Indoneziýa dilleri
From Wikipedia
INDONEZIÝA DILLERI-Filippinde, Taýwanda, Uly we Kiçi Zond, Molukka adalarynda , Malakka ýa. Adalarynda, Go. Wetnamyn käbir raýonlarynda we madagaşkar adalarynda ýashaýan halklaryň dilleri. Ol malaý-poliňežiýä diller mashgalasyna degishlidir. I. d=nyň ýeterlik öwrenilmandygy ony ylmy taýdan klassifikasiýalashdyrmagy kynlashdyrýar. Ilkinji Klassyfykasiýälärdä ony 8 topara (franşuş alymy G. Ferran), sonar 16 topara (golland alymy Ýa. Gonda) bölýärler. Has giň ýaýranlary: indoneziýa dili-Indoneziýanyn döwlet dili (Ýawa.a), şudan dili (Ýawa adalarynyň go-gb bölegi), tagal dili-Flippin Respublikasynyň döwlet dili, Malagasy dili-Madagaşkar adalaryndaky Malagasy Respublikasynyň döwlet dili. I.d öz tipologiýasy boýunça prefiksli we suffiksli dilleriň tipine girýär. Çekimli fonemalaryň ulanylyşhy, esasan, bir menzesh bolup, monoftonglaryn we diftonglaryn barlygy bilen häsiýetlidir. Çekimsiz fonemalaryň sostawynda aýry-aýry dillerde tapawutlar duýulýar. Sheýle-de ol dilleriň we diller toparlarynyň arasynda fonetik menzeshlikler bar. Söz bogunlary köplenç açyk bolýar, söz toparlary morfologiýa taýdan biri-birinden az tapawutlanýar. Hindi-Ýewropa dilleri üçin ishlenen düzgünler esasynda olary özärä bölmek mümkin däl. Fransuz alymlary P. Fawr, A.Mar de Maren, golland alymlary H.Tendelö, E.Ulenbek, sowet alymy A.S. Tesýolkin we bashgalar tarapyndan sözleri topara bölmegi dürli kriterleri hödür;endi.Sözlük sostawy etimölögiýa taýdan, esasan bir menzesh bolup, ol goshulmalar arkaly ýasalýan sözleriň, asyl sözleriň goshalanmagy goshma sözleriň, shonun ýaly-da Sanskrit, arap, golland, franşu, iňlis we b. dillerden girýän sözleriň hasabyna baýlaşhyp durýar. I. d-nyň hemmesi arap hatynyň esasynda düzülen elipbiýdeň peýdalaňýar. Shu dillerde köp sanly çeper edebiýat eserleri bar.
