Süleymaniye	www.auis.org	2007	50 (2007)