Ganda la dunia
Kutoka Wikipedia
Ganda la dunia ni tabaka ya juu ya sayari yetu. Sehemu yake ya juu kabisa ni uso wa dunia. Ni sehemu ya tabakamwamba.
Dunia yetu hutazamiwa na sayansi kuwa na tabaka mbalimbali kama kitunguu. Tabaka ya nje ni imara yaitwa "ganda la nje la dunia". Chini yake ni tabaka inayoitwa "koti ya dunia" iko chini ya ganda hili la juu. Tabaka hii -inayoitwa "tabakamwamba"- inakaa juu ya tabaka moto na laini ya ndani zaidi.
Ganda la dunia si imara kabisa kama kama kipande kimoja lakini limevunika lina vipande mbalimbali. Vipande hiyi vyaitwa mabamba. Ganda ni jumla la mabamba yanayosukumwa na nguvu ya shindikizo kutoka kitovu cha dunia. Mabamba hugusana kila upande; mara yanasukumana mara bamba moja lasukumwa chini ya bamba lingine.
Mwamba wa ganda hutokea pale ambako magma (yaani mwamba moto wa kiowevu) inapanda juu penye migongo ya kati kwenye msingi wa bahari kama Mgongo kati wa Atlantiki inapopoa na kuganda. Nguvu ya kupanda kwa magma husukuma mabamba ya ganda.
Kinyume chake sehemu za ganda la dunia huzama chini pale ambako bamba moja linajisukuma chini ya bamba lingine na kuyeyuka katika magma ya koti ya dunia.
Tawi la sayansi linalochunguza dunia yetu kwa ndani hasa tabia za tabaka zake huitwa gandunia.
 |
Makala hiyo kuhusu "Ganda la dunia" inatumia neno ambalo si kawaida na matumizi yake ni jaribio kwa jambo linalotajwa. Wasomaji wanaombwa kuchangia mawazo yao. Kamusi za Kiswahili ama zinatofautiana kuhusu matumizi ya neno hili au hazieleweki au hazina neno kwa jambo linalojadiliwa. |
|
Makala hiyo kuhusu "Ganda la dunia" bado ni mbegu. Unaweza kusaidia kuikuza kwa kubofya kitufe kilichoandikwa "hariri". Ikiwepo makala kuhusu Ganda la dunia kwa lugha nyingine, unaweza kuitafsiri kwa Kiswahili. |
