Daniel François Malan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Daniel François Malan (22 Mayıs 1874 - 7 Şubat 1959), Güney Afrikalı devlet ve siyaset adamı. Bütünüyle Afrikanerlerden oluşan ilk Güney Afrika hükümetini kurmuş, apartheid'ı kurumlaştırmış ve Güney Afrika'da cumhuriyet yönetimine geçilmesine zemin hazırlamıştır.

Stellenbosch'taki Victoria College'da ve Hollanda'daki Utrecht Devlet Üniversitesi'nde öğrenim gördü. 1905'te bu üniversiteden ilahiyat dalında doktora derecesi aldı. Kap Kolonisi'ne döndükten sonra Hollanda Reform Kilisesi'nin yönetim kuruluna girerek vaizlik yapmaya başladı. Gençliğinden beri Afrikanerlerin özlemlerine sözcülük etti ve Afrikaner dilinin resmi dil olarak kullanılmasını savundu. 1915'te kilisedeki görevinden ayrıldı ve J.B.M. Hertzog önderliğindeki Ulusal Parti'yi (NP) destekleyen Die Burger gazetesinin yayın yönetmenliğini üstlenmek üzere Cape Town'a gitti. 1918'de parlamentoya girdi. Ertesi yıl, Güney Afrika'ya kendi geleceğini belirleme hakkı temelinde bağımsızlık tanınmasını istemek için Versailles'de toplanan barış konferasına gönderilen delegeler arasında yer aldı. 1924'te Hertzog hükümetinde içişleri bakanı oldu. Malan'ın bu görevi sırasında çıkarılan yasalarla Güney Afrika'da yaşayanlara yurttaşlık hakkı tanındı; Güney Afrika Birliği'nin bayrağı kabul edildi; Hollandacanın yerine, 17. yüzyıl Felemenkçesinden türeyen Afrikaner dili İngilizcenin yanında ikinci resmi dil yapıldı. Malan Ulusal Parti'nin 1934'te Jan Smuts önderliğindeki Güney Afrika Partisi'yle birleşmesi üzerine hükümetten ayrılarak Arınmış Milliyetçi Parti'yi kurdu. Bu parti çok geçmeden ülkenin resmi muhalefet hareketi durumuna geldi.

Güney Afrika'nın II. Dünya Savaşı'nda tarafsız kalması gerektiğini savunan Hertzog, parlamentoya sunulan tarafsızlık önerisinin reddedilmesi üzerine hükümetten ayrıldı ve kısa bir süre sonra kendisi gibi tarafsızlık yanlısı olan Malan'la uzlaştı. Malan ve Hertzog 1939'da yeniden Birleşmiş Ulusal Parti'yi (ya da Halk Partisi) kurdular. Malan, Hertzog'un Aralık 1940'ta partiden ayrılması üzerine hareketin liderliğini üstlendi. 1943 genel seçimlerinde 43 sandalye kazanan parti, milliyetçi ve cumhuriyetçi Afrikanerlerin duygularına seslenerek gitgide güçlendi ve 1948'de Afrikaner Partisi'yle birlikte parlamentoda çoğunluğu elde etti. Yeni hükümette başbakanlık ve dışişleri bakanlığı görevlerinin üstlenen Malan, dış politikada bağımsızlık, iç politikadaysa apartheid yanlısı bir çizgi izledi. Aynı dönemde dışişleri bakanı sıfatıyla Londra'da düzenlenen Uluslar Topluluğu Konferansı'na katıldı. Daha da güçlenerek çıktığı 1953 seçimlerinden bir yıl sonra emekliye ayrıldı.