Callao

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Callao şehrinin konumu

Callao'nun Lima'ya göre konumu

Callao Haritası, 1655

1995 haritası

Callao , Peru'nun 813.264 nüfuslu (2005 sayımı) bir liman şehridir. 146,98 km² bir alana sahiptir.

Callao Lima ile beraber kentsel bir bütünlük oluşturmasına rağmen politik olarak Peru'nun ayrı bir bölgesidir. Callao Bölgesi'nin altı tane mıntıkası vardır. Bunlar, Bellavista, Callao, Carmen de la Legua-Reynoso, La Perla, La Punta ve Ventanilla 'dır.

[değiştir] Ekonomi

Şehirde petro-kimya ürünleri, gübre, tekstil ve deri ürünleri üretilir.

Callao limanı Güney Amerika'nın en önemli balıkçılık ve ticaret limanlarından biri olup, Peru ihracat ve ithalatının % 75'inin üstesinden gelir. Bunların dışında geniş bir soğutma deposu kapasitesine ve kuru gıda doklarına sahiptir.

[değiştir] Coğrafya

Sahilde çok sayıda adası bulunur. Bunlar, La Isla San Lorenzo, Isla El Frontón, Islas Cavinzas ve Islas Palomino adalarıdır. Bunlarda önemli ölçüde yeleli deniz aslanı ve deniz kuşları kolonileri bulunur.

[değiştir] Tarihçe

Callao, 1537'de Francisco Pizarro tarafından Callao Koyu'nda kurulur ve hızla İspanyol ticareti için Pasifik'te en önemli limanı haline gelir. Peru Valiliği zamanında, Peru, Bolivya, ve Arjantin'den Andlar'ı aşarak yük hayvanlarıyla getirilen mallar, Callao limanı üzerinden gemilerle Panama'ya taşınmıştır. Buradan da kara yoluyla Atlantiğ'e getirilen mallar, yine gemi yoluyla İspanya'ya nakledilmiştir.

16. yüzyılda liman, Pasifik alanındaki çok sayıda İspanyol bilimsel gezisinin çıkış noktasıdır. Çok kez, aralarında Francis Drake, Tom Cavendish, Jorg Spitberg ve Jacob Clerk2ın da bulunduğu çeşitli İngiliz ve Hollandalı korsanların saldırısına uğrar. 28 Ekim 1746'da güçlü bir deprem ve bu yüzden oluşan tsunami şehre ve limana zarar verir, tahminen 5000 kişiyi öldürür. Sadece 200 kişi doğal afetten sağ olarak kurtulur.

Peru Valisi José Manso de Velasco şehri tekrar inşaa ettirir ve aynı zamanda sahilde liman üzerinde koruma oluşturan bir kale (Castello de Real Felipe) kurar.

İspanyollara karşı Güney Amerika Bağımsızlık Savaşları'nda, 1823'te Simón Bolívar Callao'ya iner. Peru bağımsız bir ülke olmuşken, üç yıl sonra 1826'da İspanyollar eski kolonilerini tekrar fethetmeye çalışır, limana saldırırlar. Liman kalesi ve diğer kale Real Felipe fethedilemediğinden bu girişim başarılı olmaz.

1851'de Callao ve Lima arasında Güney Amerika'nın ilk demiryolu hattı kurulur.

İspanya-Güney Amerika Savaşı'ndan önce (1865-71) İspanyol Donanması, 14 Nisan 1864'den itbaren Callao limanını kuşatırken bu durum Peru'nun guano ihtacatının durmasına sebeb olur. Peru, 5 Aralık 1865'de Şili ile birleşir. Bundan bir kaç ay öncesinde İspanya savaş ilan etmiştir. 2 Mayıs 1866 İspanyol amiral Mendez Núñez Callao'yu topa tutar. Şehir 96 top ile iyi donandığından İspanyollar çok sayıda ölü verip, hasar gören gemileriyle bundan zararlı çıkarlar. Bu çarpışmada Peru savunma bakanı ölür. Callao'nun topa tutulmasından sonra aktif savaş hareketleri sona erer ve İspanyol Donanması Filipinler'e çekilir.

Şili ile Güherçile Savaşı sırasında Şili Donanması, 10 Nisan 1880'den itibaren şehrin limanını kuşatır. 17 Ocak 1881'de şehir, Şili birliklerince işgal edilir.

24 Mayıs 1940'da şehir bir kez daha güçlü bir deprem yaşar.

28 Nisan 1947'de Thor Heyerdahl, Kon-Tiki isimli sal ile Callao'dan yola çıkarak ilk bilimsel gezisini başlatır.

[değiştir] Diğer

Sahilde Peru askeri okulu Colegio Militar Leoncio Prado bulunur. Bu okul, Perulu yazar Mario Vargas Llosa'nın La Ciudad y los Perros (1962, Türkçe: Şehir Ve Köpekler) adlı romanında önemli bir rol oynar.

Bugün Callao, aralarında isyancı grupların liderleri Sendero Luminoso, Abimael Guzmán gibi, Başkan Alberto Fujimori'nin yolsuzluklardan hükümlü eski gizli servis başkanı Vladimiro Montesinos gibi kişilerin tutuklu bulundukları bir hapishaneye ev sahipliği yapmaktadır.

Şehir sakinleri kendilerini Chalaco diye adlandırırlar.

Yurtdışında Chim Pum Callao nidası ünlü olup, Callao'ya sevinç ve gurur anlamını ifade eder. Bazen bu nida tüm Peru için dile getirilir.

Peru Donanması Callao Bölgesi'nde La Punta ve Callao muhitlerinde faaliyet gösterir.