İntifada
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu maddede kullanılan üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. Konuyla ilgili tartışma için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Maddeyi geliştirerek ya da konuyla ilgili tartışmaya katılarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
İntifada (okunuşu: intifadah), sözlük anlamı ile silkinmek, ayağa kalkmak, baş kaldırmak demektir. Genelde Filistinliler´in İsrail işgaline karşı başlattıkları direnişin adı olarak kullanılır.
Konu başlıkları |
[değiştir] İlk İntifada
1987 Aralık ayında Gazze şehri 6 İslami Cihad mensubunun Gazze hapishanesinden kaçmasının gerilimi yaşıyordu. İsrail askerleriyle Filistinliler çatışırken 7 Aralık günü plastik satmakla geçinen bir İsrailli yerleşimci, Şhlomo Sakal, esrarengiz bir biçimce bıçaklanarak öldürüldü. İsrail'e göre bu Filistinli militanların işiydi. Ertesi gün gerilimi iyice tırmandıran bir haber daha geldi. Bir İsrail kamyonu Cebeliye mülteci kampında yaşayan Filistinli işçileri taşıyan kamyona çarpmıştı. [1] Olayda 6 Filistinli ölmüş, ikisi de yaralanmıştı. İsrail askerleri cenazelerin Cebeliye mülteci kampına götürülerek ailelerine teslim edilmesine izin verdi. Cebeliye, cenazelerin gelmesiyle yasa ve öfkeye boğuldu. Ölenlerin yakınları cesetlerin başında ağıtlar yakıyor, kimileri eğilip yüzlerini öpüyor, kimileri dövünüyor, kimileri de intikam naraları atıyordu. İsrail, 6 Filistinlinin o gece yaşanan trafik kazasında öldüğünü iddia ediyordu. Ama Gazze, Filistinlilerin Şhlomo Sakal'ın bıçaklanmasına misilleme olarak öldürüldüğü dedikodularıyla çalkalanıyordu. Ve saatler ilerledikçe bu şüpheleri doğrulayacak gelişmeler yaşandı. Filistinliler yas tutarken, İsrail askerleri kampa saldırarak cesetleri zorla ailelerinden geri aldı. İsrail cesetleri ortadan kaldırarak olayı örtbas etmek, cenaze törenlerinin bir gösteriye dönüşmesini engellemek istiyordu. Ama bu girişim tam tersi bir etki yaptı. Önlemek istedikleri gösteri gerçekleşti ve yıllarca devam edecek intifadanın başlangıcı oldu.
Yıllardır süren işgal, topraklarının gasp edilmesi, kendi evleri yıkılırken yeni Yahudi yerleşim yerleri açılması ve türlü baskılar Filistin halkını canından bezdirmiş, bıçak kemiğe dayanmıştı. Filistin'in kaderi tek bir taşla değişiverdi. Filistinli gençlerin İsrail kurşunlarına karşı attıkları ve simge haline gelen taşların ilkini o günlerde yine Filistinli bir genç atmış ve arkadaşlarının da ona eşlik etmesiyle kıvılcım ortaya çıkmıştır.
O gün yaşananlar kısa zamanda bütün Filistin topraklarına yayılıverdi. Yollarda yakılan lastiklerin dumanı, zift ve barut kokusu Batı Şeria ve Gazze'yi sarıverdi. Filistinli işçiler greve gitti, sandıklarında saklanan ve İsrail'in yasakladığı Filistin bayrakları yeniden gün ışığına çıktı. Bütün halk tek bir kişi gibi düşünmüş, ayağa kalkmıştı.[2] İntifada başlamıştı.
20 yıldır süren işgal boyunca İsrail, Araplara ait topraklara el koymuş, saldırgan bir yerleşim politikası uygulanmıştı. Her türlü insan hakları ihlal edilmiş, insanlar öldürülmüş, tutuklanmış, hapse atılmış, işkence görmüş ve sorgulanmıştı. İsrail, baskınlarla, sokağa çıkma yasağı ve seyahat engellemeleri gibi uygulamalarla Filistinlilerin hayatını çekilmez kılmıştı. Bu baskıdan etkilenmeyen neredeyse tek bir ev, tek bir aile kalmamıştı. Böylece geçen 20 yıl içinde Filistinliler arasında ulus bilinci uyanmış, siyasi fikirler gelişmişti. Filistin halkı isyana hazırdı. 8 Aralık'taki olay halk ayaklanmasının kıvılcımını çakmıştı.
[değiştir] İkinci İntifada
Filistinliler tarafından El-Aksa-İntifada olarak adlandırılan ikinci intifada, Ariel Şaron'un Mescid-i Aksa'yı ziyaretini neden olarak gösteren Filistinli vatansever guruplar tarafından, 2000 yılının eylül ayında başlatıldı.
Başından beri "silahli bir ayaklanma" olan ve kısa zamanda Filistin Otonom bölgesinin sınırlarnı aşarak İsrail´e yayıyan ikinci İntifada Şubat 2005´te, Mısır´ın Şarm el Şeyh kentinde, Mahmud Abbas ve Ariel Şaron arasındaki ateşkes anlaşması ile "resmi olarak" sona erdi.
