Değişken ikil oranı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu madde, Vikipedi standartlarına uygun değildir ve bu nedenle düzenlenmesi gerekmektedir. Maddeyi Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyip, geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Bu madde Ekim 2007 tarihinden beri, düzenleme isteğiyle etiketlidir.

Değişken ikil oranı (İngilizce: Variable bitrate, VBR), bir iletişim teknolojileri ve bilgisayar terimidir. Ses veya video kayıdının değişken sıkıştırma oranı ile yapıldığını ifade eder. Bu sayede yerden tasarruf ederken kalite artırılmış olur.

Dijital müzik sıkıştırma formatları genellikle bir parçayı sıkıştırırken her saniye için belirlenmiş bit oranında sıkıştırma yapar. Örneğin mp3 formatındaki müziklerin çoğu 128 kbit/sn. oranında sıkıştırılmıştır. Biraz daha kaliteli olanlar 192, CD kalitesine yakın olanlarsa 320 kbit/san. oranında sıkıştırılmıştır. Bu, şu anlama gelir: Şarkıda geçen her saniye için belirlenmiş bit oranında veri kaydedilir. Örneğin 128 kbit/sn. oranında sıkıştırılmış 4:38 dakikalık bir şarkının kaç mb yer kapladığı şöyle hesaplanabilir; 4:38 dak. = 4x60+38 san. =278 sn. Şarkı boyutu = (128/8) kbyte x 278 san. = 4448 kbyte = 4,34375 MB.

VBR'de bu hesabı yapabilmek böyle basit bir şekilde mümkün değildir. Çünkü medya parçası sıkıştırlırken, sıkıştırılan saniyenin ihtiyacı olan minimum kbit/sn. oranı belirlenip ona göre sıkıştırma yapılır. Bu durumda sadece bir synthesizer melodisinin geçtiği bir saniye için 32 kbit'lik sıkıştırma yetebilirken, hayvani zil, elektrogitar, bas gitar ve vokal karışımlarının geçtiği bir saniye için 320 kbit'lik sıkıştırma gerekebilmektedir. Böylece bir çok durumda sabit bit oranına göre veri tasarrufu yapılmış buna rağmen en üst düzey ses kalitesi elde edilmiş olur. Bu durumda özellikle zillerin ağırlığını koyduğu kısımlarda karşılaşılan aşırı kalite düşüklükleriyle karşılaşılmaz. VBR olarak sıkıştırılmış parçalar 128, hatta 192 ile sıkıştırılmış parçalara oranla daha fazla yer kaplar. Ama kalite farkı bu yer farkından çok daha fazladır.