Gazi Lisesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ankara Ulus’ta Opera Meydanı'nın üstünde Gençlik Parkı'nın tam karşında bugünkü İtfaiye Meydanı'nda yer alan 1932'de kurulmuş olan tarihi lise. Ankara Gazi Lisesi bugüne kadar çok sayıda bilim, devlet, siyaset, sanat insanı yetiştirmiştir.
Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nün açılmasından sonra Atatürk’ün isteği üzerine Gazi Eğitim Enstitüsünün bünyesinde kurulan Ankara Gazi Lisesi bir müddet Gazi Eğitim Enstitüsünün bünyesinde eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürdükten sonra bugünkü binasına taşınmıştır.
Gazi Lisesi, orta kısım dahil olmak üzere 1932–1933 öğretim yılında bu binada eğitim ve öğretim hizmetine başlamıştır. Gazi Lisesi adını okula bizzat Atatürk vermiştir. O devirde Ankara'da Ankara Lisesi ve yeni açılan Birinci Ortaokulu vardı. Fazla öğrenci olmadığından Gazi Lisesi pek az öğrenci ile eğitime başlamıştır. Gazi Lisesi Atatürk'ün isteği üzerine Kolej olarak İngilizce öğretime başlamış İngiltere'den öğretim görelisi olarak iki profesör getirtilmiş 1936 yılından 1971 yılına kadar klasik olarak öğrenim devam etmiştir. 1971–1972 öğretim yılından itibaren modern matematik ve fen öğrenimi uygulanmaya başlamıştır.
Lise dört yıla kadar Gazi Eğitim Enstitüsü binasında faaliyette bulunuş, zamanla öğrenci artışı nedeniyle yeni bir lise binasının yapılmasına karar verilmiş itfaiye meydanında bugünkü binanın yapılmasına başlanmış, bina 1936 yılında bitirilerek 1936–1937 öğretim yılında bugünkü binasına taşınmıştır. Gazi Lisesi Gençlik Parkının karşısında Hergele Meydanı'nın doğusundaki Gazi Lisesi Mimar E. Egli'nin tasarımıdır. "L" biçimli bir kütleye sahip olan yapı yarım bodrum üzerine iki katlı olarak 1936 yılında inşa ediliştir.
"L" biçimli kütlenin kuzey-güney doğrultusundaki uzun koluna derslikler güneydeki kısa koluna ise alttan üste doğru srasıyla yönetim, fizik laboratuarı ve müzik odası birimleri yerleştirilmiştir. Yarı bodrum olan at katta ise küçük bir spor salonu servis mekânları ve depolar yerleştirilmiştir.
Yapıya güneybatı köşesinde cephenin geriye çekilmesiyle oluşan sadece üstü kapalı köşesindeki yuvarlak bir sütunla desteklenen ilginç ve yüksek mekândan girilir. Küçük bir holden hemen sonra gelen ana merdiven üst katlara ulaşımı sağlar. Dersliklerin yer aldığı bloğun kuzey ucunda ikinci bir merdiven daha bulunaktadır.
Yapının cepheleri oldukça yalın bir anlayışla düzenlenmiştir. Batı cephesinde anıtsal giriş ile kütlenin yuvarlatılmış köşeleri hemen dikkat çekmektedir. Bundan başka dersliklerin yer aldığı bloğun doğu cephesinde birkat yüksekliğindeki pertik düzenlemesi ise bu cepheyi zenginleştiren bir mimari öğe olarak hemen fark edilir. Yapıyı yüksekçe bir parapet duvarı ile çevrilmiş olan kiremit kaplı ahşap bir kırma çatı örter.
Gazi Lisesinden mezun olan ve Gazi Lisesinde Öğretmenlik yapmış olan çok sayıda bilim, sanat, siyaset, devlet insanı bulunmaktadır. Gazi Lisesi’nde eğitim görmüş olanlar arasında Melih Cevdet Anday, Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu, Oğuz Atay, Erdal İnönü, İrfan Erdoğan, Korkmaz Alemdar bulunmaktadır; yine Gazi Lisesi’nde Öğretmenlik yapmış olan Arif Nihat Asya lisenin en tanınmış isimlerindendir.
