พรมแขวนผนัง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

   

ลิงก์ข้ามภาษาที่แทรกในบทความนี้ ผู้เขียนอาจใส่ไว้เพื่อความสะดวกสำหรับผู้อ่านและผู้ร่วมปรับปรุงแก้ไขบทความ ให้โยงไปถึงบทความที่เกี่ยวข้องในภาษาอื่นเพื่อการตรวจสอบหรืออ่านเพิ่มเติม เนื่องจากคำ หรือวลีนั้นๆ ยังไม่มีคำแปลหรือคำอธิบายที่เหมาะสมในภาษาไทย เมื่อหมดความจำเป็นแล้ว ลิงก์ข้ามภาษาจะถูกตัดออกหรือเปลี่ยนเป็นข้อความที่ไม่มีลิงก์แทน ทั้งนี้ เพื่อให้เป็นไปตามมาตรฐานวิกิพีเดียไทย

การแขวนพรมบนผนังโกบลินที่วังลินเดอร์โฮฟ ราวปี ค.ศ. 1900

“ชัยชนะของความตาย” (The Triumph of Death) พรมผนังเฟล็มมิชอาจจะมาจากบรัสเซลส์ ราวปี ค.ศ. 1510-1520

พรมแขวนผนัง หรือ พรมผนัง (ภาษาอังกฤษ: Tapestry) เป็นงานศิลปะสิ่งทอ ซึ่งทอด้วยมือบนกี่ตั้งที่เส้นด้ายทางขวางซ่อนเส้นด้ายนอนหมดเมื่อทำเสร็จซึ่งต่างจากการทอผ้าซึ่งด้ายแสดงให้เห็นด้ายทั้งทางขวางและทางตรง การทำเช่นนี้ทำให้เกิดลวดลายหรือภาพ ผู้ทอมักจะใช้ด้ายตรงที่ทำจากลินินหรือฝ้าย ส่วนด้ายขวางจะทำจากขนแกะหรือฝ้ายแต่อาจจะใช้ไหม, ทอง, เงิน หรือสิ่งอื่นด้วย

ทั้งช่างและศิลปินเป็นผู้สร้างงานพรมทอ ก่อนอื่นศิลปินจะร่างแบบ ที่เรียกกันว่า “tapestry cartoon” เพื่อให้ช่างทอตามแบบที่ร่าง ห้วเรื่องที่ทอก็อาจจะมาจากคัมภีร์ไบเบิล, ตำนานเทพ หรือฉากล่าสัตว์ ซึ่งจะเป็นที่นิยมทำกันในการตกแต่งที่อยู่อาศัย

[แก้] การใช้สอย

ความนิยมในการใช้พรมทอตกแต่งอาจจะมาจากการที่เป็นสิ่งที่เคลื่อนย้ายตามเจ้าของจากที่พำนักหนึ่งไปอีกที่พำนักหนึ่งได้สะดวก พรมทอที่ใช้ในวัดก็อาจจะใช้แขวนเนื่องในโอกาสพิเศษ นอกจากนั้นก็มีประโยชน์ในการใช้สอย เช่นเมื่อแขวนบนผนังก็จะเป็นฉนวนทำให้ห้องอุ่นขึ้นในขณะเดียวกันก็เป็นเครื่องตกแต่งห้อง ในคริสต์ศตวรรษที่ 14 และ 15 เมืองอาราสในฝรั่งเศสเป็นเมืองสำคัญในการทอผ้าโดยเฉพาะความเชี่ยวชาญใน

[แก้] การวิวัฒนาการการทอพรมแขวนผนัง

การทอพรมแขวนผนังทำกันมาตั้งแต่สมัยกรีก พรมของกรีกจาก300-200 ปึก่อนคริสต์ศักราช ที่พบในทะเลทรายที่ทาริมเบซิน การทอผนังมาเริ่มทำกันในยุโรปราวต้นคริสต์ศตวรรษที่ 14 ในบริเวณที่เป็นประเทศเยอรมนี และ สวิสเซอร์แลนด์ปัจจุบัน แต่ต่อมาศูนย์กลางการทอก็ย้ายไปฝรั่งเศสและเนเธอร์แลนด์ ในคริสต์ศตวรรษที่ 15 อาราสในฝรั่งเศสเป็นเมืองที่มีชื่อในการทอพรมแขวนผนังด้วยขนแกะ งานพรมของอาราสขายเป็นเครื่องตกแต่งให้แก่ปราสาทและวังต่างๆ ทั่วยุโรป พรมแขวนผนังมาถูกทำลายไปมากระหว่างการปฏิวัติฝรั่งเศส พรมจำนวนมากถูกเผาเพื่อเอาทองที่ใช้ทอ คำว่า “พรมแขวนผนังอาราส” ยังเป็นคำที่ใช้เรียกพรมแขวนผนังที่ทอย่างหรูหราแม้ว่าจะทำมาจากที่อื่นก็ตาม

ในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ศูนย์การทอพรมแขวนผนังก็ย้ายไปในบริเวณฟลานเดิร์สซึ่งกลายมาเป็นศูนย์กลางการทอพรมแขวนผนังของยุโรป ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 พรมเฟล็มมิชได้ชื่อว่าเป็นศูนย์กลางการผลิตที่สำคัญที่สุด ซึ่งจะเห็นได้จากงานที่ทำมาจากสมัยนั้นที่แสดงให้เห็นรายละเอียดของงานซึ่งรวมทั้งภาพบนพรมและสีที่ใช้

ในคริสศตวรรษที่ 19 วิลเลียม มอร์ริส รื้อฟี้นการทอพรมแขวนผนังแบบยุคกลางที่แอบบีเมอร์ตัน และมีความสำเร็จในการทอพรมแขวนผนังสำหรับการตกแต่งที่อยู่อาศัยและคริสต์ศาสนสถาน งานร่างพรมทอเหล่านี้ของมอริสออกแบบโดยเอ็ดเวิร์ด เบิร์น-โจนส์ (Edward Burne-Jones)

พรมทอยังทำกันอยู่บ้างที่โรงงานที่โกบลินส์ (Gobelins) และเวิร์คช็อพบางแห่งในยุโรป ซึ่งนอกจากจะทอแล้วยังซ่อมแซมพรมทอที่ชำรุดด้วย นอกจากนั้นศิลปะการทอพรมแขวนผนังยังเป็นศิลปะของช่างทออดิเรกด้วย

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

“วิทัศน์ถ้วยศักดิ์สิทธิ์” (The Vision of the Holy Grail) โดยวิลเลียม มอร์ริสและบริษัท ค.ศ. 1890

• คอมมอนส์ มีภาพและสื่ออื่นๆ เกี่ยวกับ พรมแขวนผนัง
• Jagiellonian Tapestries
• (eb1911) บทความเกี่ยวกับพรมทอ
• พรมทอ
• การออกแบบและทอพรมทอ
• ผ้าทอแบบพรมทอ
• การปักและการทอพรมทอ โดยเกรซ คริสตี ค.ศ. 1912 โครงการกูเต็นเบิร์ก
• การทำพรมทอร่วมสมัย

[แก้] สมุดภาพ

พรมแขวนผนังของกรีก จาก300-200 ปึก่อนคริสต์ศักราช แสดงให้เห็นตัวเซนทอร์	ทหารกรีกบนพรมทอแซมปุล (Sampul tapestry) งานทอขนแกะแขวนผนังจาก 300-200 ปึก่อนคริสต์ศักราช	“พรมแขวนผนังเฮสเตีย” (The Hestia Tapestry) จากคริสต์ศตวรรษที่ 6 จากอียิปต์ ที่ดัมบาร์ตันโอ้ค (Dumbarton Oaks) ที่วอชิงตัน ดี.ซี. สหรัฐอเมริกา	พรมทอหกผืนในชุด “สตรีกับยูนิคอร์น” (La Dame à la Licorne) ปัจจุบันอยู่ที่ l'Hôtel de Cluny, ปารีส	โจนออฟอาร์คพบ พระเจ้าชาร์ลสที่ 7 พรมแขวนผนังที่วังชินอง
“Wild Men and Moors” (รายละเอียด) ลินนินและขนแกะ จาก คริสต์ศตวรรษที่ 15 ที่พิพิธภัณฑ์วิจิตรศิลป์ที่บอสตัน สหรัฐอเมริกา	พรมทอจากคริสต์ศตวรรษที่ 16 ที่พิพิธภัณฑ์วิคตอเรียอัลเบิร์ต ลอนดอน	“ดูดาว” จากราวคริสต์ศตวรรษที่ 16 จากพิพิธภัณฑ์ศิลปะประยุกต์และออกแบบที่ Göteborg ประเทศสวีเดน	พรมทอบนกี่ที่โรงงานที่โกบลินส์	กี่สำหรับทอพรมแขวนผนัง